Kahramanmaraş’ın merkezinde, kent meydanında heybetiyle yükselen Kahramanmaraş Kalesi, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış önemli bir yapıdır. Kesin inşa tarihi net olarak bilinmese de, kalede ve çevresinde yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan Geç Hitit Dönemi’ne ait birçok eser, bu yapının köklerinin binlerce yıl öncesine dayandığını ortaya koymaktadır.
Geç Hititler’den Günümüze Uzanan Köklü Tarih
Kahramanmaraş Kalesi’nin ilk kez Geç Hitit Kralı III. Halpuruntaş (M.Ö. 810-783) tarafından inşa ettirildiği, kale içinde sergilenen “Maraş Aslanı” heykelindeki çivi yazısı sayesinde anlaşılmıştır. Bölgeyi kuşbakışı gören ve ovaya hâkim konumuyla stratejik bir noktada inşa edilen kale, Hititler sonrasında bölgeye hâkim olan Asurlar, Persler, Romalılar, Bizanslılar ve Memluklular gibi birçok medeniyet tarafından kullanılmış ve zaman zaman onarımlar görmüştür.
Osmanlı Döneminde Yenilenme ve Modern Restorasyonlar
Kahramanmaraş, Osmanlı topraklarına katıldıktan sonra özellikle Kanuni Sultan Süleyman döneminde (1520-1566) kale kapsamlı bir yenileme ve tamir sürecinden geçmiştir. Ancak kalenin günümüzdeki görünümü ve işlevi, 1960-70’li yıllardaki son düzenlemelerle şekillenmiştir.
Son yıllarda, özellikle 2017 yılında başlatılan kapsamlı restorasyon çalışmaları kalenin surları ve çevresinde önemli değişiklikler meydana getirmiştir. 2020 yılında ise Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından kalenin içinde gerçekleştirilen peyzaj ve yenileme çalışmaları tamamlanarak, alan ziyaretçilere açılmıştır.
100 Yıl Sonra Yeniden Kılınan Cuma Namazı: Bayrak Olayı’nın Anısına
Kahramanmaraş Kalesi, sadece tarihi bir yapı olmakla kalmayıp, aynı zamanda İstiklal Mücadelesi’nin simge olaylarından biri olan Bayrak Olayı’na ev sahipliği yapmıştır. 28 Kasım 1919 tarihinde, Fransız işgali altındaki şehirde, kaleye Fransız bayrağı çekilmişti.
O dönemde Ulu Camii’nde Cuma Namazı için toplanan halka seslenen Rıdvan Hoca, minberden yaptığı tarihi konuşmada şu sözleri sarf etti:
“Ey Cemaat, minbere Cuma hutbesi için çıkmadım, bilesiniz. Cuma Namazı hür insanlar için farzdır. Kalesinde kendi bayrağı dalgalanmayan bir memlekette Cuma Namazı kılınmaz. Önce bayrağımızı yeniden dalgalandıralım, sonra namazımızı kılalım.”
Bu sözler üzerine halk, kaleye koşarak Türk bayrağını tekrar göndere çekmiş ve bayrağın dalgalandığı kalede Cuma Namazı kılınmıştır. 2020 yılında, yaklaşık yüz yıl aradan sonra, aynı kale meydanında resmi törenle ve vatandaşların katılımıyla yeniden Cuma Namazı kılınması, bu tarihi direnişi ve bağımsızlık ruhunu canlı tutan anlamlı bir etkinlik olmuştur. Kahramanmaraş Kalesi, geçmişin izlerini koruyan mimarisi ve İstiklal Mücadelesi’ndeki simgesel önemiyle, şehir tarihinin önemli mihenk taşlarından biri olarak ziyaretçilerini beklemeye devam ediyor.
