SALKIM SÖĞÜT 5

16 Eylül Cumartesi günü MESDER binamızda basın duyurusunu yaptığımız, MADO’ nun sponsorluğunda ödüllü ulusal “Deprem ve Yaşam” konulu “Öykü” yarışmamız, 06 Kasım 2023 tarihinde tamamlandı. Jüri üyelerimiz Prof. Dr. Kemal TİMUR, Dr. Tacettin ŞİMŞEK ve Eğitimci / Yazar Ramazan AVCI Bey’ler yarışmaya ülkemizin dört bir yanından gönderilen 220 adet öyküyü büyük bir titizlikle inceleyip 20 Kasım 2023 tarihinde sonuçlandırdılar. Yarışma birinciliği Karaman’dan İbrahim ŞAŞMA, ikinciliği Eskişehir’den Gülşah DEMİRCİ, üçüncülüğü Erzurum’dan Yaşar BAYAR ve mansiyonu ise yine Erzurum’dan Ali KATKAT kazandı.

Biz Mesder olarak, öykü gönderen 220 yazarımıza da buradan teşekkür ediyoruz. Hassas çalışmalarından dolayı jüri üyelerimize de teşekkürü bir borç biliyoruz. Dereceye giren yazarlarımızı şehrimize davet edip, 16 Aralık Cumartesi günü saat 18.00 de Mado Evi’nde tüm basınımızın önünde ödüllerini takdim edeceğiz…

Daha sonraki aşamada Yarışmaya katılan öykülerden elli tanesi (Puanlamaya göre üstten ilk elli) Mado tarafından kitaplaştırılarak yurt sathında dağıtılacaktır.

18 Kasım Cumartesi günü, MESDER/ KSÜ organizasyonuyla, "Mesder-Akademi Edebiyat Sohbetleri” nin ilkinde Prof. Dr. Yakup POYRAZ hocamız, uzmanı olduğu “Divan Şiiri” konusunda bize çok değerli bilgiler aktardı.

23 Kasım Perşembe günü, Mesder binamızda Türk Ocakları Kahramanmaraş Şubesinin tertip ettiği “Ocakbaşı Sohbetleri" kapsamında Prof. Dr. Kemal TİMUR Hocamızın “Ahmet Mithat Efendi’ yi ve onun eserlerini konu alan söyleşiyi dinledik.

28 Kasım Salı günü Mesder binamızda, Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesinden Dr. Öğretim Görevlisi Macide BAŞLAMIŞLI'nın “Kurtuluş mücadelesinde BAYRAK HADİSESİ” başlıklı konferansını dinledik.

Aralık ayında Mesder binamızda yeni faaliyetlerimizde buluşmak dileğiyle sizlere iyi okumalar diliyor,

saygılar sunuyorum.

Lütfi BİLİR

Mesder Yön. Kur. Bşk.

duyarak yazdı

çok yazdı hem de.

Kimseler anlamadı.

Sustu sonunda

hem de ebedi.

Hayret;

herkes anladığını söyledi.

Gurbetin kahrı acı

Nedir acep ilacı

Taktım ayrılık tacı

Yel essin kokun gelsin

Gittin buruk kelâmla

Tebessümlü selâmla

Gönül yazdın kalemle

Yel essin kokun gelsin

Sen gideli dargınım

Yaram kanar vurgunum

Başım eğik yorgunum

Yel essin kokun gelsin

Yürek döndü hazana

Boyun eğdim yazana

Erişemem sûzana

Yel essin kokun gelsin

Başım bulut dumanlı

Hasretliğim amanlı

Dizim tutmaz gümanlı

Yel essin kokun gelsin

Kalbi korla közledim

Gönlü gönle sözledim

Gül kokunu özledim

Yel essin kokun gelsin

Ara sıra ses ver yâr

Sesin bile gönle kâr

Şimdi yalnız hayâl var

Yel essin kokun gelsin

Ek rüzgârı seçeyim

Ben burada biçeyim

Aşk iksirin içeyim

Yel essin kokun gelsin

Daha dolmaz mı vakit

Etmiştin benle akit

İşte başım çok sakit

Yel essin kokun gelsin

Derdim dertler içinde

Hepsi bin bir biçimde

Gecelerin üçünde

Yel essin kokun gelsin

Yüreğim lime lime

Eyle bir kaç kelime

Gelsin çarpsın dilime

Yel essin kokun gelsin

Gün uzadı yıl oldu

Yıllar yıllara doldu

Gönlün çiçeği soldu

Yel essin kokun gelsin

Turnalar geldi gitti

Zaman zamanda yitti

Bende tahammül bitti

Yel essin kokun gelsin

Ortak yanlarımızı düşündüm de, sonuçlarına üzülmedim diyemem. Bakalım sizler ne dersiniz. Bir kırk yıl geriye doğru gittiğimde anılarımı zorladığımda, bizleri mutlu kılan dostluklar, komşuluklar, arkadaşlıklar yaşamış, hatta bu erdemli yaşantımızı devam ettirme adına, nice fadakârlıklar yaparak, vefakarlığımızın devamı için cefa çekmiş olsak da, nefsi gayretler sarf etmişiz. Her daim birbirimizi aramış sormuş, dertleri ve sevinçleri paylaşarak mutlu yaşamışız…

Kısaca mazimize şimdiye nazaran daha güzel yaşanmışlıklar bırakmışız. Bunlar  hoş seda olarak baki kubbede yerini almış erdemli hasletler. Anlatmakla bitiremeyeceğimiz gibi tekrarından da usanmayız çoğu zaman. Bazen derin bir âh çekerek başlarız söze, bazen de 

"hey gidi günler hey!" diye başlangıç nidasıyla geçmişin güzel anılarına yolculuk ederiz. Kederlerimizi hazan gibi, sevinçlerimizi ilkbahar tadında anlatırız…

Sonra uzun bir sessizlik alır bizi mazinin sayfalarından bugüne getirir. İnce bir tefekkür neticesinde kendimizi kıyaslarız adeta, sorgulama kapısında imtihan atmosferine gireriz…

Ortak yönlerimiz ne alemde, hatırlamak, sizlerle paylaşmak istedim. Mesela en son kimi ziyarete gittik, hal hatır sorduk, ekonomik durumuna vakıf olup bir yardımda bulunduk. Dostlarımızın kaç çocuğu var, ne iş yaparlar, yolda görsek tanır mıyız veya onlar bizi tanıyıp, ata baba dostu deyip sahip çıkar mı, yoksa canlar mevta olduktan sonra her şey bitmiş mi olur! Komşuluklarımız şimdi nasıl, eskiye nazaran daha yakınız şimdi, aynı apartmanda oturuyoruz, bir birimizle ne kadar alakadarız. Selamlaşıyor hal hatır soruyor muyuz, hastalık, geçinme durumlarından haberdar mıyız!

