İş hayatındaki alacaklarını yeterince bilmeyen çalışanlar için önemli bir düzenleme 2017 yılında yürürlüğe girmişti. Buna göre işçilerin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, bayram ücreti, yıllık izin ve ikramiye gibi tüm alacakları için artık beş yıl zaman aşımı süresi geçerli. Kahramanmaraş’ta kamu ve özel sektörde binlerce çalışanı doğrudan etkileyen bu yasal sınır, işten ayrıldıktan sonra hakların kaybedilmemesi adına kritik önem taşıyor.
TÜM ALACAKLAR İÇİN ZAMAN AŞIMI 5 YILA DÜŞTÜ
Daha önce işçi alacaklarının bazıları için 5 yıl, bazıları içinse 10 yıl olan zaman aşımı süreleri 2017 yılında yapılan yasal değişiklikle eşitlendi. Bu değişiklikle birlikte;
-
Kıdem tazminatı
-
İhbar tazminatı
-
Yıllık izin ücreti
-
İkramiyeler
-
Fazla mesai ücretleri
-
Bayram ve genel tatil ücretleri
-
Haksız fesih tazminatları
artık beş yıllık süreye tabi tutuluyor. Yani işçi, işten ayrıldıktan sonra 5 yıl içinde dava açmazsa bu hakları zamanaşımına uğruyor.
ZAMAN AŞIMI SÜRESİ NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Zaman aşımının başlangıcı, alacağın türüne göre değişiyor.
-
Fazla mesai gibi düzenli ödenmesi gereken ücretlerde zaman aşımı her ödeme döneminde başlıyor.
-
Kıdem, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti gibi toplu ödemelerde ise zaman aşımı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren işlemeye başlıyor.
Örneğin, Kahramanmaraş’ta 1 Aralık 2020’de işten ayrılan bir çalışan, 1 Aralık 2025’e kadar dava açmazsa, bu haklarını yitirme riskiyle karşı karşıya kalabilir.
2017 ÖNCESİ İÇİN GEÇİCİ HÜKÜM UYGULANIYOR
Yasada yer alan geçici maddeye göre; 25 Ekim 2017 tarihinden önce sona ermiş iş sözleşmeleri için zaman aşımı süresi 10 yıl olarak uygulanmaya devam ediyor. Ancak bu tarihten sonra geçen süre beş yılı geçemiyor.
Bu nedenle Kahramanmaraş’ta geçmişte işten ayrılan bazı işçilerin hâlâ dava açma hakkı olabilir. Hak sahiplerinin zaman aşımı hesabını dikkatli yapması gerekiyor.
Bu nedenle Kahramanmaraş’ta geçmişte işten ayrılan bazı işçilerin hâlâ dava açma hakkı olabilir. Hak sahiplerinin zaman aşımı hesabını dikkatli yapması gerekiyor.
TÜM KANUNLARI KAPSIYOR: İŞ, BORÇLAR, BASIN VE DENİZ İŞ KANUNU
Beş yıllık zaman aşımı süresi sadece İş Kanunu kapsamındaki çalışanlar için değil;
-
Türk Borçlar Kanunu,
-
Basın İş Kanunu
-
Deniz İş Kanunu kapsamında çalışanlar için de geçerli.
Yani Kahramanmaraş’ta basın kuruluşlarında, deniz taşımacılığında ya da farklı statüde çalışanlar da bu düzenlemeden etkileniyor.
ZAMAN AŞIMI HAKİM TARAFINDAN RE’SEN UYGULANMIYOR
Önemli bir detay ise zaman aşımına ilişkin dava sürecinde dikkat çekiyor. Eğer işveren zaman aşımını itiraz olarak ileri sürmezse, hâkim bu süreyi kendiliğinden dikkate alamıyor.
Yani Kahramanmaraş’ta bir işçi zaman aşımı süresi geçtikten sonra dahi dava açabilir. Ancak işveren bu konuda itiraz ederse, işçinin alacağı düşer.
Yani Kahramanmaraş’ta bir işçi zaman aşımı süresi geçtikten sonra dahi dava açabilir. Ancak işveren bu konuda itiraz ederse, işçinin alacağı düşer.
Muhabir: SEFA BAŞER
