SON 2520 GÜN KURALI EMEKLİLİĞİ BELİRLİYOR
SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ya da özel banka sandıklarında geçmişi olan çalışanlar için en sık karşılaşılan soru “Hangi kurumdan emekli olacağım?” oluyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun bu konuda uyardı: “Emeklilikte hangi kurumdan ne kadar süreyle çalıştığınız değil, son 2520 gününüzün hangi statüde geçtiği belirleyicidir.” Bu nedenle son yıllardaki tercihler, emeklilik şartlarını tamamen değiştirebiliyor.
Özellikle son 7 yıl içinde farklı statülerden prim ödeyenlerin durumu daha hassas. Eğer bu sürede SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı gibi birden fazla statüde prim varsa; 2520 gün içinde en fazla hangi kurumdan prim yatırıldıysa, emeklilik de o kurumun şartlarına göre belirleniyor. Bu yüzden son yıllarda yapılan statü değişiklikleri büyük önem taşıyor.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA EMEKLİLİĞİ NASIL ETKİLER?
İsteğe bağlı sigorta ödeyen birçok çalışan, bu primlerin otomatik olarak SSK’dan emekliliği ortadan kaldıracağını düşünüyor. Ancak Özgür Erdursun’un açıklamasına göre, durum farklı: “İsteğe bağlı primler, mevzuat gereği 4B yani Bağ-Kur kapsamında değerlendirilir. Fakat emeklilik statüsünü belirleyen şey primin türü değil, son 2520 günün dağılımıdır.”
Eğer bu dönemde ağırlık SSK’daysa, kişi isteğe bağlı Bağ-Kur primi ödese bile SSK’dan emekli olabilir. Bu nedenle prim yatırılan kurum kadar, ne zaman yatırıldığı da kritik. Yanlış bir tercih, emeklilik yaşını uzatabilir ve maaşı düşürebilir.
YURTDIŞI BORÇLANMASI STATÜYÜ DEĞİŞTİREBİLİR
Özellikle yurtdışında çalışanlar için borçlanma süreci, emeklilik statüsünü doğrudan etkileyebilir. Erdursun’un uyarısı şöyle: “Yurtdışı borçlanmaları, ödeme tarihinden geriye doğru 4B (Bağ-Kur) olarak yazılır. Eğer borçlanılan günler son 2520 gün içine denk gelirse, bu durum emeklilik statüsünü tamamen Bağ-Kur’a çevirebilir.”
Yurtdışı borçlanmasının aksine, diğer borçlanmalar (askerlik, doğum, ücretsiz izin gibi) sadece denk gelirse son 2520 günü etkileyebilir. Dolayısıyla yurt dışından borçlanma yapacak kişilerin mutlaka detaylı hesap yapması ya da uzman desteği alması gerekiyor. Aksi halde hem prim günleri boşa gidebilir hem de emeklilik şartları ağırlaşabilir.
MEMURLAR VE EMEKLİ SANDIĞI DETAYLARI
1 Ekim 2008’den önce devlet memuru olanlar, görevden ayrıldıktan sonra 6 ay içinde başvururlarsa isteğe bağlı olarak 4C (Emekli Sandığı) primi ödeyebiliyor. Ancak bu süreyi kaçıranlar veya 2008 sonrası memurlar, prim ödemek isterse otomatik olarak 4B’ye (Bağ-Kur) geçiyor.
Bu ayrım, emeklilik statüsünü kökten etkileyebilir. Ayrıca memurların aylıksız izin süreleri 4C, yurtdışı borçlanmaları ise doğrudan 4B kapsamında değerlendiriliyor. Bu yüzden memurların hangi statüde prim ödediği ve hangi tarihte işlem yaptığı da dikkatle takip edilmeli.
YANLIŞ HESAP EMEKLİLİĞİ YILLARCA GECİKTİREBİLİR
Özgür Erdursun, en büyük hatanın gelişigüzel statü geçişleri olduğunu vurguluyor: “Emeklilik, tamamen bireysel bir planlama işidir. Son yıllarda hangi statüde çalıştığınız, borçlanma yaptığınız tarihler, isteğe bağlı prim ödemeleriniz… Tüm bu adımlar doğrudan emeklilik tarihinizi ve maaşınızı etkiler. Bu nedenle yanlış yapılan tek bir adım bile statünüzün değişmesine, emeklilik yaşınızın artmasına ve yıllarca geç emekli olmanıza yol açabilir.”
PRİM EKSİĞİ OLANLAR NE YAPMALI?
Erdursun’a göre prim eksiği olan ya da yurtdışı borçlanması yapacak olanların dikkat etmesi gereken en önemli konu, son 2520 gün hesabıdır. Gelişigüzel yapılan işlemler, statüyü Bağ-Kur’a çevirebilir ve daha düşük maaş, daha uzun prim süresi gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Bu yüzden yurtdışı borçlanması yapacakların ve prim günlerini tamamlamak isteyenlerin, planlarını doğru yapmaları ve gerekiyorsa profesyonel destek almaları büyük önem taşıyor.
