TikTok, Çin’de doğdu ve Türkiye dâhil, birçok ülkede yaygın kullanılmakla birlikte, sosyal medya uygulamaları arasında oldukça popüler durumda.
Dünyada kullanıcı sayısı bakımından ilk sırada ABD var. Listede ikinci ülke Endonezya olurken, listenin üçüncü sırasında yaklaşık Brezilya var.
Dünyada Platform mevcut hızında büyümeye devam ederse, 2026 yılına kadar Facebook gibi bazı uygulamaların önüne geçeceği tahmin ediliyor. Özellikle genç kitlenin ilgisi hâd safhada.
TikTok Türkiye’de Youtube, İnstagram ve Facebook’tan sonra geliyor. 2023 yılı Temmuz ayı verilerine göre Türkiye’de 30 milyon TikTok kullanıcısı var. Özetle, TikTok kullanımında dünyada ilk ondayız diyor kaynaklar…
Peki, Çin’de “Douyin” adıyla bilinen TikTok uygulamasına ait detaylar neler?
TikTok, kendisini kişilerin bilgi, yaratıcılık ve değerli anlarını cep telefonuyla yakalayarak bunları tüm dünya ile paylaşma fırsatı sunan bir plâtform olarak tanımlamakta.
2016 yılında Çin’de geliştirilip 2017 yılının Eylül ayında dünya pazarına açılmış. Çinli şirket ByteDance tarafından piyasaya sürülen ve Asya’da kısa video plâtformunda lider olup başka ülkelere de yayılan bu uygulama, kısa süreli müzik ve videolar noktasında en hızlı büyüyen yazılımlardan bir hâline geldi.
Uygulamayı kullananlar kısa videolar çekerek bunlara özel efekt, ses, müzik ya da etiketler ekleyebiliyorlar. Bu arada, bir de bu videolardaki abartıya paralel olarak izlenme sayısı da artıyormuş.
Platforma günde milyonlarca içerik düşüyor. Videolar anlamlı ya da anlamsız… Esas tehlike, bu videoların bir akıma dönüştürülmesi ve “Ben de yapabilirim” mantığının tertemiz beyinlerde yer bulması!
Başka bir zamanda “Bu ne saçma sapan şey!” diyerek ötelenen hâl ve tavırların normalleştirilip sıradanlaştırılması, güven zafiyetinin ta kendisi değil midir?
Tik Tok’u piyasaya süren ByteDance, 2017 yılının Kasım ayında yaklaşık 1 milyar dolara Şangay merkezli Santa Monica’da ve ABD California’da merkezi bulunan, Amerikan gençlerine yönelik sosyal medya plâtformu Tik Tok’un altyapısını oluşturan Musical.ly’i satın alır. Bu birleşmeye kullanıcıların her iki deneyimden faydalanmasına olanak sağlamak diyen var, TikTok’un ABD pazarına girmek için büyük stratejisi diyende…
ABD’de TikTok kullanıcı sayısı işletmelerle birlikte 170 milyona dayanmış durumda…
Bugünlerde ABD’de, Temsilciler Meclisi, “ulusal güvenliğe tehdit” nedeniyle TikTok’un ülkede yasaklanmasını mümkün kılan tasarıyı kabul etti. Tasarıya göre platformun sahibi şirket, TikTok’u satmadığı takdirde, platform ABD’de yasaklanacak. 2023 yılında ABD’nin Montana eyaleti uygulamanın kullanımını tamamen yasaklayarak ülkede TikTok’a yasak getiren ilk eyalet olmuştu.
Her ne kadar uygulamanın mottosu “Ânı yaşa, yaratıcılığını paylaş” olsa da masumiyetten uzak video paylaşımlarının sayısı oldukça fazla. Bizler çocuklarımıza mümkün olduğunca izole bir hayat sunmaya çalışırken, zararlı içeriklere sahip bu ve benzeri uygulamalara “dur” demeliyiz.
Artık birçok ülke TikTok’u ulusal güvenlik sorunu olarak değerlendirmeye başladı. Yasaklamaların veya kısıtlamaların gerekçeleri arasında ahlaki, gizlilik ve güvenlik konuları ilk sırada yer alıyor. Henüz birkaç gün önce İtalyan Rekabet Kurumu tarafından TikTok’a reşit olmayan kullanıcıları potansiyel zararlı içeriklerden korumadığı gerekçesiyle İtalya, İngiltere ve İrlanda’daki Tik Tok şubelerine toplamda 10 milyon euroluk para cezası kesildi.
Daha önce de dünya çapında Kanada, Belçika, Norveç, İngiltere, Yeni Zelanda, İsveç Avusturalya, Tayvan, Nepal gibi bazı ülkeler kimi güvenlik gerekçesiyle kimi toplumsal kaygılar gerekçesiyle -bazı noktalarda- TikTok uygulamasının kullanılmasını yasakladığını duyurmuştu.
Uygulamanın Türkiye’de kullanımına ilişkin herhangi bir yasak yok, şimdilik… Fakat geçtiğimiz yıl izinsiz veri kullanımı ve kanuna aykırılıklar gerekçesiyle TikTok’a 1 milyon 750 bin lira para cezası verildi.
TikTok’a ilişkin iddialara göre uygulama, cihazın tüm donanımı hakkındaki bilgilere ulaşabiliyor, kullanıcılarının telefonlarına kaydettiği bilgileri kopyalayabiliyor.
Silmiş olduğunuz uygulama, izin vermeseniz bile konum bilginizi öğrenebiliyor, uygulamayı kullanmazken bile kamera ve mikrofonunuza erişebiliyor ve dahası, kopyaladığınız her şeyi uygulamaya yapıştırmış gibi kaydedip saklıyor.
Yine TikTok’un telefon rehberine erişebildiği ve telefonların işlemci ve depolama alanını görebildiği de iddialar arasında.
İşin sevindirici tarafı artık bireyler genellikle, kişisel verilere erişimi yönetmek amacıyla, web sitelerinin kişisel verilerin güvenliğini sağlama noktasında sahip olduğu özellikleri kontrol etmekte, kişisel verileri reklam amaçlı olarak paylaşımına izin vermemekte ve kişisel verileri vermeden önce web sitesinin veya uygulamanın gizlilik poltikalarının okumaktadır.
Toplum olarak bu ve benzer sosyal medya uygulamaların tehlikeleri noktasında bilinçlenmeli ve bilinçlendirmeliyiz. Gereken tedbirleri almalıyız.
