Anadolu’nun Derinliklerinden Gelen Bir Türkü
“Hacel Obasını Engin mi Sandın”, Anadolu halk müziğinin en duygusal eserlerinden biridir. Sivas’ın Şarkışla yöresine dayanan bu türkü, yıllar boyunca dilden dile aktarılarak anonim bir halk eseri hâline gelmiştir. Sevda, özlem ve hayal kırıklığını derin bir biçimde işleyen türkünün sözleri, dinleyenlerin kalbine dokunur.
Türkünün Sözleri
Halk arasında defalarca söylenen türkünün sözleri, aşkın yalnızca dış güzellik ve maddi değerle ölçülemeyeceğini vurgular:
Hacel obasını engin mi sandın
Ayağında potini var, zengin mi sandın
Her olur olmazı dengin mi sandın
Ay da geçti, göremedim yar seni
Tıkır tıkır merdivenden inişin
Çağışıyor altın ile gümüşün
İpti söz verip de sonra dönüşün
Ay da geçti, göremedim yar seni
Suya gider bir incecik yolu var
Sıktırmış kemeri, ince beli var
Söylerim söylemez tatlı dili var
Ay da geçti, göremedim yar seni
Bu dizelerde, sevdiğine ulaşamayan birinin sitemi ve bekleyişin uzunluğu “Ay da geçti, göremedim yar seni” tekrarıyla dile getirilir.
Hacel Obasını Engin Mi Sandın’ı Kim Söylüyor?
Türkü anonim bir eser olmasına rağmen, Selda Bağcan, Sabahat Akkiraz, İhsan Öztürk ve yöresel sanatçılar tarafından yorumlanmıştır. Her yorum, türkünün hüzünlü ve içten duygusunu daha da belirgin hâle getirir. Özellikle kadın sanatçılar tarafından seslendirildiğinde türkünün melankolik yönü öne çıkar.
Türkünün Anlamı ve Mesajı
“Hacel Obasını Engin mi Sandın” ifadesi, sevdiğini dış görünüşüne göre yargılamanın yanlış olduğunu anlatır. “Ayağında potini var, zengin mi sandın?” dizesi, maddi değer ve dış görünüşe aldanmanın yanlışlığına dikkat çeker. Merdivenden iniş, altın ve gümüş parıltısı, suya giden yol ve ince beli gibi betimlemeler, Anadolu kadınının zarafetini gözler önüne serer.
Türkü, aynı zamanda aşkın içtenlik, samimiyet ve sadakat üzerine kurulu olduğunu vurgular. “Her olur olmazı dengin mi sandın?” sözü, değerlerin sadece dışa bakılarak ölçülemeyeceğini anlatır.
Halk Müziğinde Yeri
Uzun hava ve kırık hava yapısına sahip olan türkü, bağlama eşliğinde ağır ritimle söylenir ve dinleyicide derin bir melankoli hissi bırakır. Anonim oluşu, eseri halkın ortak duygusu hâline getirir. Farklı yörelerde farklı sözlerle söylenmiş olsa da duygusal özü hiç değişmez.
“Hacel Obasını Engin mi Sandın”, Anadolu halk müziğinin zamansız bir mirasıdır ve her dinleyişte geçmişten günümüze ulaşan derin bir duyguyu taşır. Aşkı, özlemi ve sitemi yalın bir dille dile getiren eser, hem müzikseverler hem de kültür araştırmacıları için değerli bir kaynaktır.