Ölmüşlerimizle ne durumdayız, çocuklarımızı alıp mezar ziyareti yaptığımızda, ziyaret adabı içinde neler yapıyor, çocuklarımıza Fatiha okumasını hatta ne anlama geldiğini anlatarak güzel bir örnek olmuş muyuz? Din konusunda hassasiyetimiz ne durumda, çocuklarımıza bu konuda neler verebildik, yoksa özgürlük adına engin bir hoşgörüye kurban mı ettik, çok yakın bir tanıdığımın evladı "ben ateistim" dediğinde kendimden utandım. Yeniden inancımı ve yaşantımı sorguladım , bir kırk yıl sonrasında nerden nereye geldik. Farkındalıklarımız kırılma noktasında acziyete düşmüş ne yazık ki!

En son oğlumuz veya torunumuzla ya da bir dostumuzla camiye birlikte gidebildik mi yoksa üçüncü haftaya mı bıraktık son cumayı. Mevlâ ile diyalogumuz ne âlemde, dertleşebiliyor halimizi anlatabiliyor muyuz? O bize şah damarımızdan daha yakın olmasına rağmen, her gün bizi gözetlemesine rağmen…

Ya gayelerimiz, hedeflerimiz, okuduklarımız, kazanımlarımız. Ne kadar başarabildik, erdemli insan olma yolunda neler kazandık neler kaybettik, yoksa yıllarca hayran olduğumuz mefkureler inkisara mı uğradı. İdealimizde olan örnek insanların yerlerini başkaları mı doldurdu. Sol cenah hiçbir zaman sağ öncülere itibar etmezken, bizler nasıl da kırk yıl önce beğenmediğimiz fikir ustalarını şimdi dilimizden düşürmüyoruz!

Kazançlarımız ne durumda, helal-haram noktasında duyarlılığımız ne durumda, buna makam mevki, şan şöhret de ilave edebiliriz. Hedefe ulaşabilmek için neler yaptık, kimlerin hakkını yedik, kimleri üzdük, otokritik noktasında nefis mücadelesinin neresindeyiz…

Bir de edebiyatımız var gönül penceremizden seyrine doyamadığımız. Neler yazdık, ne eserler bıraktık, eserimizi kendimiz mi yazdık yoksa kopyala yapıştır havasına mı girdik. Ne kadar okumuşluğumuz, örnek almışlığımız var. Edebiyat sevgisiz aşksız her daim eksik olduğuna göre, bu ahengin neresindeyiz… Ortak noktalarımızı bir daha gözden geçirelim mi ne dersiniz! 

Hanifi Yılmaz

Bir ağustos akşamı, Pınarbaşı koyunda 

Yeşeriyor içimde, salkım söğüt düşleri 

Dolunayın gül pembe, suya düşmüş gölgesi 

Şavkı bin bir biçimde, salkım söğüt düşleri 

Yakamozlar akseder, mavi sular bağrına 

Müptelayım sevdiğim, onulmayan ağrına 

Muhtaç oldum ben şimdi, yürek sözlü çağrına 

Büyür gönül göçümde, salkım söğüt düşleri 

Yeşilimsi yapraklı, bengisular kaynaklı

Kaynağında nice bir, hep hâtıralar saklı 

Yarınlara nikâhlı, sevdası aklı paklı

Kuşkanatlı uçumda, salkım söğüt düşleri 

Ömer Kaya baktıkça, döner maziyi düşler 

Damla damla dökülür, ela gözünden yaşlar 

Hayallere tutunur, içinde umutlar başlar 

Ak beyazlı saçımda, salkım söğüt düşleri

I.

Kapı…

Kuş tüneği çalı,

kiraz alı,

zeytin dalı,

at nalı.

Rengarenk

bezeklerle işlemeli.

Eşiğinde 

Sadi’nin;

“Birkaç damla kan,

Bin bir endişe”

dediği insan seli.

eşikte devinirken kalbim,

başlama noktasından çıkamamış

safkan bir at gibi,

terleyen bilincimi kırbaçladı

ötelerden gelen

o esrarlı ses;

-Uzlet selamettir!

Tenhana mukayyet ol!

dedi

ve ardına bakmadan gitti...

 -Alınmamış selam,

varılmamış sıla,

öpülmemiş yâr değil midir şimdi bana,

gönül atımı koşmadan çatlatan dünya?

Allı morlu güller

aşina bir yastır bana,

geceden sıyırdığım siyah tüller

yıldızlı libastır bana.

Anladım ki

Ben buralı değilim,

bana göre değil

bu yurtsuz kalabalık.

-Başka yerler tekinsiz

 kalbine dön!

'Kalbine dön'

 diye haykırır

gözyaşımda çırpınan balık. 

IV.

Göğsümdeki fetretin

nöbetidir bu ağrı...

Kesret İçre Vahdet'in

davetidir bu  çağrı.

V.

Ey Ömer!

Ya beni yanına çağır

ya bu azgın kalabalığı dağıt!

Adalet’in boynunu

büktürme bana…

 -Levh-i mahfuza geçsin 

yazdığım bu kâğıt,

Nuşirevan’ın zincirini

çektirme bana.

VI.

Ya Rab!

Bu kapının kuluysam

açmadan soldur beni.

Aşkın ile kokmazsam

kendi ellerimle yoldur beni.

