Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, Türkiye'nin Milli Muharip Uçak (KAAN) projesine ilişkin yürütülen motor geliştirme ve tedarik çalışmalarının planlandığı şekilde sürdüğünü açıkladı. Görgün, KAAN projesinin geleceğinin “hiçbir şekilde tek bir ülkenin motoruna bağlı olmadığını” vurgulayarak, yerli motor yol haritasında önemli ilerlemeler kaydedildiğini belirtti.
Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) yetkilileri, savunma sanayinde “tam bağımsızlık” hedefinin değişmez öncelik olduğunu belirtiyor. Görgün, AA muhabirine verdiği yanıtta, uluslararası kısıtlamaların hem açık hem örtülü biçimlerini yakından takip ettiklerini, ülke çıkarlarını korumak için alternatif tedarik ve yerli geliştirme seçeneklerini eş zamanlı yürüttüklerini söyledi. Amaç, kritik sistemlerde hiçbir zaman tek bir kaynağa bağımlı kalmamak.
Görgün, “Kahraman ordumuzun ihtiyaçlarını gecikmeden karşılamak temel ilkemiz. Alternatif tedarik ve geliştirme seçeneklerini eş zamanlı planlıyor, teknolojik bağımsızlığımızı güçlendirmek için tüm imkânlarımızı seferber ediyoruz” dedi.
SSB tarafından yönetilen motor projelerinde kaydedilen ilerlemeler geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Görgün’ün aktardıkları özetle şu başlıklarda toplandı:
-
Kara sistemleri: Vuran ve Kirpi zırhlı araçlarında kullanılan TUNA motoru hizmete girdi; AZRA Gen-2 testleri lojistik/tank taşıyıcı araçlar için sürüyor. UTKU ve BATU gibi yeni jenerasyon paletli araç/transmisyon projelerinde testler başarılı şekilde ilerliyor.
-
İnsansız hava araçları (İHA): TB3’e güç veren PD200 motoru envantere girdi; ANKA/AKSUNGUR’a entegre edilen PD170 testleri sürüyor; Kargı İHA için PG50 ile bağımsız kabiliyetler sağlandı.
-
Helikopterler: GÖKBEY'in TS1400 turboşaft motoru sertifikasyon testlerinden geçiyor; seri üretim hazırlıkları devam ediyor.
-
Füze/mühimmat: ATMACA, SOM, ÇAKIR ve KARA ATMACA gibi sistemlerde kullanılan çeşitli jet motorları (KTJ serileri) geliştirildi ve kullanıma alındı.
-
Deniz platformları: SİDA sistemleri ile entegre edilen LEVEND, Marin X7 ve MAVİ BATU gibi çözümler test edildi.
Görgün, “Türkiye artık kara, hava, deniz ve füze sistemlerinde ihtiyaç duyulan kritik kabiliyetleri yerli imkânlarla karşılayabilecek seviyeye ulaşmıştır” ifadelerini kullandı.
Görgün, ileri aşama jet motoru çalışmalarında da somut aşamalar olduğunu söyledi. ANKA‑III için geliştirilen TF6000 turbofan motorunun başarıyla çalıştırıldığı; KIZILELMA için TF10000 geliştirme çalışmalarının sürdüğü; KAAN için ise ana motor TF35000 ve yardımcı güç ünitesi APU60’ın geliştirme faaliyetlerinin planlandığı şekilde devam ettiği kaydedildi.
“KAAN seri üretimi yerli motorla planlandı” diyen Görgün, projeyi blok yaklaşımıyla yöneterek ilk safhalarda mevcut (ithal) motorlarla ilerleyip, milli motor devreye girdikçe kademeli olarak yerli güce geçiş yapılacağını belirtti. Böylece hem teslimat takvimi korunacak hem de yerli motor geliştirme yol haritası kesintisiz ilerleyecek.
KAAN prototip uçaklarının üretiminde kullanılacak motor tedarikinin tamamlandığını ifade eden Görgün, “Prototip uçaklarımızın üretimi son hızla devam etmektedir” dedi. ABD kaynaklı motor talepleri için resmi başvuru süreçlerinin yürütüldüğünü ve ilerlemenin izlendiğini aktardı.
Görgün, ABD’den istenen motorların temininde sorun yaşanması durumunda motor değişikliğinin teknik olarak mümkün olduğunu; bunun bazı mühendislik ek çalışmalarını gerektirebileceğini söyledi. Ancak proje yönetiminde “Çevik Sistem Mühendisliği” yaklaşımı benimsendiği için ciddi takvimsel dezavantaj beklemediğini ekledi.
Endonezya’ya planlanan 48 adet KAAN ihraç programının motor teminine bağlı riskleri konusunda da Görgün, “Endonezya’ya ihraç edilecek KAAN’lar milli motorlarla güçlendirilecektir” açıklamasını yaptı. Bu, ihracat takvimini dışa bağımlılıktan arındırma hedefinin bir göstergesi olarak sunuldu.
Görgün, yerli motor projesindeki başlangıç gecikmesi eleştirilerine de değinerek, sorumlulukların netleştiğini ve ilgili firmaların takvimlere uyduğunu söyledi. Son iki yılda kaydedilen ilerlemelerin altını çizdi ve TF6000, TF10000, TF35000 gibi projelerde atılan adımlar sayesinde geleceğe güvenle bakıldığını belirtti.
Görgün, konuşmasını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın vizyonu ve desteğine atıfla sonlandırdı: mühendisler, araştırmacılar ve sanayicilerle birlikte “tam bağımsız savunma” idealine ulaşmak için gece gündüz çalışıldığını vurguladı.
Kaynak: Anadolu Ajansı
