Türkiye’nin en köklü spor kulüplerinden biri olan Galatasaray, bu yıl kuruluşunun 120. yıl dönümünü coşkuyla kutluyor. Sarı-kırmızılı kulübün doğuşu, 1481 yılında Galatasaray Lisesi’nde (Mektebi Sultani) atıldı. II. Beyazıt döneminde, devlet adamı yetiştirmek amacıyla kurulan mektep, adını bulunduğu bölge olan “Galata Sarayı”ndan aldı. 1 Eylül 1868’de Sultan Abdülaziz döneminde modern eğitim yapısına kavuşan okul, Osmanlı İmparatorluğu’nda sportif faaliyetlerin de öncüsü oldu.
Galatasaray Lisesi’nde beden eğitimi dersleri, ilk olarak Fransız cimnastikçi Monsieur Curel tarafından programda yer aldı. Ardından M. Moiroux, Signor Martinetti ve Stangali gibi öğretmenler, cimnastik ve atletizmin yanı sıra yüzme, kürek ve aletli jimnastik gibi branşları öğrencilerle buluşturdu. Faik Üstünidman, Binbaşı Mazhar Kazancı ile Ahmet ve Abdurrahman Robenson kardeşler ise izcilik, tenis ve hokey gibi sporları liseye taşıdı. İşte bu süreçte Galatasaray Lisesi öğrencileri, futbol ile ilk kez tanıştı.
1900’lü yılların başında İstanbul’da futbol, çoğunlukla yabancılar ve azınlıklar arasında oynanıyordu. Ancak Galatasaray Lisesi gençleri, Ali Sami Yen öncülüğünde bu oyunu benimseyerek kendi kulüplerini kurmaya karar verdi. Ali Sami Yen, “1 Teşrin 1905’te mektebin 5. sınıfında, edebiyat öğretmenimiz Mehmet Ata Bey’in dersi sırasında arkadaşlarla Galatasaray’da bir futbol kulübü kurmaya karar verdik” ifadelerini kullanmıştır.
Kulübün ilk adı Gloria veya Audace olarak önerilmiş, ancak sonuçta “Galatasaray” üzerinde uzlaşılmıştır. Ali Sami Yen’in mottosu ise netti: “İngilizler gibi toplu oynamak, bir renge sahip olmak ve Türk olmayan takımları yenmek.”
Galatasaray, 1905’te kurulduğu halde resmi olarak 1 Eylül 1913’te tescil edildi. 1912’de yürürlüğe giren Cemiyetler Kanunu ile kulüp yasal kimlik kazandı. Resmi kurucu üyeler listesi ise şunlardan oluştu: Ali Sami Yen, Asım Sonumut, Emin Bülend Serdaroğlu, Celal İbrahim, Bekir Sıtkı Bircan, Reşat Şirvanizade, Refik Cevdet Kalpakçıoğlu ve Abidin Daver.
Galatasaray Futbol Takımı, 10 Kasım 1905’te Kadıköy’deki Papazın Çayırı’nda Rum ekibi Kadıköy Faure Mektebi ile karşılaştı ve 2-0 galip geldi. İlk renkler kırmızı-beyaz olarak seçildi, ancak yasaklanınca sarı-siyah kullanıldı. Nihayet kulüp bugünkü sarı-kırmızı renklerini benimsedi. Ali Sami Yen, renk seçimini şöyle anlatıyor: “Bahçekapı’daki Şişman Yanko’nun dükkanında bulduğumuz kırmızı ve sarı yünler, bir saka kuşu kadar parlak bir uyum yakaladı.”
Kulübün ilk logosu ise 1923’te Ahmet Ayetullah tarafından, o dönemin alfabesiyle çizildi ve kabul edildi.
Galatasaray, Mustafa Kemal Atatürk döneminde düzenlenen organizasyonlarda kazandığı Gazi Büstü ile tarihe geçti. 1928’de Fenerbahçe ile yapılan maçta kazanılan bu özel kupa, bugün hala Galatasaray Müzesi’nde sergileniyor.
Kuruluşundan günümüze kadar kulüpte 38 başkan görev yaptı. İlk başkan Ali Sami Yen’den mevcut başkan Dursun Özbek’e kadar sarı-kırmızılı kulübü yöneten isimler, Galatasaray tarihinin yapı taşlarını oluşturdu.
Galatasaray, Türkiye futbolunda rakipsiz bir konumda. 1959’dan itibaren Süper Lig’de 25 kez şampiyon olan sarı-kırmızılılar, en yakın rakibi Fenerbahçe’ye 6 şampiyonluk fark atmış durumda. Türkiye Kupası’nı 19 kez kazanan Galatasaray, Cumhurbaşkanlığı Kupası ve TFF Süper Kupa’yı da defalarca müzesine taşıdı.
1999-2000 sezonunda UEFA Kupası’nı, ardından UEFA Süper Kupa’yı kazanarak Türkiye futbol tarihine geçici olmayan bir iz bıraktı. Toplamda kulüp, 80’in üzerinde kupa ile Türk sporunun en çok ödül kazanan kulübü oldu.
Galatasaray, futbolun yanı sıra basketbol, voleybol ve sutopunda da zirvede yer aldı. Erkek basketbolunda Türkiye Basketbol Ligi’ni 5 kez, ULEB Avrupa Kupası’nı 1 kez kazandı. Kadın basketbolunda Türkiye Kadınlar Basketbol Ligi’ni 13 kez, Avrupa kupalarında ise FIBA Kadınlar Avrupa Ligi’ni 1 kez kazandı.
Erkek voleybol takımında 12 Türkiye şampiyonluğu, kadın voleybolunda 5 Türkiye şampiyonluğu elde edildi. Sutopunda ise toplam 30 lig şampiyonluğu kulübün arşivine geçti.
Kulüp ayrıca yüzme, kürek, yelken, tekerlekli sandalye basketbol, atletizm, judo, binicilik, briç ve e-spor branşlarında da faaliyet gösteriyor.
31 Mayıs 2025 itibarıyla Galatasaray Spor Kulübü’nde aktif üye sayısı 11 bin 832 kişi. Divan kuruluna girme hakkı kazanan 3 bin 207 üye, kulübün yönetim ve karar mekanizmalarında rol alıyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı
