Kahramanmaraş Öğretmen Akademileri, Biyografi Akademisi kapsamında KSÜ Öğr. Üyesi Dr. Fetih Yanardağ tarafından “Bilim ve Edebiyat İnsanı Tahsin Yücel” başlıklı konuşma Kahramanmaraş Edebiyat ve Sanat Derneği’nde 19.11.2025 günü yapıldı.
Araştırmacı yazar Ramazan Avcı moderatörlüğünde gerçekleşen programda Tahsin Yücel’in edebiyatımıza ve dil bilimine yaptığı katkıları, düşünsel mirası ve eserlerinden öne çıkan temaları kapsamlı bir şekilde ele alındı. Edebiyatın, bilimin ve düşüncenin kesiştiği bu anlamlı buluşmada çok sayıda öğretmen ve edebiyatseverler izleyici olarak katıldı.
ÖĞRETMEN AKADEMİLERİ BİYOGRAFİ AKADEMİSİNDE TAHSİN YÜCEL KONUŞULDU
Program konuşmacısı Dr. Fetih Yanardağ yaptığı konuşmada Tahsin Yücel’in hayatı ve edebi kişiliğine dair bilgiler vererek aşağıdaki ifadeleri anlattı:
“Hikâye, roman, deneme yazarı, eleştirmen ve çevirmen Tahsin Yücel, 17 Şubat 1933 tarihinde Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde doğdu. İlköğrenimine Elbistan Gazi Paşa İlkokulunda başlayan yazar, daha sonra 1945 yılında parasız yatılı sınavlarında Galatasaray Lisesini kazanır. Burada Orhan Şaik Gökyay ve Ahmet Kutsi Tecer gibi isimleri tanıma fırsatı bulur. Yiğit Okur ve Yıldırım Keskin gibi isimlerle Galatasaray dergisini çıkarır.
Tahsin Yücel, 1960 yılında üniversiteden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesinde akademik kariyerine devam eder. 19 ve 20. yüzyıl Fransız edebiyatı ve göstergebilim alanında uzmanlaşır. Göstergebilim alanında tez hazırlar. Fransız hükümetinden burs alarak Paris’e gider. “L’lmaginaire de Bernanos (Bernanos’un İmge Evreni”) adlı teziyle doktorasını 1969’da tamamlar, Türkiye’ye döner. 1972’de 17 Ocak 2000 yılında ise görevinden emekliliğe ayrılır. Bu süre zarfında çeviriler yapar; roman, hikâye ve denemeler kaleme alır; çağdaş dilbilimsel yöntemlerle incelemeler hazırlar. Eserleri Arapçadan Bulgarcaya, Hintçeden Gürcüceye kadar onlarca dile çevrilen Tahsin Yücel, 22 Ocak 2016 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir. Ardından İstanbul’daki Yeni Ayazağa Mezarlığı’na defnedilir.
Fransız edebiyatından seksene yakın çevirisi de bulunan Yücel, edebî hayatına hikâyecilik ile başlar. İlk hikâyesi Dert Çok, Hemdert Yok! 1950 yılında Yeni Hikâyeler ’de yayımlanır. İlk hikâye kitabı Varlık Yayınevi tarafından 1954’te Uçan Daireler adıyla yayımlanır. 1955’te yayımlanan ikinci hikâye kitabı Haney Yaşamalı 1956 yılında Sait Faik Hikâye Armağanı’nı alır. Yurt içi ve yurt dışı çeşitli ödüllerin ardından 1997’de Fransız hükümeti tarafından Palmes Académiques nişanı ve Commandeur derecesi verilir.
YÜCEL, İLK HİKÂYELERİNDE ELBİSTAN YÖRESİNİN İNSANINI ANLATTI
İlk hikâyelerinde Elbistan yöresinin insanlarını anlatan Yücel, daha sonra hikâyesini ve romanını ironik bir anlatımla şehirli insanlara doğru yöneltir. Onların acılarını, umutlarını, hayatın içinde kaybolmalarını derinlemesine yoğun bir lirizmle işler.
Yücel’in öykü ve romanlarını farklı kılan özelliklerden biri de eserlerinde islemiş olduğu kişileri yapay birer figüran olmaktan çıkararak onlara birer hüviyet kazandırmasıdır. Tahsin Yücel özellikle roman ve öykülerinde merkeze aldığı kişileri ironiyle de harmanlayarak onları sosyal, psikolojik ve siyasal açılardan ele alıp farklı bir bakış açısıyla sunar.
Tahsin Yücel, Türkiye’de göstergebilimin ve öz Türkçeciliğin savunuculuğunu yapmıştır. Dil konusunda çok titiz olan yazar, Yalan adlı öykülerinde de bu titizliğini göstermiştir.
Yazar, öykülerinde hem yazın kimliği ile hem de dilbilimci kimliği ile karşımıza çıkar. Olması gerekeni okurun kendi çabasıyla bulması, sağlam ve güvenilir gerekçelerle buna ulaşması için yeterince ipucu taşıyor bütün öyküleri. Anadolu kültürü, batı kültür ve edebiyatı ile beslediği öykülerini birey ve onun yaşamı üzerine şekillendirir.
ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATININ EN ÜRETKEN İSİMLERİNDEN
Çağdaş Türk edebiyatının en üretken isimlerinden olan Tahsin Yücel, edebiyatın pek çok türünde eser vermiştir. Roman, öykü, deneme ve eleştirileri bulunan yazar; yaptığı çevirilerle pek çok eseri Türkçeye kazandırır. Varlık'ta başlayan yazın hayatı, kitaplarının yanı sıra Seçilmiş Hikâyeler, May, Yeryüzü, Türk Dili, Hürriyet Gösteri, Milliyet Sanat ve Defter gibi önemli süreli yayınlarda devam etmiştir. Göstergebilim alanında yaptığı çalışmalarla edebiyat bilimine yön veren isimlerden olan Yücel, yalın bir dille ördüğü metinlerinde yer yer yaşamöyküsel izleklere de yer vermiştir.
Mesder Edebiyat Derneğinin de paydaş olduğu Öğretmen Akademileri Edebiyat ve Biyografi Akademisi programları her hafta Çarşamba günleri saat 18.30 da Mesder Söyleşi Salonunda gerçekleşmektedir.
Bu vesile ile UNESCO Edebiyat Şehri Kahramanmaraş’ta böylesine edebi programları olması, çoğalması elbette çok önemlidir. Bu vesile ile Kahramanmaraş İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Kahramanmaraş Edebiyat ve Sanat Derneği (MESDER) ve paydaş kurumlara, kıymetli edebiyatseverlere, katılımcı öğretmenlere özellikle program konuşmacısı Dr. Fetih Yanardağ’a çok teşekkür ediyoruz.
Selam ve sevgilerle
