Kış aylarının yaklaşması ve lodoslu havaların etkisiyle birlikte soba ve tüplü ısıtıcı kullanımında artış yaşanıyor. Uzmanlar, bu dönemde karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı vatandaşları uyarıyor. Özellikle lodosun etkili olduğu günlerde yanlış soba kullanımı ciddi sağlık risklerine yol açabiliyor.
KARBONMONOKSİT NEDEN TEHLİKELİ?
Karbonmonoksit, odun, odun kömürü, taş kömürü, LPG veya doğal gaz gibi yakıtların yetersiz yanması sonucu ortaya çıkan renksiz, kokusuz ve tatsız bir gazdır. Solunum yoluyla vücuda alındığında zehirlenmelere sebep olabilir. Yanlış kurulan veya temizlenmemiş sobalar, gazlı şofbenler ve tüplü ısıtıcılar zehirlenmelerin en önemli sebepleri arasında yer alıyor.
SOBA KURULUMUNDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Uzmanlar, soba kurulumu sırasında şu noktalara özellikle dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor:
- Soba kurulmadan önce baca temizliği mutlaka yapılmalı.
- Baca ek yerleri ve dirseklerin hava sızdırmaz olması sağlanmalı.
- Sobalar duvarlardan en az 1–1,5 metre uzak tutulmalı.
- Günlük temizlik ihmal edilmemeli, kaliteli odun veya kömür kullanılmalı.
- Oksijen eksilme sensörü bulunan modern sobalar tercih edilmeli.
- Sobanın veya tüplü ısıtıcının bulunduğu odada uyunmamalı, gerekiyorsa cihaz kapatılmalı.
- Lodoslu havalarda soba ve kombi kullanımından kaçınılmalı.
KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ
Hafif zehirlenmelerde yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi ve bulantı görülür. Durum ağırlaştığında baş ağrısı şiddetlenir, muhakeme bozukluğu, hızlı solunum, görme problemleri, kan basıncı düşmesi, hızlı nabız ve bayılma ortaya çıkabilir. En son aşamada ise solunum yetmezliği ve ölümcül koma riski vardır.
ZEHİRLENMEDE İLK MÜDAHALE
Uzmanlar, karbonmonoksit zehirlenmelerinde yapılması gereken ilk adımların şunlar olduğunu vurguluyor:
- Zehirlenen kişiyi hemen temiz havaya çıkarın.
- İlk yardım ekiplerine derhal haber verin.
- Ekipler gelene kadar suni solunum uygulanabilir.
Kaynak: İHA