Çünkü kalbim;

bir tek senin için çarpar

ve bilirim ki siyah güller

yalnızca kendi toprağında açar.

VII.

Rahat uyu,

rahat uyu!

Ey göğüs kafesimde

kımıl kımıl çatlayan at,

bin pirus zaferinden üstündür inan,

yapayalnız bir ricat.

Kimin ardına düşer, verdiği son nefes?

Kimin rûhuna şifa olmuş ki bu dünyadan aldığı heves.

Hangi kelâm galebe çalabilir Aşk’a

ya da

hangi düşmanın gücü yetebilir kendinle verdiğin savaşa?

VIII.

Elbet bir kavgadır dava,

Kimi zamansa onurlu bir İnziva.

Şimdi;

unutulmuş bir erdemin   

vicdanına bırakıyorum

bozduğum tüm ezberleri.

-İbadet bildim yalnızlığı,

Ebûzer’in yalnızlığını

anladığım günden beri.

Sanat ,dünyanın en büyük ve en tesirli silahıdır. Yüzyıllar da geçse tesirini ve etkisini kaybetmez ve

kaybetmeyecektir de. Günümüze kadar Müslüman toplumlarda sanata ve edebiyata pek de muteber

bakılmamış ve sanat, bu toplumlarda hala tam anlamıyla anlaşılabilmiş de değildir. Oysa son yüzyılı

baz alırsak görülecektir ki batı toplumları sanatı ve edebiyatı muazzam bir silah olarak kullanmışlar

ve de kullanmaktadırlar. Üçüncü dünya ülkelerini bu silahla vurmuşlar ve vurmaya da devam

etmektedirler. Buna mukabil doğu toplumlarında sanat ve edebiyat hep küçümsenmekte ve hatta bu

toplumlarda fuzuli bir eğlence olarak görülmektedir. Ancak bu toplumların geçmişlerinde derin izler

bırakmış hadiselere, yetişmiş liderlere ve bu liderlerin arkasındaki kitlere baktığımızda hepsinin

arkasında sanatçıları ,şairleri görürüz…

Şüphesiz Türk edebiyatında da Sanatı- Edebiyatı idrak etmiş gücünü , tesirini anlamış ve anlatmış sanatçılarımız ( şair ve yazarlarımız ) olmuştur. M. Akif gibi, N.Fazıl gibi, Nazım Hikmet gibi… Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. M. Akif sanatını (şiiri) Milli Mücadele yıllarında ve sonraları muazzam bir silah olarak kullanmış, O’nun Çanakkale şehitleri manzumesi hala tesirini kaybetmemiş, yandıkça gücünden bir şey kaybetmeyen tılsımlı bir kütük gibi aynı şiddette yanmaya ve yakmaya devam etmektedir. Keza N.Fazıl (her zaman söylerim; Akif’in diktiği fidanı-Asımın neslini) gözyaşlarıyla sulamış ve bu çınar bugün bütün cihana dal budak salmıştır. Bugün ülkemizi yöneten insanların bunların tezgahında yetiştiklerini de düşünürsek haksız olmadığımız anlaşılacaktır. Mihriban şiirine geçmeden bu bahsi Üstad N. Fazıl’ın:

İfadeleriyle tamamlayalım ve esas mevzuumuza geçelim. Mihriban şiirine tahlil yapma ihtiyacı nerden

çıktı gibi bir sual akla gelebilir şüphesiz. Tahliller kabul görmüş dillerde pelesenk olmuş değerler için

yapılır. Bu bağlamda “Mihriban” şiiri de bu çalışmayı –tahlili – hak ediyor zannındayız. Yine bu

şiire çok tahliller, incelemeler yapılmıştır ne lüzumu var ki diye bir sual akla geldiğinde, biz dahi

kendi penceremizden bakarak yahut baktırarak böyle bir değeri taçlandıralım istedik…

Bu bağlamda A.Karakoç’a ve o’nun Türk Edebiyatındaki yerine bakmakta fayda var düşüncesindeyiz.

Karakoç , Türk Halk Edebiyatındaki ozan, aşık geleneğinin yirminci yüzyıldaki en büyük temsilcisi

hatta son ustalarından biridir. Karacaoğlan’ın ,Dadaloğlu’nun, Emrah’ın, Seyrani’nin çizgisinin

devamında Karakoç’u görmekteyiz. Karakoç bu isimlerden en çok Seyrani’ye yakındır dersek daha

doğru olur . Çünkü her ikisinin de şiirlerine bakıldığında aşkın ,hicvin ve tasavvufun iç içe olduğu

,yine her ikisinin de aşık geleneğinden geldiği görülecektir. Kısacası bunların elinde hece kıvrak bir

ceylan gibi sekmiş ,sivri ve hızlı bir ok gibi hedefine saplanmış olduğu görülmektedir. Bu bağlamda

Seyrani’yi ve Karakoç’u bir potada işleyip değerlendirmek gerek düşüncesindeyim. Biri 19.yüzyılın

diğeri 20. yüzyılın iki güçlü hece ,aşk, hiciv ve tasavvuf şairidir . Her ikisinde de hece, aşk ve hiciv

zirve yapmıştır. Bu bağlamda Karakoç’a aşk ve hiciv şairidir dersek yanılmış olmayız.

Tekrar Mihriban şiirine dönecek olursak , Mihriban şiiri ,son elli yıla damga vurmuş, dilden dile

gezen bir şöhrete sahip olmuştur. Bu haklı şöhreti şüphesiz şairinin gücünden gelmektedir ancak

hakkını iade etmek anlamında Musa Eroğlu‘nun bestesiyle de şöhrette zirve yapmıştır diyebiliriz.

