6 Şubat 2023 depremleri sadece binaları değil, şehirlerin ekonomik yapısını da derinden sarstı. Türk Deprem Araştırma Dergisi’nin 2025 özel sayısında yayımlanan verilere göre, depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş, işgücü piyasasında en sert daralmanın yaşandığı illerden biri oldu. Selçuk Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Sevilay Konya’nın çalışmasında, Kahramanmaraş’ta ekonomik faaliyetlerin yüzde 49,3 oranında azaldığı, işgücüne katılımın düştüğü ve istihdamda yapısal kırılmaların gözlemlendiği belirtildi.
İŞGÜCÜ PİYASASINDA DERİN YARA: YÜZDE 49,3 FAALİYET KAYBI
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve TÜİK verilerine dayandırılan analiz, Kahramanmaraş’ın deprem sonrası ciddi bir üretim kaybı yaşadığını ortaya koydu. Çalışmaya göre ekonomik faaliyetler Malatya’da yüzde 58,8 oranında azalırken, Kahramanmaraş’ta bu oran yüzde 49,3 olarak belirlendi. Depremin ardından ticaret, sanayi ve hizmet sektörlerinde yaşanan bu daralma, bölge ekonomisini neredeyse durma noktasına getirdi. Bu oran, Kahramanmaraş’ın toparlanma sürecinde ne kadar zorlu bir yolculukla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve TÜİK verilerine dayandırılan analiz, Kahramanmaraş’ın deprem sonrası ciddi bir üretim kaybı yaşadığını ortaya koydu. Çalışmaya göre ekonomik faaliyetler Malatya’da yüzde 58,8 oranında azalırken, Kahramanmaraş’ta bu oran yüzde 49,3 olarak belirlendi. Depremin ardından ticaret, sanayi ve hizmet sektörlerinde yaşanan bu daralma, bölge ekonomisini neredeyse durma noktasına getirdi. Bu oran, Kahramanmaraş’ın toparlanma sürecinde ne kadar zorlu bir yolculukla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
ÇALIŞMA SAATİ VE İŞ GÜCÜ KAYIPLARINDA KAHRAMANMARAŞ DA İLK SIRALARDA
2024 yılında yayımlanan başka bir çalışmaya göre, Kahramanmaraş'ta çalışma saatlerinin büyük bölümünün kaybedildiği, açık iş sayılarında ise ciddi azalmaların yaşandığı tespit edildi. İŞKUR verileri üzerinden yapılan analizde, şehrin sadece işyeri sayısında değil, aktif çalışan ve kayıtlı sigortalı sayısında da büyük düşüş yaşadığı görüldü. Bu durum, hem bireysel gelirleri hem de şehir ekonomisinin genel işleyişini doğrudan etkiledi.
2024 yılında yayımlanan başka bir çalışmaya göre, Kahramanmaraş'ta çalışma saatlerinin büyük bölümünün kaybedildiği, açık iş sayılarında ise ciddi azalmaların yaşandığı tespit edildi. İŞKUR verileri üzerinden yapılan analizde, şehrin sadece işyeri sayısında değil, aktif çalışan ve kayıtlı sigortalı sayısında da büyük düşüş yaşadığı görüldü. Bu durum, hem bireysel gelirleri hem de şehir ekonomisinin genel işleyişini doğrudan etkiledi.
İŞSİZLİK ARTTI, TOPARLANMA SİNYALİ 2024’TE GELDİ
Deprem bölgesinde 2023 yılında işsizlik ödeneği başvurularında yüzde 36’yı aşan artış yaşandı. Kahramanmaraş’ta da binlerce kişi kısa çalışma ödeneğinden faydalanırken, 2024 yılı itibarıyla kısmi toparlanma işaretleri görülmeye başlandı. Ancak bu toparlanma, daha çok küçük işletmelerin yeniden faaliyet göstermesi ve inşaat sektöründeki geçici hareketlilik sayesinde gerçekleşti. Uzmanlara göre kalıcı toparlanma için yapısal yatırımlara ihtiyaç var.
Deprem bölgesinde 2023 yılında işsizlik ödeneği başvurularında yüzde 36’yı aşan artış yaşandı. Kahramanmaraş’ta da binlerce kişi kısa çalışma ödeneğinden faydalanırken, 2024 yılı itibarıyla kısmi toparlanma işaretleri görülmeye başlandı. Ancak bu toparlanma, daha çok küçük işletmelerin yeniden faaliyet göstermesi ve inşaat sektöründeki geçici hareketlilik sayesinde gerçekleşti. Uzmanlara göre kalıcı toparlanma için yapısal yatırımlara ihtiyaç var.
VERİLERDE YAPISAL KIRILMA: 2023 SONRASI EKONOMİK DENGELER DEĞİŞTİ
Çalışmada kullanılan Bai-Perron yapısal kırılma testi, Kahramanmaraş’ta işgücü piyasasında 2023 ortasından itibaren kalıcı değişimlerin başladığını gösterdi. İstihdam oranları, sigortalı çalışan sayısı ve işgücüne katılım gibi temel göstergelerde depremle birlikte meydana gelen değişimler, sadece geçici bir sarsıntı değil; kalıcı bir dönüşümün de işareti olarak değerlendiriliyor.
Çalışmada kullanılan Bai-Perron yapısal kırılma testi, Kahramanmaraş’ta işgücü piyasasında 2023 ortasından itibaren kalıcı değişimlerin başladığını gösterdi. İstihdam oranları, sigortalı çalışan sayısı ve işgücüne katılım gibi temel göstergelerde depremle birlikte meydana gelen değişimler, sadece geçici bir sarsıntı değil; kalıcı bir dönüşümün de işareti olarak değerlendiriliyor.
GENEL GÖRÜNÜM: AĞIR YIKIM, YAVAŞ TOPARLANMA
Özetle, 6 Şubat depremleri Kahramanmaraş’ta ekonomik ve sosyal yapıyı derinden sarstı. İşgücü piyasasında yaşanan daralma, şehrin sadece bugününü değil, geleceğini de etkiliyor. 2024 yılı itibarıyla başlayan sınırlı toparlanma süreci, umut verici olsa da kırılganlığını koruyor. Uzmanlar, Kahramanmaraş’ın ayağa kalkması için uzun vadeli ekonomik rehabilitasyon politikalarına ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.
Özetle, 6 Şubat depremleri Kahramanmaraş’ta ekonomik ve sosyal yapıyı derinden sarstı. İşgücü piyasasında yaşanan daralma, şehrin sadece bugününü değil, geleceğini de etkiliyor. 2024 yılı itibarıyla başlayan sınırlı toparlanma süreci, umut verici olsa da kırılganlığını koruyor. Uzmanlar, Kahramanmaraş’ın ayağa kalkması için uzun vadeli ekonomik rehabilitasyon politikalarına ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.
Kaynak: HABER MERKEZİ
