Küresel emtia piyasaları haftayı, tarifeler konusunda yaşanan son gelişmeler ile arz-talep tarafındaki belirsizliklerin gölgesinde tamamladı. ABD Başkanı Donald Trump’ın Kongre’den geçen geçici bütçe tasarısını onaylamasıyla federal hükümetin 43 gün süren kapanması sona ererken, piyasalar ertelenen makro verilerin açıklanmasını beklemeye geçti.
Kapanmanın etkileri sürerken analistler, geciken veri akışının enflasyon ve istihdama yönelik risk algısını artırdığını, bu nedenle ekonomik görünümün sağlıklı değerlendirilemediğini vurguladı. Bu ortamda ABD Merkez Bankası’nın “bekle-gör” politikasına yönelebileceği beklentileri güç kazandı.
FED CEPHESİNDE ŞAHİN TON YENİDEN ÖNE ÇIKTI
Fed yetkililerinin mesajları piyasaların odağında kalmayı sürdürdü. Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid, ek faiz indirimine karşı olduğunu yineleyerek, yüksek seyreden enflasyona ve iş gücü piyasasına dikkat çekti. Dallas Fed Başkanı Lorie Logan ise Aralık toplantısında yeni bir faiz indiriminin desteklenmesinin zor olacağını belirtti.
TRUMP’TAN TARİFE HAMLESİ: TARIM ÜRÜNLERİNE MUAFİYET
ABD Başkanı Trump, Nisan 2025’te ilan ettiği küresel “karşılıklı tarifeler” politikasında kapsam daraltıcı yeni bir kararnameyi imzaladı. Böylece ABD’de yeterli üretimi bulunmayan tarım ürünleri gümrük vergilerinden muaf tutuldu. Beyaz Saray, kararın ülke ekonomisi ve ulusal güvenliğe katkı sağlamak amacıyla alındığını duyurdu.
Analistler, tüketicilerin artan gıda fiyatlarına yönelik baskısı nedeniyle temel gıda maddelerini içeren 200’den fazla üründe gümrük vergilerinin geri çekildiğini belirtti.
ÇİN EKONOMİSİNDE SOĞUMA SİNYALLERİ DERİNLEŞTİ
Çin’de ABD ile tarifeler nedeniyle artan gerilim, ekim ayında da ekonomik göstergeleri olumsuz etkiledi. Resmî verilere göre sanayi üretimi yüzde 4,9, perakende satışlar yüzde 2,9 artış kaydetti; sabit sermaye yatırımları ise yüzde 1,7 daraldı. Üretim ve tüketimdeki ivme kaybı, önceki aylara kıyasla belirgin şekilde devam etti.
JEOPOLİTİK BAŞLIKLAR ENERJİ ARZI RİSKİNİ CANLI TUTUYOR
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ABD-Rusya zirvesi hazırlıklarına yeşil ışık yakmasına rağmen savaşın sürmesi ve enerji altyapısına yönelik saldırılar arz endişelerini derinleştiriyor. Bu atmosferde ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,15 seviyesinde haftayı tamamlarken dolar endeksi 99,3’e geriledi.
DEĞERLİ METALLERDE DALGALI HAFTANIN SONU
Altın ve gümüş, Fed’in olası Aralık faiz indirimi beklentisiyle haftaya güçlü başlamasına rağmen hükümetin yeniden açılması ve şahin Fed söylemleriyle kazançlarının bir bölümünü geri verdi. Altın, 4.245 dolar seviyesini test ettikten sonra haftayı 4.085 dolardan kapattı.
Değerli metallerde haftalık değişimler şöyle oldu:
· Gümüş: +%4,6
· Altın: +%2
· Paladyum: +%1,8
· Platin: -%0,1
BAZ METALLERDE ÇİN BASKISI
Baz metal piyasalarında Çin ekonomisinin yavaşlama sinyalleri belirleyici oldu. Hafta boyunca fiyatlamalar Çin verilerindeki zayıflık nedeniyle baskı altında kaldı.
Tezgâh üstü piyasada:
· Çinko: -%1,6
· Nikel: -%0,9
· Bakır: +%2
· Kurşun: +%0,8
· Alüminyum: +%0,1
PETROL FİYATLARINDA JEOPOLİTİK ETKİ ÖN PLANDA
ABD ham petrol stoklarındaki sert artış arz fazlası endişesi yaratırken, Karadeniz’de petrol altyapısına düzenlenen saldırılar ve Orta Doğu’daki tansiyon, fiyatları yukarı yönlü destekleyen ana unsurlar oldu.
EIA verilerine göre ABD ticari ham petrol stokları geçen hafta 6,4 milyon varil artışla 427,6 milyon varile yükseldi. Bu rakam, beklentilerin yaklaşık dört katına işaret etti.
OPEC’in ekim ayı üretimi ise günlük 33 bin varil artarak 28 milyon 460 bin varile çıktı.
Brent petrol haftayı yüzde 0,5 yükselişle tamamlarken doğal gaz fiyatları yüzde 5,8 arttı.
TARIM EMTİALARINDA KARIŞIK SEÇKİ
Buğday, pirinç ve mısır fiyatları ABD’den gelen güçlü ihracat verileriyle yükselişe geçerken küresel üretici ülkelerden gelen yüksek rekolte tahminleri yükselişi sınırladı. Chicago Ticaret Borsası’nda:
· Pirinç: +%1,9
· Buğday: +%2,5
· Mısır: +%3,9
· Soya fasulyesi: +%0,5
Kahve ve kakao cephesinde ise ABD’nin ithalat vergilerini kaldırma sinyali vermesi fiyatları sert aşağı çekti. ICE verilerine göre kahve yüzde 2,9 düşerken kakao fiyatları yüzde 11,6 geriledi.
UZMAN GÖRÜŞÜ: “DOLAR ENDEKSİ BELİRLEYİCİ OLMAYA DEVAM EDİYOR”
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, gümüşteki toparlanmada dolar endeksindeki gerilemenin etkili olduğunu belirterek, “ABD-Çin arasındaki tarife savaşları sürüyor. Jeopolitik riskler ve merkez bankalarının altın alımları kıymetli metallere destek vermeye devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Kaynak: Anadolu Ajansı