Yine bazı tahlilciler Mihriban şiirinin tahlilini yaparken bu tahlilcilerin şiire zoraki tasavvufi bir hava

vermeye çalıştıkları görülmektedir ki biz bunlara kesinlikle katılmıyoruz. Ancak şiirin geneline

bakıldığında yer yer tasavvufi ifadeleri yakalamak mümkün olsa da, şiirin tamamında beşeri aşkın

zirve yaptığı görülmektedir. Tasavvufi ifadelerin şiirde yer bulması şairinin beslendiği kaynaklar

açından son derece normaldir. Karakoç’un hem yaşamında hem de sanatında şüphesiz tasavvuf

zaman zaman kendini gösterir ancak şiirin yazıldığı dönem ( Karakoç’un yaşı) itibariyle bakıldığında

şiire tasavvufi bir hava vermek haksızlık olur.

Şairin ve şiirin gücü, şairin şiirde yakaladığı imgelerden anlaşılır. Bize göre imge şiirde kullanılan

orijinal ifadelerdir yoksa şiire sadece ahenk açısından (vezin-kafiye-ses tekrarı ve dil gibi)bakarsak

şiiri de şairi de hafife indirgemiş oluruz. Bu bağlamda bu şiiri farklı kılan da içinde barındırdığı

orijinal ifadelerdir. Yalnız Mihriban şiirinin ikinci bölümüne baktığımızda imge yönünden üç zayıf

dize; “Yıllar sinene yaslanır-Hâtıraların paslanır-Bu deli gönlün uslanır” dışında neredeyse imgeye

hiç rastlamıyoruz. İkinci bölümde klasik Halk şiiri anlayışının hakim olduğu , imgelerin yani anlam

derinliğinin çok az olduğu sığ ,sade bir şiirle karşılaşıyoruz.. Kısacası şiirin ikinci kısmının birinciye

göre zayıf kaldığını söylemek mümkündür. Şiire haklı şöhreti sağlayan da bize göre birinci

bölümdeki bu imgelerdir.” Sarı saçlarına deli gönlümü bağlamışlar- Lâmbamda titreyen alev

üşüyor- Her nesnenin bir bitimi var ama- Kar koysan köz olur aşkın külüne”

Şair , sadece içinde bulunduğu aşkın büyüklüğünün ve yüceliğinin anlaşılabilmesi için bu tür

ifadeleri kullanmıştır. Divan ve Halk Edebiyatı geleneğimizde sevgili hep siyah saçlıdır,sarı saç pek

kullanılmaz. Sevgilin saçları ,zülüfleri siyah, yüzü ay gibi beyaz ve parlaktır. Sevgili zıtlıklarıyla

güzeldir. Bilinenin aksine şairin, sevgilinin sarı saçlarına deli gönlünü bağlamış olması aslında

sağlam bir aşk da değildir . Kısacası sevenin de sevilenin de aslında ayakları tam yere

basmamaktadır. Yani tamamıyla madde ağırlıklı bir sevdanın kokusunu alıyoruz. Şairin deli gönlünü,

sevgilin sarı saçlarına (ezelde)bağlamışlar ,sonra sevgilinin sarı saçlarına deli gönlünü bağlayan

aşığın kendisi de değildir . “Bağlamışlar” ifadesiyle bu aşkın ezelde karar kılındığını,yazıldığını

söyler . Bize göre sadece ona, yani içinde bulunduğu aşka yücelik ve kutsiyet atfetmek açısından

“bağlamışlar” ifadesini kullanmıştır ki tasavvufi hava olduğunu iddia edenlerin birçoğunun da

hareket noktası bu kelimedir. Bize göre şair , sadece sevgisinin büyüklüğünü anlatmak için

kullanmıştır bu kelimeyi. Yoksa buradan tasavvufi bir hava çıkarmak haksızlık olur.

Divan ve Halk Edebiyatı geleneğimizde hep ayrılıktan şikayet edilir. Kavuşmak ,sevgiliyle bir olmak

pek de tercih edilen bir şey değildir. Her ne kadar aşık, ayrılıktan şikayet etse de bu halden

memnundur. Çünkü kavuşmak aşkın mezarıdır düşüncesi yaygındır ve aşk ise ayrılıktan

beslenmektedir… Ayrılıktan zor belleme ölümü ,ayrılığın ne demek olduğunu ancak aşıklar bilir ve

belki ölüm bir defa acı verir ama ayrılık her gün acı verir denilir... Aşığın kaderi de ayrılık ve

hasrettir. Aslında aşık bu halden memnundur , gamı ve aşkı besleyen de ayrılıktır. Ama bu ayrılık

ölümden zordur ve kavuşulması kıyamete kalmış bir ayrılıktır. Bu da ancak gerçek aşıklar tarafından

bilinir ve görülür. Burada şairin divan şiiri geleneğine hakim olduğunu görüyoruz. Yani şair divan

şiirindeki aşık-maşuk ilişkisini iyi bilmektedir.

Yâr deyince kalem elden düşüyor

Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor

Lâmbamda titreyen alev üşüyor

Aşk kağıda yazılmıyor Mihriban!

Yüzyıllardır bilinir ki aşık sadece sevgiliyle meşguldür ve onun dışındaki her şey lüzumsuzdur.

O.Yüksel Serdengeçti’nin “Senin için geliyor dediler aklım gitti , gelirsin aklım gider gidersin aklım

gider “ dediği gibi. Sevgili de her zaman aşığın aklını, fikrini meşgul ettiği için ,aşığın gözü ondan

başkasını görmez. Belki de şiirin en güçlü bölümü burasıdır. Şair zıt unsurları kullanarak şiirini

zirveye taşımıştır. Lambada titreyen alev üşüyor. Yani sevgilin adı geçtiğinde aşığın aklının

gitmesi,gözlerinin görmemesi çok normal ancak bu öyle büyük bir aşk ki alev yani ateş bile titremekte

üşümektedir. Sonra aşkı mantıkla, akılla anlamak ve anlatmak da mümkün değildir . Onun ne izahı ne

de mantığı vardır. Kağıda yazılarak da anlatılması mümkün değildir. Mevlana’nın “aşk nedir

“sorusuna “ben ol ki bilesin “ dediği gibi. Bu sorunun izahı da anlatılması da mümkün değildir

,ancak yaşanarak bilinir ve aşkın, önü de arkası da acı ,özlem, ayrılık ve hasrettir. Bunlar da yazıyla

sözle anlatılır şeyler değildir şaire göre…

Önce naz sonra söz ve sonra hile

Sevilen seveni düşürür dile

Seneler asırlar değişse bile

Eski töre bozulmuyor Mihriban!

