Leblebi, nohutun kavrulmasıyla elde edilen, yüksek protein ve lif değerleriyle sağlıklı bir kuruyemiş türüdür. Arkeolojik bulgulara göre Türkiye’de MÖ 3500 yıllarına kadar uzanan tarihiyle, dünya mutfağında köklü bir geçmişe sahiptir.
Fransa’da ise MÖ 6970 yılına kadar kullanıldığı tespit edilmiştir. Günümüzde 50’den fazla ülkede yetiştirilen nohutlar, farklı bölgelerde farklı leblebi çeşitlerinin üretiminde kullanılır. Özellikle Çorum yöresinin sarı leblebisi ve Ege bölgesinin beyaz leblebisi, leblebi üretiminde öne çıkar. Beyaz leblebi, lif bakımından daha zengin yapısıyla sindirim sistemi sorunlarına iyi gelmesiyle tercih edilmektedir.
Leblebi Ne İşe Yarar? Sağlığa Faydaları Nelerdir?
Leblebi, sadece lezzetli bir atıştırmalık olmakla kalmaz; sağlığa birçok yönden katkı sağlar. Mide asidini düzenler, kötü kolesterolü düşürür ve kalp damar sağlığını destekler. İçeriğindeki yüksek lif sayesinde sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olurken, enerji verir ve uzun süre tok kalmayı sağlar. Mide bulantısını önleyici etkisi bulunur, göz sağlığına olumlu katkıları da vardır. Ayrıca kan şekerini dengeler, folik asit içeriği sayesinde anne sütünü artırır, demir eksikliğine karşı koruyucu olur, kemiklerin güçlenmesini sağlar ve cilt hücrelerinin yenilenmesini destekleyerek yaşlanma etkilerini azaltır.
Leblebinin Sağlık Açısından Öne Çıkan Faydaları
Antioksidan Gücüyle Vücut Koruyucu
Leblebi, flavonoidler ve polifenoller gibi güçlü antioksidanlar barındırır. Bu bileşenler vücuttaki iltihaplanmayı azaltır, oksidatif strese karşı koruma sağlar. Düzenli tüketimle genel bağışıklık sistemi güçlendirilir.
Kan Şekerini Düzenler
Leblebinin glisemik indeksi düşüktür, yavaş sindirilen amiloz nişasta içerir. Bu özellikler kan şekerinin ani yükselmesini önler. Diyabet hastaları için ideal sağlıklı atıştırmalıklardandır.
Sindirim Sistemi Dostu
Çözünebilir liflerden zengin olan leblebi, bağırsaklardaki yararlı bakteriler tarafından sindirilerek bağırsak hareketlerini düzenler. Kabızlık ve sindirim problemlerine karşı koruyucu etkisi bilimsel araştırmalarla desteklenmiştir.
Kolesterolü Kontrol Altına Alır
Leblebideki lifler, özellikle LDL yani kötü kolesterolün düşürülmesine yardımcı olur. Böylece damar sertliği ve kalp krizi riski azaltılır.
Kanser Riskini Azaltabilir
Vücutta bütirat üretimini destekleyen leblebi, özellikle kolon kanseri riskini düşürür. Ayrıca likopen ve saponin gibi kanserle savaşan doğal bileşenler içerir.
Kemik Sağlığını Güçlendirir
Kalsiyum, magnezyum ve lif bakımından zengin olan leblebi, kemiklerin güçlenmesini destekler, osteoporoz riskini azaltır.
Zihinsel Fonksiyonlara Destek
Leblebi kolin içerir; bu besin maddesi hafıza, ruh hali ve sinir sistemi fonksiyonlarının sağlıklı çalışması için gereklidir.
Kilo Kontrolünde Etkili
Düşük kalorili, yüksek protein ve lif içeriği sayesinde tokluk süresini uzatır, iştahı kontrol altına alır. Bu özellikleriyle diyetlerde sıkça tercih edilir.
Leblebinin Besin Değerleri: 100 Gramda Neler Var?
Kalori: 286 kcal
Protein: 19,54 gr
Yağ: 6,04 gr
Karbonhidrat: 46,36 gr
Lif: 12,2 gr
Şeker: 2,17 gr
Kalsiyum: 57 mg
Demir: 4,31 mg
Magnezyum: 79 mg
Leblebi Nasıl Tüketilmeli? Sağlıklı Tüketim Önerileri
Leblebi, ara öğünlerde veya ana öğünlerin yanında sade ya da baharatlı olarak doğrudan atıştırmalık şeklinde tüketilebilir. Günlük önerilen tüketim miktarı sarı ve beyaz leblebi için 1-2 avuç kadardır. Bu miktar sindirim sistemini desteklerken sağlıklı bir tokluk hissi sağlar. Tuzsuz ve doğal olanları tercih edilmelidir.
Leblebi Çeşitleri ve Yöresel Lezzetler
Leblebi çeşitleri, üretim yöntemine ve yöresel farklara göre çeşitlilik gösterir. En yaygın türler beyaz ve sarı leblebidir. Bunların yanı sıra çıtır, şekerli, çikolatalı, soslu, susamlı, acı biberli, gevrek ve çiğ leblebi gibi alternatif lezzetler bulunur. Türkiye’de Çorum, Tavşanlı, Denizli, Ağın, Kula, Sandıklı ve Seydişehir leblebisi gibi yöresel markalar meşhurdur.
Leblebi ve Nohut Arasındaki Fark Nedir?
Leblebi, nohutun kavrulmuş hali olup, nohutun farklı bir formda tüketim şeklidir. Nohut ise haşlama, pişirme gibi şekillerde yemeklerde kullanılırken, leblebi kurutulup kavrularak çıtır ve atıştırmalık hale getirilir.
Leblebi Diyetlerde Nasıl Kullanılır?
Yüksek lif ve protein içeriği nedeniyle leblebi, diyet listelerinde sıkça yer alır. Tokluk hissini artırması, düşük kalorili yapısı kilo verme ve sağlıklı kilo koruma süreçlerinde önemli avantaj sağlar. Özellikle sağlıklı ara öğün alternatifleri arasında gösterilir.
Kaynak: Haber merkezi
