RTÜK Başkanı Mehmet Daniş, TBMM’de yaptığı sunumda, yayıncılıkta engelli bireylerin erişimi için yeni teknik altyapıların kurulmakta olduğunu ve ayrımcılık ile şiddet içeren yayınlara karşı daha caydırıcı yaptırımlar üzerinde çalıştıklarını söyledi. Yayın durdurma cezalarında ise yerine geçecek programlara engellilik temalı içeriklerin eklenmesi planlanıyor.
RTÜK, ENGELLİ BİREYLERİN MEDYAYA ERİŞİMİNİ GÜÇLENDİRİYOR
RTÜK Başkanı Mehmet Daniş, TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu’nda yaptığı sunumda, engelli bireylerin yayın hizmetlerinden eşit şekilde yararlanabilmesi için yürütülen çalışmaları paylaştı. RTÜK’ün en temel ilkelerinden birinin “ayrımcılığa karşı denetim” olduğunu belirten Daniş, bu çerçevede 2023-2025 yılları arasında 7 müeyyidenin uygulandığını söyledi.
2019 yılında yürürlüğe giren Erişilebilir Yayın Hizmetleri Yönetmeliği ile birlikte yayıncı kuruluşların içeriklerinin en az yüzde 40’ını engelli dostu hale getirmesi zorunlu hale geldi. Bu kapsamdaki içerikler; işaret dili çevirileri, ayrıntılı altyazılar ve sesli betimlemelerle zenginleştiriliyor.
İŞARET DİLİYLE BİLDİRİM YAPILABİLECEK
RTÜK’ün yeni hedeflerinden biri de işitme engelli vatandaşların kuruma doğrudan erişimini sağlamak. Mehmet Daniş, bu kapsamda işaret diliyle görüntülü bildirim yapılmasına imkân tanıyacak teknik altyapının kurulmakta olduğunu açıkladı.
Ayrıca, ana haber bültenlerinde kullanılan işaret dili çevirilerinin kalitesinin artırılması amacıyla yayıncılara yönelik özel eğitim programları da planlanıyor. Daniş, bu adımların yalnızca yasal zorunluluk değil, aynı zamanda toplumsal sorumluluk anlayışının bir gereği olduğunu vurguladı.
YAYIN DURDURMA CEZALARINDA YENİ YÖNTEM: ENGELLİLİK TEMALI İÇERİKLER
RTÜK, yayın durdurma cezalarının uygulanış biçiminde de yeni bir yaklaşımı gündeme alıyor. Mehmet Daniş’in verdiği bilgiye göre, ceza kapsamında yayından kaldırılan programların yerine, engelli bireylerin karşılaştığı sorunlara ve haklarına odaklanan içerikler yayınlanması planlanıyor.
Bu uygulamayla hem cezaların caydırıcılığı artırılacak hem de toplumsal farkındalık yaratılması hedefleniyor. Daniş, “Engelli bireylerin medya hizmetlerinden eşit, güvenli ve nitelikli biçimde yararlanması bizim için bir görev olmanın ötesinde, toplumsal sorumluluğumuzun ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.
YAYINLARDA AYRIMCILIĞA VE ŞİDDETE KARŞI DAHA SERT ADIMLAR GELİYOR
Sunumda dikkat çeken bir diğer başlık ise ayrımcılık ve şiddet içerikli yayınlara karşı yeni müeyyideler oldu. RTÜK Başkanı, mevcut cezaların yetersiz kalabildiği durumlarda daha caydırıcı yaptırımlar üzerinde çalıştıklarını belirtti. Özellikle engelli bireyleri aşağılayan ya da istismar eden içeriklere karşı “kırmızı çizgi” vurgusu yapıldı.
6112 sayılı kanunda yer alan, “Yayınlar, engellilik dahil hiçbir ayrımcılığa yer veremez” ve “Çocuklara, güçsüzlere, engellilere karşı şiddet içeremez, teşvik edemez” maddeleri doğrultusunda bu denetimlerin artırılacağı ifade edildi.
ENGELSİZ MEDYA VİZYONU KARARLILIKLA SÜRECEK
RTÜK’ün “Engelsiz Medya” vizyonunu güçlendirerek sürdürmekte kararlı olduğunu söyleyen Daniş, medya kuruluşlarının bu konuda daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğini belirtti.
RTÜK Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı Feyza Gizligider’in verdiği bilgilere göre, 2023-2025 yılları arasında RTÜK’e gelen şikâyetlerin yüzde 1,5’i engelli bireylerle ilgili oldu. Bu doğrultuda 54 kamu spotuna onay verildi ve bu spotlar televizyonlarda yayınlanmak üzere kamu havuzuna alındı.