Şair buraya kadar olan kısımlarda bize genel anlamda aşkın tarifini ve boyutunu çizmiştir. Daha

sonra da çizmeye devam edecektir. Ancak bu bölümde bilenen anlamda sevgilinin nazından

,hilesinden ve aşığını dile düşürmesinden şikayet etmekte olsa da şair (aşık) yine de bundan şikayetçi

değildir ve bunu bir kabulleniş halindedir.Çünkü bu bir gelenektir ve her zaman sevgili naz eder, hile

eder ve aşığını dillere düşürür. Şair bunu aslında beklemektedir ve “eski töre bozulmuyor” diyerek

sevgilinin vefasızlığının eski bir gelenek olduğunu buna da rıza gösterdiğini söyler.

Tabiplerde ilaç yoktur yarama

Aşk değince ötesini arama

Her nesnenin bir bitimi var ama

Aşka hudut çizilmiyor Mihriban!

Aşkın izahı da çaresi de yoktur ve tedavisi de mümkün değildir . Fuzuli’nin “ Ya Rab bela-yı aşk ile

kıl aşina beni – Bir dem belâ-yı aşktan kılma cüdâ beni” dediği gibi aşıklar bu halden memnundur

ve bunun çaresiz bir şey olduğunu iyi bilmektedirler. Çünkü aşk zirvedir ve herkese de nasip olacak

bir şey değildir. Sonra her canlı ölecektir , her şey son bulacaktır ama aşkın hududu da sınırı da

yoktur. Yunus’un “ Ölürse tenler ölür, aşıklar ölesi değil” dediği gibi. Bu ifadelerden de şairin

tasavvuf kültürüne sahip olduğunu söylemek yerinde olacaktır. Ancak yine mezkur ifadelerden

hareketle şiirde tasavvufi bir hava vardır demek yanlış olur.

Boşa bağlanmamış bülbül gülüne

Kar koysan köz olur aşkın külüne

Şaştım kara bahtın tahammülüne

Taşa çalsam ezilmiyor Mihriban!

Şairin , Divan edebiyatı şiir geleneğine hakim olduğunu söylemiştik, Gül ve bülbül mazmununu

kullanarak aşkının boyutunu anlatmaktadır. Yine zıt unsurlar kullanarak ”Kar koysan köz olur aşkın

külüne” imgesiyle aşkın mantıkla, akılla izah edilemeyeceğini , fizik kurallarının burada işlemediğini

söylemektedir. Aşk o kadar sıra dışı, güçlü bir şey ki yanmış tükenmiş külü bile, karı köz etmeye

yetecektir. Aslında bu kadar sıra dışı oluşlara ,olumsuzluklara rağmen şair yine de bundan şikayetçi

değildir ve böyle sıra dışı bir hadiseye (aşka) kara ,talihsiz bahtının nasıl dayandığına şaşırarak

hayret etmektedir. Kara baht ile sevgiliye ulaşamadığını gam ve keder içinde olduğunu anlıyoruz. Bu

kadar eziyete ,gama ,hasrete rağmen gönlünün bahtının ezilmediğini, bu işten vazgeçmediğini ve

aşkında da kararlı olduğunu sevgiliye haykırmaktadır.

Tarife sığmıyor aşkın anlamı

Ancak çeken bilir bu derdi, gamı

Bir kördüğüm baştan sona tamamı

Çözemedim çözülmüyor Mihriban!

Şiirde baştan sona muhatap sevgilisi Mihriban gibi görünse de ,Şair hem aşkın tarifini, sıra dışılığını

hem kendi aşkının,yüreğinin büyüklüğünü sevgiliye hitap ederek anlatmaktadır.Evet aşkın tarifi şudur

diye kesin bir tanımı, hududu yoktur. Ancak onun ne olduğu çekenler bilir. Ve aşk aslında bir safa

,eğlence ,zevk de değildir . Aslında aşkta safa umanlar aşkı bilmeyenlerdir denilmiştir. Şair de bunu

bir dert ,gam olarak tarif etmektedir. Hatta izahı, çözümü olmayan bir kördüğüme benzetmiştir. Bu

kördüğümü kendisinin çözemediğini zaten çözmenin de mümkün olmadığını söylemektedir. Aslında

yüzyıllardır işlenen bilinen bir temanın farklı bir boyutta dile getirilmesinden başka bir şey değildir

Karakoç’un Mihriban şiiri . İmgeler bakımından yine halk şiiri geleneğimiz içerisinde yazılmış en

güçlü aşk şiirlerinden biridir dersek yanılmış olmayız…

Unutmak kolay mı? ” deme

Unutursun Mihriban’ım.

Oğlun, kızın olsun hele

Unutursun Mihriban’ım

Şiirin ikinci bölümüne yüzeysel olarak baktığımızda şekil ve içerin değiştiğini ,anlam derinliğinin

azaldığını görmekteyiz. Sanki burada şair sevgilinin şikayetlerini özellikle ayrılıktan şikayetini dile

getirmektedir. Edebiyatımızda sevgilinin nazını,sitemini ,vefasızlığını görürüz ama aşktan şikayetine

kolay rastlayamayız .Bu bağlamda Mihriban şiirinin birinci bölümünde aşığın, ikinci bölümde de

sevgilin (maşukun)sesini duyuyoruz. Yani birinci bölümde şair kavuşamamaktan şikayet ederken

ikinci bölümde ayrılıktan şikayet eden sevgili olmuştur. "Unutmak kolay mı? deme/ Unutursun

Mihriban’ım; maddi aşk için unutmak ve unutulmak en son istenilecek arzu edilecek şeydir. Her ne

kadar unuttum, unutuldum dense de yürek de hiçbir şey, hele iz bırakmış olanların unutulması mümkün değildir. Bir başka şairin "Yüreğim bir kabristan ey sevgili / Ne sevdalar gömdüm ben yüreğime /Kimine türbeler yaptırdım ,kimine mezar taşlarını bile çok gördüm" dediği gibi. Bir şeyin

unutulması mümkün değildir, gönlümüze gömer ve sadece üzerine toprak atarız, unuttuk diye de

kendimizi kandırırız. Bu hakikati zaman bile değiştiremez. Her ne kadar hafıza-i beşer nisyan ile

maluldür denilse de bize göre bu nisyan , yani unutma hali sadece sıradan olaylar için geçerlidir. Aşk

için böyle bir ifadenin kullanılması mümkün değildir. Zaten bu hakikati Karakoç’un kendisi de

“Bazen aklıma düşüyor. Ben “unutursun” diyorum ama insan hiçbir zaman unutamıyor, diyerek itiraf etmiştir.

