Hazine ve Maliye Bakanlığı, sahte fatura ile mücadelede devreye aldığı yapay zeka destekli Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi (KURGAN) sayesinde iki yılda 578 milyar liralık riskli alım-satım işlemini belirledi.
KURGAN Sistemi Ekonomiyi Taradı
Vergi Denetim Kurulu’nun (VDK) geliştirdiği KURGAN, gerçek zamanlı verilerle çalışan, alım-satım işlemlerindeki riskleri yapay zeka algoritmalarıyla analiz eden yeni nesil bir sistem.
Sistem, ekonomideki milyonlarca işlemi tarayarak, gerçekliği şüpheli hareketleri tespit ediyor. Yapay zeka, işlemler arasındaki bağlantıları saniyeler içinde analiz ederek sahte belge düzenleyen ya da kullananları ayıklıyor.
17 Bin Satıcı, 77 Bin Alıcı İncelemeye Alındı
İki yıllık analiz sonucunda, 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcının taraf olduğu işlemler riskli olarak sınıflandırıldı.
2023 yılında 8 bin 753 satıcı ile 35 bin 901 alıcı arasında yapılan 190 milyar liralık, 2024 yılında ise 11 bin 530 satıcı ile 52 bin 557 alıcı arasında gerçekleşen 389 milyar liralık işlem sistem tarafından mercek altına alındı.
Mükerrer kayıtlar çıkarıldığında, toplam 578 milyar liralık işlem risk analizine takıldı.
Riskli İşlemlere Önceden Uyarı Gönderildi
VDK, sistemin riskli bulduğu işlemlerle ilgili olarak 70 bini aşkın mükellefe bilgilendirme yazısı gönderdi.
Bu yazılarla, olası bir vergi incelemesinden önce işletmelerin kendi beyanlarını düzeltme ve kayıtlarını güncelleme imkânı sağlanıyor.
Müşavirlere Rehberlik Çağrısı
Risk tespiti yapılan işlemlerde görev alan mali müşavirlere de bilgilendirme yazıları gönderildi.
Bu bildirimler, müşavirlere sorumluluk yüklemek amacı taşımıyor; amaç, mükelleflere rehberlik edilmesini sağlamak.
Kayıt Düzeltme Hakkı Sunuluyor
KURGAN sistemi, yalnızca riskli işlemleri tespit ediyor. Bu nedenle bir işletmenin isminin sistemde geçmesi, otomatik olarak “sahte belge kullanıcısı” veya “düzenleyicisi” anlamına gelmiyor.
Yapay zekadan gelen uyarı doğrultusunda mükellefler, yanlış veya hatalı işlemlerini gönüllü olarak düzeltme şansı elde ediyor.
Bakan Şimşek: “Dürüst Mükellef Korkmasın”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelenin teknoloji yatırımlarıyla hız kazandığını vurguladı.
Şimşek, “Bu sistemlerin amacı cezalandırmak değil, mükellefleri bilgilendirmek ve gönüllü uyuma teşvik etmektir. Dürüst mükelleflerin hak ve hukukunu koruyoruz. Gerçek ticari işlemler yapanlar için endişe edilecek bir durum yok.” dedi.
Ekonomide Dijital Denetim Dönemi Başladı
Yeni sistemle birlikte, Türkiye’de vergi denetimi dijital çağa adım attı.
KURGAN, sadece geçmiş verilerle değil, anlık işlem hareketleriyle de çalışıyor.
Bu sayede riskli fatura düzeni, henüz zincir tamamlanmadan fark edilip engelleniyor.
KURGAN Ne İşe Yarıyor?
-
Tüm alım-satım işlemlerini yapay zeka ile tarıyor.
-
Şüpheli fatura zincirlerini tespit ediyor.
-
Mükellefleri denetim öncesi uyarıyor.
-
Düzgün çalışan işletmeleri koruma altına alıyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı




