Atatürk’ün çocukluk arkadaşı ve en yakın dostu olan Salih Bozok, yalnızca Cumhuriyet tarihinin değil, aynı zamanda sadakatin simgesi bir figür olarak hafızalarda yer aldı. Peki, Salih Bozok kimdir, Atatürk ile ilişkisi nasıldı ve ölümünden sonra yaşadıkları nelerdi? İşte detaylar…
Selanik’te Başlayan Dostluk
Selanik’in aynı mahallesinde büyüyen Mustafa Kemal ve Salih Bozok’un dostluğu, öğrencilik yıllarına kadar uzanır. Aynı okullarda okuyan ikili, genç yaşta birbirine duydukları güvenle ömür boyu sürecek bir bağ kurdu.
1903 yılında Harp Okulu’ndan mezun olan Bozok, jandarma sınıfına katılırken, Mustafa Kemal Harp Akademisi’ne devam ederek kurmay subaylığa adım attı. Farklı yönlere savrulsalar da aralarındaki bağ hiç kopmadı.
Salih Bozok ve Atatürk’ün Mesleki Birliği
İkinci Meşrutiyet dönemiyle birlikte Bozok, Selanik’te öğretmen subay olarak görev yaparken Mustafa Kemal ile yolları yeniden kesişti. Bozok, arkadaşının askerlikten istifa kararını destekledi ve yanında olmayı tercih etti. Geçimini kömür ve odun satarak sağlasa da dostunun yanında durmaktan vazgeçmedi.
Milli Mücadelede Yaverlik Görevi
23 Nisan 1920’de TBMM açıldığında, Atatürk Salih Bozok’u yaveri olarak yanına aldı. Kurtuluş Savaşı boyunca hem askerî hem de özel yaşamında Atatürk’ün en yakın destekçisi oldu.
Latife Hanım ile Atatürk’ün evliliğinde arabulucu ve nikah şahidi olarak da görev aldı. Hatta Atatürk’ün diğer yakınları, gerginliklerde Bozok’tan arabuluculuk yapmasını isterdi; çünkü Bozok’un Mustafa Kemal üzerinde özel bir etkisi vardı.
Atatürk’ün Ölümü ve Bozok’un İlk Tepkisi
Atatürk’ün hastalığı ilerledikçe Bozok’un iç dünyasında büyük bir boşluk oluştu. 9 Kasım gecesi günlüğüne şu satırları yazdı:
“Allah’ım, ya Atatürk’ü kurtar ya da benim canımı al.”
10 Kasım sabahı Atatürk’ün hayatını kaybettiği saat 09.05’te Bozok, elini öperek vedalaştı. Ardından eşi Pakize Hanım’a yazdığı satırlarda, hayatını Atatürk’ün hayatına bağladığını ve onsuz yaşamak istemediğini ifade etti.
Kısa süre sonra silahıyla yaşamına son vermeye çalıştı; kurşun akciğerine isabet etti ve ölümcül olmayan bir yarayla kurtarıldı.
Salih Bozok’un Hayatının Son Yılları
Bozok, uzun bir tedavi sürecinden sonra yeniden hayata döndü ve milletvekilliği görevine devam etti. Ancak Atatürk’ün yokluğunu hiçbir zaman dolduramadı. 25 Nisan 1941’de, Atatürk’ün vefatından üç yıl sonra, sessizce aramızdan ayrıldı. Sevenleri onu “Atatürk’ün en sadık dostu” olarak uğurladı.