Gün geçer, azalır sevgi

Değişir her şeyin rengi.

Bugün değil, yarın belki

Unutursun Mihriban’ım.

Evet zaman her şeyin ilacıdır derler, şüphesiz unutulmasa da “gözden ırak olan gönülden de ırak

olur” denilir. Karakoç da bunu bilmektedir ve ‘gün geçer,azalır sevgi /Unutursun Mihriban’ım’

dizeleriyle zamanla her şeyin değişeceğini ,sevginin azalacağını söyleyerek , sevgiliyi başka ifadeyle

kendisini teselli etmektedir. Yine de şair kesin çizgiler koymayarak ‘belki’ demektedir. Yani unutman

da unutmam da mümkün değil ama belki unutursun demektedir , aslında unutmak da unutulmak da

istememektedir. Zaten hiçbir seven ve sevilen de unutmak ve unutulmak istemez; çünkü unutulmak

ölüme eş değer bir şeydir.

Yüzeysel olarak ele aldığımız ikinci bölümden sonra şiiri şekil yönünden de incelediğimizde ;Halk

edebiyatı şiir geleneğimizin Karakoç’ta güçlü bir şekilde devam etiğini görüyoruz. Birinci bölümde

nazım şekli olarak koşma , nazım birimi olarak da dörtlük kullanılmıştır. Milli ölçümüz olan hecenin

11 li kalıbıyla yazılmıştır. Duraklar pek sağlıklı değil, 6+5 ile başlamış 4+4+3 ile devam etmiştir ve

şiir boyunca durakların yer değiştirdiği görülmektedir. abab / aaab / cccb / dddb /cccb / dddb

şeklinde kafiye düzenine sahiptir. İkinci bölümde nazım şekli olarak Semai tercih edilmiş ve 8 ‘li hece

vezni kullanılmıştır. Güçlü kafiyeler ve rediflerle şiire hareket ve coşkunluk katılmıştır. abab/

cccb/dddb… şeklinde devam etmiş dize tekrarlarıyla ahenk oluşturulmuştur. Kısacası şiir ahenk(

duraklar hariç) bakımından kusursuzdur. Zaten bestelenip dilden dile dolaşarak haklı bir unvana

sahip olması da bunu göstermektedir.

Ezcümle Karakoç’ların ( Sezai Karakoç, Bahaettin Karakoç ve kardeşi Abdurrahim Karakoç)

varlığıyla seviniyorduk ; ama son on yılda üçü de güzel atlara binip bizi terk ettiler. İnşaallah Türk

Edebiyatındaki boşlukları en kısa zamanda dolar. Hepsini saygı ve rahmetle selamlıyoruz…

           

Avuçlarımda Kalbimin Külleri
Yüreğimin kanıyla yazıyorum
bu satırları sana.
İçimde ukde bıraktığın her ne varsa,
Bağıra çağıra kusuyorum yokluğuna.
Kalbimin üzerine hasretini batıra batıra
Sövüyorum dünyaya.
Yolunu yordamını yitirmiş
bir berduş misali
Savaşın ortasında sağ kalmış,
sahipsiz bir ceset gibi;
taşıyorum sensizliği.

Yine kimsesiz,
Yine terk edilmiş,
o masum küçük kız çocuğuyum.
Yine savunmasız kaldım koskoca evrende.
Annemin öldüğü yaştayım.
Ömrümün yarısında hayata
sıfırdan başlıyorum.
Eylül’ün yirmi üçü
Sabahın beş’i
Bir Aşkın ruhumdan göç edişi.
Çığlığıma karıştı ezan sesi.
Astım hüznümü gökyüzüne
Dilimde çelimsiz sitemler.
Yüzüm, yüzünün yabancısı
Çoktan küstüm yeryüzüne.
 

İçimde binlerce ölü martı sesleri
Hayalimi çalan yorgun kelebekler
Düşümde uçamayan bitap serçeler
Mahzenimde çoğalan kahrım
Kanatlarımda eylül sancısı
Nevri dönmüş küfürler
Kulaklarımda yalnızlık uğultusu.
En çokta sensizlik.
Ağır geliyor!..

Ne yaparsam yapayım
Hiç bir şiire sığmıyor gönül ağrım.
Ruhum ayrılığa râm olmuş hüzün bestesi
Ruhum göçük altında.
Duyulmuyor efkârım
Lâl kesildi çağrım.

Avuçlarımda kalbimin külleri
Ellerimde ateşten güller
Yüreğimi sorma, yangın yeri!
Sesimde sustu bülbüller.
Şimdi sen benim,
dizginleyemediğim aşk acımsın.
Şakaklarımda zonklayan,
yarım bırakılmışlığım.
Her gece bölüyorsun uykumu
Söküyorsun kaburgamı canımdan
Gözlerimden çalıyorsun yetimlik duygumu
Kirpiklerim sayende sırılsıklam.

Bilirsin, hep dalgın yürürüm
Üstelik sakarım en hallisinden.
Nereye baksam yüzünü görürüm.
Hepte ürkerim gök gürültüsünden.
Bilirim, dönmezsin gövdemi ateşe versem
Nafile, cansız bedenimi yoluna sersem.
Veya, tövbekâr olup aklansam.
Tökezleyip düşerim nereye kaçsam.
Artık yoksun ya; canımı yakar
kime saklansam / sokulsam.

