Evdeki vantilatör sandığınız kadar masum olmayabilir. Yapılan son araştırma, aşırı sıcak havalarda vantilatör kullanımının kalp krizi riskini yükseltebileceğini gösterdi. Uzmanlar, sıcaklık kritik seviyeyi aştığında cihazın kapatılması gerektiğini vurguluyor.
Katılımcıların yer aldığı iki deneyde, denekler iyi derecede sıvı almış durumdaydı; testten 24 saat önce önerilen miktarda sıvı tüketmiş ve deney süresince de su içmelerine izin verilmişti.
Diğer iki deneyde ise katılımcıların susuz kalmaları gerekiyordu. Bu nedenle, testten 24 saat önce sıvı ve su oranı yüksek gıdaları tüketmemiş, deney boyunca da su içmeleri yasaklanmıştı.
Her iki hidrasyon durumunda da katılımcılar, vantilatör açık ve kapalı şekilde testten geçirildi. *Emergency Medicine* dergisinde yayımlanan çalışma, vantilatör kullanımının özellikle sıcak ve nemli ortamlarda dehidrasyonu nasıl etkilediğini ve ısı stresini nasıl artırabileceğini ortaya koymayı hedefliyordu.
Araştırma sonuçları, susuz kalmış bireylerde vantilatör kullanımının kalp üzerindeki yükü artırabileceğini ve bunun kalp krizine neden olabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları ayrıca, vantilatörün ter kaybını yaklaşık yüzde 60 oranında artırdığını, bu etkinin özellikle vücut susuz kaldığında sağlık açısından tehlikeli olabileceğini vurguladı.
**Ne Zaman Tehlikeli Hale Gelir?**
Araştırma ekibinin başındaki Connor Graham, “Aşırı sıcaklardan hayatını kaybedenlerin çoğunda klima bulunmuyor ancak genellikle elektrikli vantilatörleri oluyor” ifadelerini kullandı.
39-40°C’ye kadar olan sıcaklıklarda vantilatör kullanımı, ısıyı ve kalp üzerindeki yükü azaltabilir.
Ancak sıcaklık 40°C’yi geçtiğinde, hava vücudun terleme yoluyla kendini soğutma hızından daha hızlı ısınır. Bu nedenle, bu koşullarda vantilatörleri kapatmak daha güvenlidir.
Uzmanlara göre, sağlıklı ve 40 yaş altı yetişkinler vantilatörleri 39°C’nin altındaki sıcaklıklarda güvenle kullanabilir. Ancak 65 yaş ve üzeri kişiler için bu sınır 38°C olmalı. Ayrıca, mesane kontrolü amacıyla oksibutinin gibi antikolinerjik ilaçlar kullanan yaşlı yetişkinlerde, vantilatörlerin yalnızca sıcaklık 37°C’nin üzerine çıktığında tercih edilmesi gerektiği uyarısında bulunuldu.
**Isı Tükenmesi ve Sıcak Çarpması Belirtileri**
Dr. Paul Coleman, sıcak havaların özellikle yaşlılar ve ciddi sağlık sorunları bulunan hassas bireylerde ağır sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguladı.
Vücudun kendini soğutma yeteneğini kaybetmesi ve iç sıcaklığın hızla 40°C’nin üzerine çıkması durumu **sıcak çarpması** olarak tanımlanıyor. Bu durumda kalp, kanı cildin yüzeyine pompalayarak soğutmaya çalışsa da artan sıcaklıklar iç organlara zarar verebiliyor. Bu hasar, geri dönüşü olmayan sonuçlara ve ani organ yetmezliğine kadar ilerleyebiliyor.
**Isı Tükenmesi Belirtileri (Sıcak Çarpmasının Habercisi):**
* Yorgunluk
* Vücut ısısının yükselmesi
* Aşırı terleme
* Susuzluk ve halsizlik
* Hızlı nefes alma ve kalp atışının hızlanması
* Baş ağrısı, mide bulantısı, kusma
* Nemli veya solgun cilt; kol, bacak ve midede kramp oluşması
Bu belirtiler yetişkinlerde ve çocuklarda benzer şekilde görülür; ancak 18 yaş altı çocuklar ayrıca sinirli davranabilir. Uzmanlar, bu belirtileri gösteren kişilerin hemen serin bir ortamda tutulmasını ve sıvı almasını öneriyor.
Belirtiler 30 dakika içinde geçmez veya kötüleşirse, durum **sıcak çarpmasına** dönüşmüş olabilir. Bu hayati tehlike yaratabileceği için derhal acil servise başvurulmalıdır.
