Kara kutu, uçuş süresince uçağın performansına ve mürettebat iletişimine dair tüm verileri kaydeden ileri teknoloji bir sistemdir. Bu cihaz, iki temel bileşenden oluşur: Uçuş Veri Kaydedicisi (Flight Data Recorder – FDR) ve Kokpit Ses Kaydedicisi (Cockpit Voice Recorder – CVR).

FDR, uçağın hız, irtifa, yön, yakıt seviyesi, motor gücü, flap konumu ve yüzlerce teknik parametresini saniye saniye kayıt altına alır. CVR ise pilotlar arasındaki konuşmaları, uyarı seslerini, kabin ortamındaki diyalogları ve hava trafik kontrolüyle yapılan telsiz görüşmelerini kaydeder.
Bu iki sistemin birlikte çalışması, bir uçuşun hem teknik hem de insani yönünün ayrıntılı biçimde analiz edilmesini sağlar.

Bir kaza meydana geldiğinde, kara kutudan elde edilen veriler araştırmacılar için altın değerindedir. Kayıtlar kazadan önceki her saniyeyi detaylı biçimde ortaya koyar. Bu sayede kazanın nedenleri net biçimde anlaşılır ve aynı hataların tekrar yaşanmaması için yeni güvenlik önlemleri geliştirilir.
Kısacası kara kutu, havacılıkta her kazadan alınan derslerin temelini oluşturur.

Kara Kutu Gerçekte Ne Renk?

İsmi “kara kutu” olsa da, bu cihaz aslında parlak turuncu veya bazen kırmızı renktedir. Bu dikkat çekici renkler, kazadan sonra yapılan arama kurtarma çalışmalarında kutunun enkaz arasında kolayca fark edilmesini sağlar.
Özellikle su altı aramalarında turuncu renk, sonar sistemleriyle daha net tespit edilir.

Kara kutular yalnızca rengiyle değil, olağanüstü dayanıklılığıyla da dikkat çeker. Titanyum alaşımı ve özel seramik kaplamalarla üretilen bu cihazlar;

Bu özellikler sayesinde kara kutu, en yıkıcı kazalarda bile verilerin korunmasını sağlar.

Neden “Kara Kutu” Deniliyor?

“Kara kutu” tabiri, aslında bir mühendislik teriminden doğmuştur. Uçuş veri sistemleri ilk geliştirildiğinde, içindeki elektronik mekanizmaların dışarıdan anlaşılması oldukça zordu. Bilim insanları bu nedenle sistemi “black box” yani “kara kutu” olarak tanımladı.
Zamanla bu ifade halk arasında da yerleşti ve cihazın gerçek rengiyle ilgisiz olmasına rağmen günümüzde hâlâ kullanılmaya devam ediyor.

Bu isim, “gizemli ama hayati bilgi taşıyan” anlamını da sembolize eder. Çünkü kara kutu, uçak kazalarından sonra yaşananların perde arkasını aydınlatan en güvenilir tanıktır.

Havacılığın Sessiz Tanığı: Kara Kutu

Kara kutu, her uçuşun sonunda verilerini koruyarak adeta “uçuşun hafızası” görevini üstlenir. Bugün havacılıkta uygulanan birçok güvenlik standardı, geçmişte kara kutulardan elde edilen bilgiler sayesinde geliştirilmiştir.
Uçak teknolojisi ne kadar ilerlerse ilerlesin, kara kutu hâlâ havacılığın en güvenilir tanığı olma özelliğini korumaktadır.

Kaynak: Haber merkezi

Muhabir: Mücahit KIR