Yeni düzenleme yolda: Satıcı da sorumlu olacak
Ticaret Bakanlığı, doğrudan satış sistemini köklü bir şekilde yeniden düzenlemeye hazırlanıyor. Yeni yönetmelik taslağıyla birlikte tüketicilere, doğrudan satışlarda 30 gün içerisinde hiçbir gerekçe göstermeksizin cayma hakkı tanınacak. Üstelik bu hakkı kullanan tüketici, hiçbir cezai yaptırımla karşılaşmayacak.
Doğrudan satış sistemi; sabit bir mağaza kullanılmadan, birebir iletişimle ürünlerin tanıtılıp satılması anlamına geliyor. Bu sistemde zamanla artan mağduriyetlerin önüne geçmek isteyen Bakanlık, hem şirketleri hem de doğrudan satıcıları bağlayıcı hükümlerle denetim altına almayı planlıyor.
İlk kez kapsamlı düzenleme geliyor
"Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı" adıyla kamuoyuna sunulan yeni çalışma, sektörde bir ilk olacak. Taslakta, doğrudan satış şirketlerinin uyması gereken esaslar, satıcıların sisteme dahil olma ve ayrılma süreçleri ile tüketicilerin korunmasına yönelik detaylı hükümler yer alıyor.
Hayal satmak yasaklanıyor
Yeni düzenlemeye göre şirketler, gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatlerde bulunamayacak. Tüketicilere baskı, aldatma ya da rahatsız edici yöntemlerle ürün veya sistem tanıtımı yapılması yasaklanacak. Ayrıca, doğrudan satış şirketlerinin dağıtabileceği prim, komisyon, teşvik ve ödüller, yıllık net satışın yüzde 40’ını geçemeyecek.
Şirketler için "satış yetki belgesi" zorunluluğu
Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte, herhangi bir şirketin doğrudan satış yapabilmesi için “satış yetki belgesi” alması gerekecek. Belgeler üç yıl geçerli olacak ve şirketlerden ek belge ya da bilgi talep edilebilecek. Şirketler, sisteme dahil ettiği satıcıların yaptığı tüm işlemlerden doğrudan sorumlu olacak.
Tüketici 30 gün içinde kararını değiştirebilecek
Tasarının en dikkat çeken maddelerinden biri de, tüketiciye tanınan 30 günlük cayma hakkı. Mevcut uygulamada 14 gün olan bu süre, 30 güne çıkarılarak tüketicinin korunması amaçlanıyor. Tüketici, bu sürede gerekçe sunmadan ve ek bir bedel ödemeden ürünü iade edebilecek.
Cayma bildirimi sonrasında, satıcıya ürün ulaştığında, 30 gün içinde tüm ödemeler geri yapılacak. İade süreci, tüketicinin kullandığı ödeme aracına göre ve ek masraf olmaksızın tek seferde gerçekleştirilecek.
Satıcılar da 30 gün içinde sistemden çıkabilecek
Doğrudan satış sistemine dahil olan satıcılar da, 30 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeksizin sistemden çıkabilecek. Bu süre içinde ayrılan satıcılardan, ellerinde kalan ve kullanılmamış ürünler eksiksiz şekilde geri alınacak.
Hangi ürünlerde cayma hakkı kullanılamayacak?
Yeni düzenlemeyle birlikte cayma hakkının geçerli olmayacağı ürünler de belirlendi. Tüketicinin kişisel isteğiyle hazırlanan ürünler, ambalajı açılmış hijyen ürünleri, çabuk bozulabilen gıdalar ve montajı yapılmış mallarda cayma hakkı kullanılamayacak.
Gazete ve dergi abonelikleri, kurulumu tamamlanmış ürünler de bu kapsamın dışında bırakıldı.
Bilgilendirme sistemi kurulacak
Şirketler, tüketicilerin satış öncesinde tüm hak ve sorumluluklardan haberdar olması için, telefon, e-posta, kısa mesaj gibi iletişim yollarıyla çalışan bir bilgilendirme sistemi kurmakla yükümlü olacak. Bu sistemde cayma hakkının nasıl kullanılacağı, kim tarafından satış yapıldığı gibi tüm detaylar yer alacak.
