Beslenme uzmanlarının sıkça önerdiği ay çekirdeği, yalnızca atıştırmalık değil; aynı zamanda sağlık açısından sayısız fayda sunan doğal bir şifa kaynağı olarak öne çıkıyor.
"Helianthus annuus" adıyla bilinen ayçiçeğinin tohumları olan ay çekirdekleri, içerdiği sağlıklı yağlar, vitaminler, antioksidanlar ve minerallerle adeta bir besin deposu niteliğinde.
Halk arasında ‘çıt çıt’ olarak da biliniyor
Bazı yörelerde "günebakan", "gündöndü", "şemmame" ya da "çiğdem" gibi isimlerle de anılan ay çekirdeği, hem yağ üretiminde hem de çerezlik olarak mutfaklarda sıkça yer buluyor. Özellikle E vitamini, çinko, selenyum ve folat açısından zengin olan bu besin, bağışıklık sistemini güçlendirmenin yanı sıra kalp ve cilt sağlığına da katkı sağlıyor.
Ay Çekirdeğinin Besin Değerleri
30 gramlık bir ay çekirdeği porsiyonunda şunlar bulunur:
Kalori: 165 kcal
Protein: 5,5 g
Yağ: 14 g (çoğunluğu sağlıklı doymamış yağlardan)
Lif: 3 g
E vitamini: 7,5 mg
Çinko: 1,5 mg
Selenyum: 22,5 mcg
Folat: 67 mcg
Bu değerlerle ay çekirdeği, özellikle E vitamini ihtiyacını karşılamada oldukça etkili bir rol oynar.
Ay Çekirdeği Ne İşe Yarar?
Sağlık dünyasında "doğal destekleyici" olarak anılan ay çekirdeği, şu alanlarda etkilidir:
Bağışıklık sistemini güçlendirir
İltihaplanmayı azaltır
Kan şekeri dengesini korur
Kalp ve damar sağlığını destekler
Tiroid fonksiyonlarını dengeler
Cilt sağlığını besler
Kilo kontrolüne yardımcı olur
Hamilelikte Ay Çekirdeği Tüketilir mi?
Hamile kadınlar için oldukça faydalı olan ay çekirdeği, folat, E vitamini ve omega-3 yağ asitleri sayesinde hem anne sağlığını korur hem de fetal gelişimi destekler.
Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Ay çekirdeğinin iyi geldiği bazı rahatsızlıklar şunlardır:
Kalp ve damar hastalıkları
Tip 2 diyabet
Yüksek kolesterol
Obezite
Cilt kuruluğu ve iltihabı
Alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD)
Ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirmesi nedeniyle sık enfeksiyon geçiren bireyler için doğal bir destekleyici olarak tavsiye ediliyor.
Ay Çekirdeği Tüketiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ay çekirdeğinin aşırı tüketimi bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Bunlar arasında:
Sindirim sorunları: Şişkinlik, gaz, mide rahatsızlıkları
Alerjik reaksiyonlar: Kaşıntı, döküntü, nefes darlığı
Kilo alımı: Yüksek kalori içeriği nedeniyle ölçüsüz tüketim kilo artışına neden olabilir
Tuzlu çekirdekler: Hipertansiyonu tetikleyebilir, böbrekleri yorabilir
Uzmanlar, günlük ortalama 30 gram tüketimin ideal olduğunu belirtmektedir.
Ay Çekirdeği Kimler İçin Uygun Değil?
Ay çekirdeğine alerjisi olan bireyler
Divertikül hastalığı olan kişiler
Düşük kalorili diyet uygulayanlar
Yüksek tansiyon hastaları (özellikle tuzlu çekirdek tüketenler)
Çekirdek Çeşitleri Nelerdir?
Türkiye'de yaygın olarak yetiştirilen çekirdek türleri şunlardır:
Tuzlu ay çekirdeği
Tuzsuz ay çekirdeği
Beyaz ay çekirdeği (tuzlu/tuzsuz)
Salamura çekirdek
Her biri lezzet ve tuz oranına göre farklı tüketim tercihlerine hitap etmektedir.
Kaynak: Haber merkezi