Ağlarım elbet
Çok sevdim onu
Canım ruhuma külfet.
Gelsin dünyanın sonu..
Herkese körüm, herkese yabancı.
Öyle özledim ki
Ömrümü törpülüyor bu zehirli sızı.
Öznesi yitmiş devrik cümleler
arasında boğuluyorum..
Dağılıyorum ihanetin doruğunda.
Kalbimin orta yerinde kızılca kıyamet
Kayboldum bu ayrılığın girdabında
Allah'ım  n’olur yardım et.

Ben gönlümün mağduru
Bu hayatın, mağlubuyum
Sustu dilimdeki pervasız avaz
Üşüdü boğazımda kelimeler
Söndü içimdeki ayaz.
Kurudu yürek kelamlarım.
Artık kimseye yok yararım
Kendime zûl,
Herkese zararım.
Kevser Züleyha  Baysal

Bu yazımda Turgut Günay’ı yani Yetik Ozan’ı anlatmaya çalışacağım. Edebiyatla, şiirle iştigal edenler iyi bilse de Yetik Ozan çevremizde pek bilinmez.

Türk milliyetçiliği fikrinin seçkin bir kültür adamı olan Yetik Ozan (Turgut Günay), Arif Nihat Asya, Emine Işınsu, Mustafa Necati Sepetçioğlu, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Yavuz Bülent Bakiler, İsmail Gerçeksöz gibi milliyetçi şair, yazar ve romancılar arasında yer alır. Hele şiirde yeri ayrıdır.

Dilci ve halkbilimci bir akademisyen olmasının yanında modern bir şair olan Yetik Ozan; 1942 yılında Manisa’nın Soma ilçesinde dünyaya gelmiş, asıl adı Turgut Günay’dır. İlköğrenimini Aydın’da orta öğrenimini Rize de tamamlamıştır. 1966 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirmiş, daha sonra Kütahya Lisesinde edebiyat öğretmenliği yapmıştır. 1967 yılının sonlarında Atatürk Üniversitesi’nin açtığı asistanlık sınavını kazanarak Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü asistanlığına geçmiş, 1972 yılında “Rize ve Ağızları’’ çalışmasını tamamlayarak doktor ünvanı almıştır.

Askerlik görevi sonrası  Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Bölü-müne öğretim görevlisi olarak geçmiş, akademik çalışmalarının yanında, TRT Kurumu Halk Müziği ve Halk Oyunlar Dairesinde mesai dışı bir görevle yönetim kurulu üyeliğinde de bulunan Turgut Günay, 14 Aralık 1978 tarihinde genç yaşta ebedî âleme intikal etmiştir. 

Yetik Ozan’ın zamansız ölü-münün ardından yakın arkadaşları Ahmet B.Ercilasun, Abdurrahman Güzel, Sadık Kemal Tural ve Saim Sakaoğlu şair hakkında çeşitli yazılar yazmışlar ise de daha sonra hakkında pek yazı yazan olmamış.

Gerek bilim, gerek kültür ve gerekse de sanat âleminde yetkin bir insan olarak önemli işlere imza atan Yetik Ozan; çok yönlü bir kişiliğe sahiptir. İyi bir dilci ve halkbilimci olarak değişik yayın organlarında dil ve halk edebiyatı alanında makaleler yayımlamış, seminer ve kongrelerde tebliğler, bildiriler sunmuştur. Türk dilimin gelişimi konusunda çaba sarfetmiş, çalışmalarda bulunmuştur.

Başbuğ Alparslan Türkeş’in de damadı olan Turgut Günay şiirlerinin bir kısmını “Atmaca Uçurumu” isimli kitapta toplamıştı. Ölümünden sonra eşi Prof.Dr. Umay Türkeş Günay, Yetik Ozanın son yazdığı şiirlerle birlikte bütün şiirlerinin bir kitapta toplanması için ön ayak olsa da istenen neticeyi alamamış.

Turgut Günay’ı akademik kimliğinin dışında günümüze taşıyan, ona edebiyat ve düşünce dünyamızdan seçkin bir yer kazandıran “Yetik Ozan” mahlasıyla yazdığı şiirlerdir. Yine, “Firkatî” mahlasıyla söylediği âşık tarzı şiirleridir.

Yetik Ozan’ın şiirlerinin kendine has bir özelliği olup, onun şiiri taklit edilebilirlikten uzak bir yapıya sahiptir. Onun hangi şiirinin hangi mısra olursa olsun damgalı gibidir. Hiç kimse tarafından taklit edilemez. Şiirinde kullandığı kendine has fiilleri, kendine has fiilleri, kendine has isimleri vardır.

Onun şiiri Türk şiirinin gelenekten kopmadan nasıl modern hâle getirilebileceğinin somut örnekleridir... Yaklaşık 80 şiiri vardır... Firkatî mahlasıyla âşık tarzı şiirleri bu sayının dışındadır.

Ben Yetik ozanı Kilim ve Bağlama şiirleriyle tanıdım. 2004 yılında Dr.Barış Doğan ile hazırladığımız Anadolu Aşıkları Antolojisinin arka kapağında vefa örneği olarak şairin Kilim şiirine yer vermiştik. Şiir çok beğenilmişti.

Bu vesile ile Yetik Ozanı rahmet ve minnetle anıyorum. Ozanın Kilim ve  Sabır Irmağı isimli şiiri ile bu yazımı noktalıyorum.

El emeği, alın teri, göz nuru;

Bu kilimde üç çilenin yünü var,

Boşa değil şu kibiri, gururu,

Yedi iklim, dört köşede ünü var.

Renk almış yaylanın çiçeklerinden,

Desen tutmuş buğday başaklarından,

Gök kuşağı ağmış saçaklarından;

Üzerinde bir ilkbahar günü var.

Her teli bir pınar olup akmada,

Her düğüm yar gözü gibi bakmada,

Biçimler el ele halay çekmede;

Sanki ortasında köy düğünü var.

