Üniversite öğrencilerinden astım ilaçlarına mikroskobik çözüm

Başkent Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği öğrencileri Keriman Eryaman ve Bora Ertekin, danışmanları Dr. Öğr. Üyeleri Hüseyin Kurtuldu ve Erdem Haberal rehberliğinde, hem sağlık hem de sanayi alanında kullanılabilecek bir Mikroskobik Parçacık Analiz Sistemi geliştirdi. Özellikle astım gibi solunum hastalıklarında kullanılan inhaler-aerosol ilaçların akciğere ulaşma etkinliğini ölçebilen sistem, düşük maliyeti ve geniş kullanım alanıyla dikkat çekiyor.

Sistemin temel amacı, ilaç endüstrisinde kullanılan aerosol ve kapsül cihazların doğru parçacık dağılımını sağlayarak ilacın vücuda en etkili şekilde ulaşmasını sağlamak. Projeyi anlatan Keriman Eryaman, “Islak dispersiyonla yapılamayan dağılımları kuru teknikle gerçekleştirmeye çalıştık. Parçacıkları simüle ederek ve gerçek zamanlı deneylerle analiz ettik,” dedi.

Geliştirilen sistem, parçacıkları kontrollü hava akımıyla yüzeye homojen biçimde dağıtıyor ve mikroskop altında yüksek çözünürlüklü görüntüler alınmasına imkân tanıyor. Öğrenciler, MATLAB üzerinden mikroskobik görüntülerde parçacık çevresi çizerek çap fonksiyonlarını hesapladı ve dağılımın homojenliğini grafiklerle test etti. Bu yöntemle ilaç parçacıklarının davranışları hem görsel hem de sayısal olarak analiz edilebiliyor.

Sistem sadece tıbbi cihazlarda değil, endüstride de geniş kullanım potansiyeline sahip. Çimento, kahve gibi kuru dispersiyon gerektiren maddelerin parçacık ölçümünde de sistemin etkin olduğu ifade edildi. Eryaman, “Biyomedikal mühendisliğiyle sınırlı kalmadık, farklı sektörlerde denemeler yaptık. Projemizin en güçlü yanı, maliyetinin düşük olması ve çok yönlülüğü,” dedi.

Ekip, sistemi gelecekte daha da kompakt hale getirerek tek tuşla çalışan bir cihaz yapmayı planlıyor. Ayrıca nanoteknoloji ve filtrasyon teknolojileri gibi daha hassas parçacık analizlerine de uyarlanabileceğini belirtiyorlar. Projeyle bölümlerinde ikincilik ödülü alan öğrenciler, geliştirdikleri sistemi daha ileri seviyeye taşıyarak sektöre kazandırmayı hedefliyor.