Mutfaklarda sıkça tercih edilen patates, uzun süre bekledikçe filizlenebilir. Filizlenen patateslerde, özellikle "solanin" adı verilen toksik bir madde birikebilir. Bu madde yüksek miktarlarda alındığında, mide bulantısından sinir sistemi rahatsızlıklarına kadar birçok sağlık sorununa yol açabilir. Peki, her filizlenmiş patates zararlı mıdır ve tüketilmeden önce dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? Uzmanlar, filizlenmiş patatesin doğru şekilde ayıklandığında genellikle güvenli olabileceğine, ancak bazı durumlarda tehlikeli olabileceğine dikkat çekiyor.
PATATES NEDEN FİLİZLENİR?
Patatesler, uygun koşullarda saklansa bile zamanla filizlenebilir. Bunun başlıca nedeni, patatesin içindeki nişastanın şekere dönüşmesidir. Şekerleşen bu nişasta, bitkinin büyümesini tetikler. Patatesler, özellikle nemli ve sıcak ortamlar ile doğrudan güneş ışığına maruz kaldığında daha hızlı filizlenir. Filizlenme, patatesin doğal yaşlanma sürecinin bir parçasıdır ve solanin adlı toksik bileşiğin birikmesine yol açar.
FİLİZLENMİŞ PATATES YENİR Mİ?
Filizlenmiş patatesin yenilip yenilemeyeceği, patatesin durumuna bağlıdır. Eğer patatesin filizlenmiş kısımları 1-2 cm'yi geçmemişse ve patates hala sertse, filizlerini temizleyerek yemek genellikle güvenlidir. Ancak, patatesin kabuğunda yeşillik oluşmuşsa, yumuşamışsa veya çürük kokusu varsa, bu durum solanin miktarının arttığının bir göstergesidir ve bu patatesler kesinlikle tüketilmemelidir.
SOLANİN NEDİR VE NEDEN TEHLİKELİDİR?
Solanin, patatesin doğal olarak ürettiği bir alkaloittir. Bu madde, patatesi böcekler ve zararlılardan korumak için üretildiği için, özellikle yeşillenen ve filizlenen patateslerde daha fazla birikir. Ancak, fazla solanin tüketmek sağlık açısından tehlikeli olabilir. Yüksek miktarda solanin alımı, mide bulantısından baş dönmesine, karın ağrısından sinir sistemi bozukluklarına kadar çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Solanin zehirlenmesinin belirtileri şunlar olabilir:
Mide bulantısı
Kusma
Karın ağrısı
İshal
Baş dönmesi
Halsizlik
Nadiren sinir sistemi bozuklukları
FİLİZLENMİŞ PATATES YEMEK ZARARLI MI?
Filizlenmiş patates yemek, içerdiği solanin nedeniyle zararlı olabilir. Bu toksik madde, sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yapabilir. Ancak, patatesin taze görünmesi ve sert olması durumunda, sadece filizlenen kısmı keserek tüketmek genellikle sorun yaratmaz. Yumuşamış, yeşillenen veya kötü kokan patateslerden ise kesinlikle kaçınılmalıdır. Aksi takdirde, aşağıdaki sağlık sorunları meydana gelebilir:
Sindirim sorunları: Mide bulantısı, kusma, ishal
Sinir sistemi etkileri: Baş dönmesi, baş ağrısı
Organ hasarları: Böbrek ve karaciğer sorunları
Bağışıklık sisteminin zayıflaması
FİLİZLENMİŞ PATATESİN GÜVENLİ TÜKETİMİ İÇİN ÖNERİLER:
Filizleri Kesin: Filizlenmiş kısmı temizleyerek patatesi tüketebilirsiniz.
İyi Pişirin: Yüksek sıcaklıkta pişirme, solanin miktarını azaltabilir fakat tamamen ortadan kaldırmaz. Fırınlama veya haşlama tercih edilebilir.
Doğru Saklayın: Patatesleri serin, kuru ve karanlık bir ortamda saklayarak filizlenmesini engelleyebilirsiniz.
Uzun Süre Bekletmeyin: Patatesleri uzun süre saklamayın, taze olarak tüketmeye özen gösterin.
Gözle Kontrol Edin: Patatesin yüzeyini kontrol ederek, yeşillenmiş, çürümüş kısımları olup olmadığını kontrol edin.
Bu adımlarla, filizlenmiş patateslerin sağlıklı bir şekilde tüketilmesi mümkün olabilir. Ancak, her zaman dikkatli olmakta fayda var.
Kaynak: Haber merkezi
