Demir Kubbe Nedir, Nasıl Çalışır? İsrail'in Hava Savunma Sistemine Yakından Bakış
Son dönemde Orta Doğu’da artan gerilim ve roket saldırıları, Demir Kubbe (Iron Dome) olarak bilinen hava savunma sistemini yeniden gündeme taşıdı. İsrail tarafından geliştirilen bu sistem, kısa menzilli roket, havan mermisi ve topçu atışlarına karşı sivilleri ve stratejik altyapıyı korumak amacıyla devreye giriyor.
Peki, dünya kamuoyunun da yakından takip ettiği Demir Kubbe tam olarak nedir ve nasıl çalışıyor?
Demir Kubbe Nedir?
Demir Kubbe, İsrail’in özellikle Gazze, Lübnan ve Suriye sınırlarından gelebilecek kısa menzilli füze tehditlerine karşı geliştirdiği çok katmanlı hava savunma sisteminin en alt basamağını oluşturuyor. 2005 yılında geliştirilmeye başlanan sistem, 2011’de aktif hizmete alınarak ilk kez Gazze’den atılan Grad roketinin havada imhasıyla operasyonel başarı göstermişti.
Sistem, Rafael Advanced Defense Systems firması tarafından İsrail Savunma Bakanlığı iş birliğiyle geliştirildi. 2011'den bu yana binlerce roketi etkisiz hale getiren Demir Kubbe, hem şehir merkezleri hem de enerji altyapıları için kritik koruma sağlıyor.
Demir Kubbe Nasıl Çalışır? İşte Teknolojik Detaylar
Demir Kubbe sistemi, farklı aşamalarda işleyen üç temel bileşenden oluşuyor:
Tespit ve İzleme Radarı (EL/M-2084):
İsrail'in Elta Systems firması tarafından geliştirilen radar, roketin fırlatıldığı anı tespit eder ve yörüngesini hesaplar.
Savaş Yönetim ve Silah Kontrol Sistemi (BMC):
mPrest Systems yazılım altyapısıyla çalışan bu bileşen, roketin olası düşüş noktasını analiz eder. Tehlike arz etmeyen roketler için müdahale edilmez, yalnızca yerleşim alanlarına yönelen füzeler hedef alınır.
Füze Fırlatma Ünitesi (Tamir):
Rafael tarafından üretilen yüksek hassasiyetli Tamir füzeleri, tehdit oluşturduğu belirlenen hedefe kilitlenerek havada imha eder. Her batarya 20 füze kapasitelidir.
Sistem, gece-gündüz ve tüm hava koşullarında çalışabilme özelliğine sahip olup, eş zamanlı olarak birden fazla hedefi tespit edip etkisiz hale getirebiliyor.
ABD Desteğiyle Genişleyen Savunma Kapasitesi
Demir Kubbe’nin geliştirilmesi ve operasyonel kapasitesinin artırılmasında, ABD’nin önemli katkıları bulunuyor. 2011-2021 yılları arasında Washington yönetimi projeye 1,6 milyar dolar destek sağlarken, 2022’de bu rakama ek olarak 1 milyar dolarlık yeni bir yardım paketi onaylandı.
Sistem ayrıca deniz platformlarına da entegre edilmeye başladı. İsrail Donanması'na ait Sa’ar 6 sınıfı korvetler, Demir Kubbe ve Barak 8 füzeleriyle donatılarak Akdeniz’deki gaz platformlarını koruma görevini üstlenecek.
Çok Katmanlı Savunma Zincirinin Bir Parçası
Demir Kubbe, İsrail’in çok katmanlı füze savunma doktrini içinde sadece bir halka. Bu sistem, daha uzun menzilli tehditlere karşı geliştirilen:
Arrow 2 ve Arrow 3 (balistik füzelere karşı),
Davud’un Sapanı (orta menzilli tehditlere karşı),
Demir Işın (lazer sistemleri),
Barak 8 (gemi savunması) gibi sistemlerle koordineli çalışıyor.
Bu yapı, İsrail’in hem sivil halkını hem de askeri varlıklarını eş zamanlı tehditlere karşı korumasına imkân tanıyor.
