Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Ahmet İnanır, menisküs yırtıklarıyla ilgili önemli uyarılarda bulundu. Menisküslerin diz ekleminde yük dağılımı, stabilizasyon ve kıkırdak sağlığı açısından kritik olduğunu belirten İnanır, tedavide dokuyu korumanın öncelikli hedef olması gerektiğini söyledi.
İnanır, “Menisküsler dizde darbeleri absorbe eder, eklem kıkırdağının beslenmesini ve kayganlığını sağlar. Su ve Tip 1 kollajen liflerinden oluşur; çevresel ve radial lifler dizin stabilitesine katkıda bulunur” dedi.
Belirtiler ve Tanı
Menisküs yırtıkları; diz ağrısı, şişlik, hareket kısıtlılığı, takılma, kilitlenme ve denge sorunlarına yol açabiliyor. İç ve dış eklem çizgisinde hassasiyet, diz doğrultma hareketinde kayıp gözlenebiliyor. Yırtık parçaların eklemde yer değiştirmesi kilitlenmeye neden olabiliyor. Tanı fizik muayene ve MR ile konuyor, ancak MR’da yırtık saptansa bile şikayeti olmayanların yaklaşık yüzde 20’sinde ameliyat gerekmeyebiliyor.
Kimlerde Görülür?
Sporcularda ani dönme hareketleri ve aşırı yüklenme sonucu sık görülürken, yaşlanmayla birlikte dejeneratif yırtıklar da yaygınlaşıyor. İnanır, “Menisküs yırtıkları sporcu hastalığı olarak bilinse de, yaşlılarda da sık görülüyor” dedi.
Tedavi Yaklaşımı
İnanır, tedavide ağrıyı geçici olarak kesmenin yeterli olmadığını, dokuyu tamir eden yöntemlerin öncelikli olması gerektiğini belirtti. Rejeneratif kök hücre tedavisi, proloterapi, nöralterapi, ozon terapisi, kinezyobantlama ve osteopatik manuel terapi öne çıkan yöntemler arasında. Kilo kontrolü ve uygun egzersizlerin de tedavinin ayrılmaz parçaları olduğunu vurguladı.
Cerrahi Son Çare Olmalı
Menisküsün avasküler bölgelerindeki yırtıklar cerrahi sonrası bile sınırlı iyileşebiliyor. Deplase kova sapı yırtıkları dışında cerrahi ilk seçenek olmamalı. İnanır, “Menisküsün yüzde 15-34’ünü çıkarmak dizin şok emme kapasitesini azaltır, kireçlenmeyi hızlandırır. Stabil yırtıklarda cerrahinin fizik tedaviye üstünlüğü kanıtlanmadı” dedi.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Sporcularda sık görülen menisküs yırtıkları, ani dönme hareketleri, aşırı yüklenme, diz travmaları veya yaşlanma sonucu ortaya çıkabiliyor. İnanır, “Sporcu hastalığı olarak bilinse de yaşlanmayla birlikte dejeneratif yırtıklar da sık görülüyor” dedi. Tanı, fiziksel muayene ve manyetik rezonans (MR) görüntüleme ile konuyor. Ancak İnanır, “MR’da yırtık saptansa bile, şikayeti olmayanların yüzde 20’sinde yırtık görülüyor. Bu yüzden hemen ameliyat önerilmemeli” uyarısında bulundu. Tedavide ağrıyı kesmek yerine dokuyu tamir etmek hedeflenmeli. Rejeneratif kök hücre tedavisi, osteopatik manuel terapi, kinezyobantlama, proloterapi, nöralterapi ve ozon terapisi gibi yöntemler öne çıkıyor. Kilo verme ve uygun egzersizler de tedavinin parçası.
CERRAHİ SON ÇARE OLMALI
Menisküs yırtıkları, vasküler (kanlanan) bölgedeki yırtıkların konservatif yöntemlerle iyileşebileceğini, ancak avasküler bölgedeki yırtıkların cerrahi sonrası bile iyileşme şansının düşük olduğunu belirten İnanır, “Deplase kova sapı yırtıkları dışında cerrahi ilk seçenek olmamalı. Menisküsün yüzde 15-34’ünün çıkarılması, dizin şok emme kapasitesini azaltıyor ve kireçlenmeyi hızlandırıyor” dedi. Yaşlı hastalarda kıkırdak hasarıyla birlikte olan yırtıklarda cerrahi ile fizik tedavi arasında fark bulunmadığını ekledi.
KİLO KONTROLÜ VE DEJENERASYON
İnanır, kilo artışının kıkırdak kaybını ve diz ağrısını artırdığını, yüzde 1’lik kilo kaybının ise ağrıyı azalttığını vurguladı. Yaş ilerledikçe menisküs kalitesinin düştüğünü, su içeriğinin arttığını ve dejenerasyona yatkınlığın yükseldiğini belirtti. Tedavide yırtığın yaşı, tipi ve yeri dikkate alınmalı.Doç. Dr. İnanır, “Dokuyu tamir eden tedaviler öncelikli olmalı. Stabil yırtıklarda cerrahinin fizik tedaviye üstünlüğü kanıtlanmadı. Amacımız, diz sağlığını uzun vadede korumak” diyerek, hastaların uzman bir hekimle tedavi planı oluşturmasının önemini vurguladı
