Uykusuzluk, modern hayatın en yaygın ama en az ciddiye alınan sorunlarından biri haline geldi. Stres, yoğun tempo, sosyal medya alışkanlıkları ve düzensiz yaşam biçimi, milyonlarca insanın gece boyunca mışıl mışıl uyumasını engelliyor. Memorial Antalya Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Elif Sarıönden Gencer, 2025 yılı itibarıyla her üç yetişkinden birinin düzenli olarak uyku problemi yaşadığını belirtiyor. Uzmanlara göre kronik uykusuzluk, sadece gündüz yorgunluğuna değil; Alzheimer, depresyon, kalp hastalıkları ve obezite gibi ciddi sağlık problemlerine de yol açabiliyor.
Peki, daha sağlıklı bir yıl geçirmek için uykumuzu nasıl düzene sokabiliriz?
KRONİK UYKUSUZLUK, BEYİN SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR
Uzm. Dr. Elif Sarıönden Gencer’e göre uyku; yalnızca dinlenme zamanı değil, aynı zamanda beynin kendini yenilediği bir süreç. Uyku evrelerinde beyin, toksinlerden arınıyor ve bellek işlevleri güçleniyor. Ancak bu evreler kronik uykusuzluk nedeniyle bozulduğunda hasar birikiyor. Gencer, özellikle ileri yaşlarda kaliteli uykunun Alzheimer ve parkinson gibi hastalıklardan korunmak için kritik olduğunu vurguluyor. Aynı zamanda kötü uyku bağışıklık sistemini zayıflatıyor, iltihap seviyesini artırıyor ve diyabet riskini tetikliyor.
UYKUSUZLUK SADECE SAĞLIĞI DEĞİL, GÜNLÜK HAYATI DA ETKİLİYOR
Yetersiz uyku yalnızca sağlık sorunlarıyla sınırlı değil. Gencer, araştırmaların çalışanların yüzde 70’inin en az bir kez kötü uyku nedeniyle işe gidemediklerini gösterdiğini belirtiyor. Gündüz uykululuk hali; dikkat dağınıklığına, trafik kazalarına ve iş veriminde düşüşe neden oluyor. Bu nedenle uyku, sadece bireysel bir mesele değil, toplumsal bir güvenlik ve üretkenlik sorunu haline gelmiş durumda.
İLAÇSIZ UYKU MÜMKÜN: 2025 İÇİN 7 ETKİLİ UYKU TAVSİYESİ
Dr. Gencer’e göre kaliteli uyku için mutlaka ilaç şart değil. Yaşam tarzında yapılacak birkaç basit ama etkili değişiklik, uykuyu düzene sokabiliyor. İşte yeni yılda uygulanabilecek 7 öneri:
-
Düzenli Uyku Saatleri: Her gün aynı saatte yatıp kalkmaya özen gösterin. Hafta sonları da dahil.
-
Uygun Uyku Ortamı: Yatak odanızı karanlık, serin (18-22°C) ve sessiz tutun. Televizyon ve telefondan uzak durun.
-
Ekranlardan Uzaklaşın: Yatmadan 1-2 saat önce ekran kullanımını bırakın. Mavi ışık melatonin salgısını baskılar.
-
Hafif Akşam Rutinleri: Ilık duş, hafif okuma ya da meditasyon gibi rahatlatıcı alışkanlıklar geliştirin.
-
Kafein ve Ağır Yemeklerden Kaçının: Özellikle öğleden sonra kafein almayın, akşam yemeğini hafif geçirin.
-
Gündüz Egzersiz: Haftada en az 3 gün, 30 dakikalık yürüyüş veya spor yapın. Ancak uykuya yakın saatlerde değil.
-
Kısa Şekerlemeler: Gündüz uyuyacaksanız 20-30 dakikayı geçmeyin ve öğleden önce yapmaya özen gösterin.
UYKUYA ÖNCELİK VERİN, SAĞLIĞINIZA YATIRIM YAPIN
Uzm. Dr. Elif Sarıönden Gencer, 2025 itibarıyla akıllı saatler ve uyku takip cihazları sayesinde uykunun artık daha kolay izlenebildiğini söylüyor. Ancak asıl önemli olan, bireyin uykuyu hayatında öncelik haline getirmesi. “Sağlığımızı gece kaybediyoruz ama gece kazanmak da elimizdedir,” diyen Gencer, kaliteli uykunun hem bedensel hem de zihinsel sağlığın anahtarı olduğunu vurguluyor.
Kaynak: İHA
