Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında en önemli unsurlardan biri şüphesiz ihracattır. İhracat yapmak demek, kendi ürünlerinizi gururla başka ülkelere etkin bir iletişimle ve güvenle göndermek demektir. Ülke ekonomisinin büyümesi ve istihdam yaratılması için iç pazarda edinilen başarının dışa açılarak taçlandırılması gerekir

İhracat, Türkiye’de sadece birkaç büyük şehirle özdeşleşmiş bir olgu olarak görünse de, aslında her şehir, ekonomik büyümeye katkı sağlama potansiyeline sahiptir. Sanayi altyapısı, lojistik avantajı ve ticaret ağı güçlü olan şehirler ihracat noktasında avantajlı olsa da bugün Türkiye’nin birçok şehri üretim kapasitesini artırarak küresel pazarlarda rekabetçi hale gelmiştir. Şehirler, her bir sektör için farklı avantajlar sunar.

Bu şehirlerden biri Kahramanmaraş, üretim kapasitesinin yüksek olduğu bir şehir olarak, birçok sektörde ihracat yapmaktadır. Kahramanmaraş’ın ihracatı, özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki talep ile şekillenmiştir. Bugün Kahramanmaraş’tan İtalya, Mısır, Fas, Almanya, Portekiz, Irak, Bangladeş, İspanya, Pakistan, Rusya başta olmak üzere gibi birçok ülkeye ihracat gerçekleştirilmektedir.

Deprem nedeniyle ihracatta geçen yıl gözle görülür bir düşüş oldu. 2022 yılında 1 milyar 462 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilirken bu rakam 2023 yılında %30’luk kayıp ile 1 milyar 20 milyon dolar olarak gerçekleşti. Depremin ardından normalleşme adına sanayiciler zarar gören tesislerini yeniden ayağa kaldırıp üretmeye ve istihdam oluşturmaya devam ediyor. Dolayısıyla şehir ve ülke ekonomisine katkı sağlıyorlar. 2024 yılına geldiğimizde sanayicinin çabaları ve devlet desteklerinin de katkısıyla ihracatta büyük bir toparlanma olduğu olduğunu söylemek mümkün. Kahramanmaraş sanayisi bugün birçok markanın tedarikçisi konumundadır. Kahramanmaraş’ta üretilen ürünler, dünyada kabul görmekte ve şehir, birçok sektörde kendi markasını yaratma yolunda ilerlemektedir.

TİM verilerine göre bu yılın Ocak-Kasım dönemi toplam ihracat 1 milyar 28 milyon dolardır. Bu rakam 2024 yılsonu için hedeflenen ihracat rakamı 1,1 milyar dolara yakın görünüyor.  En fazla ihracat Şubat ayında gerçekleştirilmiştir. Ticaret bakanlığı deprem yaşanan iller arasında 2024 yılı Şubat ayında ihracat artışı en yüksek ilin %130,9’luk artış ile Kahramanmaraş olduğuna dikkat çekmişti.

Kahramanmaraş’ın ihracatını daha da büyütme potansiyeli, ürün çeşitliliğinden kaynaklanmaktadır. Şehir, sadece tek bir sektöre bağlı kalmadan, birçok farklı ürün grubunda faaliyet göstermektedir. Bu çeşitlilik, Kahramanmaraş’ın dış pazarlarda daha geniş bir alanı kapsamasını sağlar.

2024 yılı Ocak-Kasım ayı verilerinde bugüne kadar Kahramanmaraş’ın ihracatında önemli yer tutan belli başlı lokomotif sektörlerin haricinde bazı sektörlerde göze çarpan artışlara dikkat çekmek isterim.  

Örneğin, Elektrik- Elektronik ve Makine Aksamları sektöründe Kahramanmaraş’taki firmalar, gelişmiş üretim teknikleri ve yüksek kalite standartları ile küresel pazarlarda yer almaktadır. Bu sektörler, ekonomiye yüksek katma değer sağlayan, teknolojik gelişmeleri hızlandıran, ihracat kanalıyla döviz geliri kazandıran, savunma, ulaştırma ve altyapı gibi stratejik alanları geliştiren sektörler arasında yer almaktadır.

Elektrik ve elektronik sektöründe geçen yıl 3 milyon 358 bin dolarlık ihracat yapılırken rakam bu yıl %80,3’lük artış ile 6 milyon 55 bin dolara çıkmıştır. Makine Aksamlarında ise 13 milyon 401 bin dolarlık ihracat rakamına ulaşılmıştır.