Bir ucunda bir destana başlanmış,

Bir ucunda gülle bülbül eşlenmiş,

Bir ucunda acı gerçek işlenmiş,

Bir ucunda tatlı düşler tünü var.

Yunus Emre tapınanda yüz koymuş,

Karacoğlan saz çalanda diz koymuş,

Köroğlu dört nala geçmiş iz koymuş;

Boylamında erenlerin yönü var.

Höyük gibi bengiliği yaşıyor;

Bağrında bir kutlu gömü taşıyor,

Yaşı nice yüzyılları aşıyor;

 Bu kilimde uygarlığın dünü var.

Can Kimin Umurunda

gülmek ne denli yakışsa da yüzüme

kalbime iyi geliyor hüzün

aşktan; bir dirhem aşk ile

gönül sokağının sapağında

vuslat dileniyorum sabahlara dek

şimdi yağmurun altında sırılsıklam duygularla

geliyorum sana

belki diyorum

elem sinmiş kalbimi,

tebessüme sararsın yeniden...

belki diyorum tamamlarsın yarım kalan öykünün

eksik kahramanını

heybemde hatıralarım var giderken

bir bakışa vurulduğum andan kalan

kıvılcım düştükçe göğsüme

yeniden yokluğunla alazlandım

kan çanağı gözlerde.

çalmasın bu keman bir daha

bir daha çalmasın umutlarımı

can mı dedin ey yâr

can kimin umurunda!..

şimdi hangi öykünün kahramanısın,

bilmiyorum

bana yastık altı hüzünler bıraktın giderken

yüreğim gittiğin günden beri yetim çocuk

hayalin eteklerinde salınan nazlı kız

ve

insafına kalmış gelincik

hiç bilmedin uzun susmaların

hatırası yorgunluğu

hiç bilmedin,

gözlerini alıp gidişinden bu yana

gözlerimle olan sorgumu

bilemeyeceksin…

vakit güzü vuruyor artık

dalgın bakışlarıma seni sarıp

hayalin eteklerinde salınıyorum

gelincik ömrü kadar olsa da

biliyorum,

kirpiğimden sen düştükçe

yeşerecek düşlerim

baharda yeniden

ve sen

bilmeyeceksin

ÇALINTIYDI GÜLÜŞLER
Beklerken günü hülyalı pencerede
Sıcak bir omuzdu soluğumu ısıtan
Gece  uyurken sessiz sessiz
Mehtaba sırlar verdik elemsiz
Bir buse vermek gibi
En  gönle girmek gibi
Çalmıştık gülüşleri..

Firari duygular yeşerince kış günü
Palazlandı yaşanmayan mevsimler
Mısra denizinde yol aldı  gemimiz
Kelebek kanadını açınca ateş böceği
Kaç şiir limanına demir attık imzasız..
Oyun havası gibi
Çoban kavalı gibi
Çalmıştık gülüşleri

Hışmıyla yel yıktı da alemi
Güne ulaşmadı mehtaplı geceler
Bakışı buz tuttu ateşteki yüreğin
Saçlarından tutmaya ramak kala
Avucumda kaldı birkaç teli baharın
Günahsız suçlu gibi
Hayata borçlu gibi
Çalarken  gülüşleri..
Asuman Soydan Atasayar

"Enkaz altında kalan kızına ağlayan çaresiz bir  babaya,şehit olan kız çocuğunun  dilinden…"

Sen hep zamanında yetiştin baba,

Okul sonrası, gözümü cama diktiğimde de,

Oyuncak almak için para biriktirdiğimde de,

Canım çilekli dondurma çektiğinde de...

Gelip, beni okuldan götüreceğini,

oyuncak parasını yetireceğini,

Çilekli dondurmamı getireceğini biliyordum baba...

Bu kez, biraz geç kaldın...

Geç kaldın ama,elimi tuttuğunda, acılarımı bitirdin...

Biliyordum, baba,geleceğini biliyordum...

Ah benim güzel memleketim 

gözümün nuru 

Yaşamın kıyısındaki canım

Canımdan öte memleketim

Bir mazi canlanır içimde her gün  

Yeniden uyanır yorgun düşlerim 

Bütün baharlar benim olur 

Arılar, kelebekler uçuşur, huzur içinde 

Ekin tarlalarında gelincikler açar

Yeşil başaklarla sevişirken rüzgâr

Toprak ayaklarından öper 

Patika yollardan geçersin 

El öpenler selâmlar seni

Uzaklardan şen çocuk sesleri gelir

En güzel umutlar yeşerir içinde   

Buram buram mutluluk kokar toprak

Çam kabuğundan arabalar 

Bir namın olur, bir de kuş lastiğin 

Tut ağaçlarında baştan karalar 

Dağ başlarında pamuksu bulutlar 

Sonsuz mutluluklar yaşarsın 

Ruhunda papatyalar açar 

Kasvetli günlere inat 

Sevdiklerine sarılırsın hasretle 

Umut; ekmeğin, aşın olur    

Sevinçten uçarsın sonsuz maviliklere

Yokluğun kor olur, yanar içimde
Bir sevda türküsü, naz efil efil
Ayrılık yarası, kanar içimde
Akar sevdalara, söz efil efil
 

Tutmuşum nazını, içimde sızı
Dökülür yaprağı, bahardan yazı
Bağlanır gönüle, gülümser nazı
Coşar bahçemizde, yaz efil efil
 

Yazılmış kadere, hasretin yeli
Ak düşmüş gülüme, incinir beli
Bu geda aşkına, pervane deli
Zülfünün telinde, gez efil efil
 

Topladık yükleri, göçümüz başlar
Maralın yaşları, ciğerim haşlar
Bir sevda uğruna, gülümü taşlar
Yükümüz sevdalı, bez efil efil

Yolumuz hasrete, çakılı kaldı
Vuslatım zahmete, takılı kaldı
Ovamız rahmete, bakılı kaldı
Yarınım meçhule, toz efil efil

Tutulduk sevdaya, önümüz yokuş
Ümitler içinden, bir ince nakış
Âşıktan maşuka, manalı bakış
Hacım da görünür, tez efil efil