Kahramanmaraş’ta bin yıllık tarih kayalıkların arasında gizleniyor

Roma döneminden Osmanlı’ya kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapan bu kadim kale, harabe haline rağmen hâlâ ayakta kalmayı başarıyor. Savunma zincirinin önemli bir halkası olan yapı, mimarisi ve konumuyla dikkat çekiyor.

Kahramanmaraş’ın Andırın ilçesine bağlı Varyanlı Mahallesi yakınlarındaki Kaleboynu Kalesi, kayalık bir tepenin zirvesine kurulmuş durumda. Yaklaşık 150 metre yükseklikteki konumuyla çevreye hakim bir görüş sunan kale, geçmişte savunma açısından oldukça stratejik bir noktada yer alıyordu.

Doğu-batı doğrultusunda uzanan yapının günümüze ulaşan bölümleri arasında bazı burç kalıntıları ve tonozla örtülü bir mekan bulunuyor. Özellikle sur duvarlarında kullanılan kaba yonu taşlar ve kireç harcı, dönemin mimari anlayışına dair önemli ipuçları veriyor.

Kaleboynu Kalesi’nin tam olarak ne zaman inşa edildiği kesin olarak bilinmese de, arkeolojik bulgular yapının kökenlerinin Roma dönemine, yaklaşık 4. yüzyıla kadar uzandığını gösteriyor. Özellikle Bizans döneminde de aktif olarak kullanılan kalenin, 395 yılından 11. yüzyıla kadar önemli bir askeri üs olarak işlev gördüğü değerlendiriliyor.

Osmanlı döneminde ise kalenin son şeklini aldığı düşünülüyor. Yapının uzun süre boyunca ayakta kalması, farklı dönemlerde onarıldığını ve kullanıldığını gösteriyor.

Kaleboynu Kalesi, Andırın ile Geben arasındaki geçidi kontrol eden konumuyla tarih boyunca bölgesel savunma hattının önemli bir parçasıydı. Geben ve Azgıt kaleleriyle bağlantılı olarak çalışan bu savunma zinciri, bölgenin güvenliği açısından kritik rol oynuyordu.

Kaleye yakın bir dere sayesinde su ihtiyacının karşılanması da mümkün oluyordu. Bu da yapının uzun süreli yerleşim ve savunma amaçlı kullanıldığını gösteren unsurlardan biri.

Kale, kuzey-güney doğrultusunda eğimli bir arazide yer alıyor. Yapımında kullanılan taş malzemenin çevredeki kayalıklardan elde edildiği, taşların kabaca yontulup kireç harcıyla örüldüğü görülüyor. Bugün büyük kısmı yıkılmış olsa da, doğu yönündeki sur izleri ve olası giriş kapısı, yapının mimari düzenine dair önemli bilgiler sunuyor.

Kalenin sade ama işlevsel mimarisi, o dönemin savunma yapılarıyla büyük benzerlikler taşıyor. Kalıntılar, bölgedeki yapı teknolojisinin zamanla nasıl evrildiğini de gözler önüne seriyor.

Kaleboynu Kalesi, günümüzde harabe halinde olsa da hem tarihî hem de kültürel miras açısından önemini koruyor. Yapının taşıdığı mimari özellikler, bölgenin savunma tarihi ve medeniyetler arası geçiş süreciyle ilgili birçok veriyi barındırıyor.

Kale, tarihçiler, arkeologlar ve meraklı gezginler için keşfedilmeyi bekleyen sessiz bir tanık gibi duruyor. Andırın’ın kayalıkları arasında saklı kalan bu yapı, aslında geçmişin bugüne yansıyan sağlam bir izidir.