Türkiye’de üç ildeki aktif fay hatlarında yürütülen bilimsel araştırma tamamlandı. Çalışmanın sonucuna göre, en yüksek deprem riski taşıyan iki ilçe belirlendi.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ), Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), AFAD ve Belediyeler Birliği’nin ortak yürüttüğü “Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Projesi” kapsamında yapılan iki yıllık saha araştırması tamamlandı.
TÜBİTAK’ın 8,5 milyon liralık desteğiyle yürütülen proje; Van, Hakkari ve Ağrı illerini kapsadı. Uzmanlar, bu illerdeki 5 farklı fay zonunu inceledi.
5 Fay Hattında Kritik İnceleme
Proje kapsamında;
-
Van’da Başkale ve Erciş,
-
Hakkari’de Yüksekova ve Şemdinli,
-
Ağrı’da ise Tutak fayları üzerinde detaylı kazı çalışmaları yapıldı.
Van YYÜ Afet Yönetimi ve Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Azad Sağlam Selçuk ve ekibi, elde edilen verileri TÜBİTAK, AFAD ve ilgili belediyelerle paylaştı.
Yapılan incelemelerde, Yüksekova ve Şemdinli faylarının ciddi sismik risk taşıdığı tespit edildi.
“Yüksekova’nın Zemini Depreme Karşı Zayıf”
Van YYÜ öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Sacit Mutlu, yürütülen saha çalışmalarına ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Van’daki 7,2 büyüklüğündeki deprem bindirme fay üzerinde meydana gelmişti. Bölgede tektonik yapıya bağlı olarak ortaya çıkan fayların neredeyse tamamı yıkıcı depremler üretebiliyor.
Yüksekova ve Şemdinli fayları tarihsel dönemde yıkıcı deprem üretmemiş olsa da, kazı çalışmalarında geçmişte güçlü sarsıntılar yaşandığına dair bulgular elde ettik.
Yüksekova’nın zemini depreme dayanım açısından oldukça zayıf. Bu durum bölge için ciddi risk oluşturuyor.”
Fayların Yaş Analizi TÜBİTAK’ta
Dr. Mutlu, fay hatlarından alınan örneklerin yaş analizinin TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde yapıldığını belirterek, “Sonuçlar elimizde ancak kalibrasyon aşaması sürüyor. Değerlendirme tamamlandığında fayların geçmiş deprem sıklıkları da netleşecek.” dedi.
“Çalışmamız Raflarda Kalmayacak”
Afet yönetiminin yalnızca bir kurumun değil, toplumun tamamının görevi olduğuna dikkat çeken Mutlu, hazırlanan fay haritalarının imar planlarında kullanılacağını söyledi.
“Elde ettiğimiz tüm verileri AFAD, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri ve belediyelerle paylaşıyoruz. Çalışmamız yalnızca bilimsel bir rapor olarak raflarda kalmayacak; kent planlamalarında aktif şekilde kullanılacak.”
“Acılardan Ders Çıkarmalıyız”
Mutlu, 2011’de Van’da meydana gelen depremlerde 644 kişinin yaşamını yitirdiğini hatırlatarak, şu ifadeleri kullandı:
“Depremlerin etkilerini hem yapısal hem de ruhsal anlamda hâlâ yaşıyoruz. Geleceği planlayabilmenin tek yolu afet risk yönetiminden geçiyor.
Herkesin AFAD’ın e-Devlet üzerinden sunduğu afet eğitimlerine katılması gerekiyor.”