Şehirdeki üretim kapasitesinin artması, sanayi sektörünün çeşitlenmesi şehre yeni yatırımlar ve istihdam alanları yanında yeni dış ticaret alanı da kazandırmıştır. TUSAŞ yatırımı şehrin ihracat hacmini önemli ölçüde artıran önemli alan olmuştur. TUSAŞ faaliyete geçtiği dönemden bugüne Boeing firmasına binlerce adet parça üretilmiş ve teslim edilmiştir. Bu yatırımlar, hem şehirdeki sanayi altyapısını güçlendirmiş hem de şehri farklı bir alanda daha rekabetçi bir üretim merkezi haline getirmiştir.

Bir diğer dikkat çeken ivme Deri ve Deri Mamulleri sektöründe gözlemlenmektedir. 2023 yılı ihracatı 36 bin dolardan % 748,5’lik artışla 2024 yılında 307 bin dolara yükselmiştir.

İkinci en yüksek artış oranı mücevher sektöründe gerçekleşmiştir. 2023 yılında 540 bin dolarlık ihracat bu yıl %578,5’luk artış ile bu yıl 3 milyon 700 bin dolara yükselmiştir. 

Kahramanmaraş, gıda ürünleri ihracatında Zeytin Ve Zeytinyağında geçen yıla göre %137’lik önemli bir artış olmuştur. Kuru Meyve ve Mamulleri ihracatı %77,3 oranında bir artış ile bu yıl 2 milyon 584 bin dolar olarak belirtilmiştir. Gıda sektöründeki bu ihracat, şehrin kültürel mirası ile birleşerek, hem ekonomik hem de markalaşma açısından büyük bir değer taşımaktadır. Şehirde üretilen coğrafi işaret tescilli ürünlerle güven kazanmış ve kalitesini kanıtlamıştır.

Yine geçen yıla göre, %76,8’lik artışla Halı, %44,1 Mobilya Kağıt ve Orman ürünleri, %42,2 Meyve ve Sebze Mamulleri dikkat çeken artışların yaşandığı diğer sektörlerdir.

İhracatta ürün çeşitliliği, avantaj sağlar. Farklı ürün gruplarına sahip olmak, tek bir ürünün ya da sektörün zayıflaması durumunda diğer ürünlerin ihracatını artırarak riskleri dengeler. Pazar dalgalanmalarından daha az etkilenir ve ekonomik krizlerde daha dayanıklı hale gelir. Farklı ürünler, farklı pazarlara hitap eder. Bu çeşitlilik, işletmelerin daha geniş bir coğrafyaya açılmalarını ve daha fazla ülkeye ürün satmalarını sağlar.

Farklı sektörlerde ihracatın artması, sanayinin çeşitlenmesi işletmelerin daha büyük üretim tesisleri kurmasına ve yeni iş kollarının açılmasına neden olmaktadır. Bu manada Kahramanmaraş’ta, yeni sanayi bölgeleri ve organize sanayi bölgelerindeki yatırımlar, hem üretim kapasitesinin artmasına hem de şehrin genel ekonomik altyapısının güçlenmesine katkı sunmaktadır.

İhracat, Kahramanmaraş’ı sadece Türkiye’de değil, dünya çapında tanınan bir üretim merkezi haline getirecek önemli bir güçtür. TÜİK verilerine göre hazırlanan tabloda Kahramanmaraş için 2030 yılı için öngörülen toplam ihracat rakamı 1 milyar 427 milyon dolardır. Bu rakam, şehrin ihracat kapasitesinin ne denli büyük olduğunu gösterse de, potansiyelinin çok daha yüksek olduğunu söylemek mümkündür. Bu kapasitenin küresel düzeyde daha etkin kullanılabilmesi için stratejik adımlar atılması gerekmektedir. Kahramanmaraş ihracatını çeşitlendirerek farklı pazarlara açılmalı, sürdürülebilir ve inovasyon odaklı üretim anlayışını benimsemelidir. İhracat yapan şehirlerde inovasyona dayalı iş yapış şekillerinin benimsenmesi de büyük önem taşır. Üniversiteler, Ar-Ge merkezleri ve girişimcilik ekosistemleri, şehirlere inovasyon ruhu getirir/getirmelidir.

Ayrıca, uluslararası işbirliklerini güçlendirip ticaret anlaşmalarını artırarak küresel pazarlarda daha fazla yer almalıdır. Dijital ticaret ve e-ihracat platformlarının yaygınlaşması ise bu süreci hızlandırabilir. Bu ve benzeri stratejilerle, Kahramanmaraş ihracatını artırarak küresel alanda daha güçlü bir oyuncu haline gelecektir. İhracat, şehrin sanayisini geleceğe taşıyan temel unsurlardan biri olacaktır.

Kahramanmaraş için ihracat, bir hedef değil, bir vizyon olmalıdır. Şehrin potansiyelini en verimli şekilde kullanabilmesi için hem özel sektöre hem de kamuya önemli görevler düşmektedir. İhracatın gücüyle, Kahramanmaraş’ı daha parlak bir geleceğe taşımak mümkündür.

Sağlıcakla…