İnandığım ekmel, tamamlanmış din; hayatın üç yüz altmış derecesini kapsar ve İslâm hayatın yirmi dört saatine hükmeder.
Hayat yaşayan dindir; din de yaşayan hayattır. Yaşanmayan vahiy ve risâlet ‘’ sinede bir yüktür.’’
Dini alan bilgi alanı değildir. Tamamen eylemdir, ameldir. Bu nedenle beşerin yaşamadığı bilgi için ‘’kitap yüklü eşekler’’ ifadesi kullanılmıştır.
Su içmemizden uyuma şeklimize; ikili ilişkilerimizden sosyal alanımıza ve kalbimizden geçirdiğimiz düşüncelerimize kadar her an dini alandayız.
Zerre kadar iyiliğin de kötülüğünde karşılığı vardır.
Kısacası, din hayatın, hayat dinin tamamıdır.
Eylem ve söylemimizin hiçbiri, hiçbir anımız kapsam dışı değildir.
Camî nasıl bir kutsal mekânsa; okullar, iş yerleri, meşru meşguliyet alanları da kutsal alanlardır.
Bir canlıya, hele hele insana dokunmak; insana, hayvana, çevreye, doğaya dost olmak bir ibadettir.
Din, camîye, namaza, oruca, hacca hapsedilmemeli. Hayatımızın her anı yaşayan Kur’an olmalı.
VAHİY VE RİSÂLET REFERANSLI OLMAK
Her eylemim, hatta kalbimden geçirdiğim her düşünce; her tür ikili veya toplumsal ilişkilerimdeki zerâfet, nezaket, güven, eminlik, dürüstlük, merhamet, kul hakkı… vahiy ve risâlet referanslı olmalı.
İbadet, bireyde belirtilen bu değerleri beslemiyorsa anlamsızlaşır.
İbadet, bir olgunlaşma, kötülüklerden uzaklaşma; mükemmel, duyarlı, iyilik eri insan olma yolculuğudur.
Meselâ, dürüst tüccar olma, helâl- haram çizgisine dikkat etme, emin ve güvenilir olma bir çeşit şehitlik mertebesidir.
İslâm, hayatın tamamını kapsayan bir değerler bütünüdür. Hiçbir eylem ve söylem kapsam dışı değildir. Söylemde var, eylemde yoksanız; peygamber gibi konuşur, zalim gibi iş yaparsanız, bu halinizle Allah’ın ‘’ Niçin yapmadıklarınızı söylüyorsunuz?’’ ilahi ikazına muhatap olursunuz.
Yapmadıklarımızı söylemek bir çeşit riyakârlıktır, iki yüzlülüktür.
Hülâsa, hayat dinin, din hayatın dışında değildir.