Elbistan’ın Tarihi Ziyaret Noktası
Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde, Ceyhan Mahallesi Hacı Yakup Sokak’ta bulunan Ümmet Baba Türbesi, bölgenin manevi değerlerinden biri olarak öne çıkıyor. Alâüddevle Bey döneminde yaşamış olan din âlimi ve hatip Ümmet Baba, kendi adına inşa ettirdiği cami, zâviye ve medresede görev yapmış ve yaşadığı dönemde halk tarafından çok sevilen bir şahsiyet olarak tanınmıştır.
Ümmet Baba’nın Hayatı ve Etkisi
Elbistan, Maraş, Antep ve Adıyaman çevresinde Ümmet Baba adına birçok mescid ve zâviye kurulmuş, bu yapılara vakıf gelirleri tahsis edilmiştir. Vefatının ardından türbesine defnedilen Ümmet Baba, bölge halkı tarafından kutsal sayılmakta ve ziyaret edilmektedir.
Arşiv kayıtlarına göre, XVI. yüzyılda külliyenin çevresinde oluşan mahalleye Ümmet Baba’nın ismi verilmiş; 1525 yılı tahririnde “Ümmet Baba Zâviyesi Mahallesi”, 1527’de “Ümmet Baba Camii Mahallesi” ve 1563’te tekrar “Ümmet Baba Zâviyesi Mahallesi” olarak kayıtlara geçmiştir.
Türbe ve Mimari Özellikleri
Ümmet Baba Türbesi, caminin güney cephesine bitişik olarak inşa edilmiştir ve türbeye cami içinden geçilmektedir. Yapı, bazı onarımlar görerek günümüze ulaşmış ve orijinal özelliğini büyük ölçüde korumaktadır. Türbenin cami ile beraber 1307 H./1889-90 M., 1938 ve 1991 yıllarında tamir edildiği anlaşılmaktadır.
Tek katlı ve sekizgen planlı türbe, 1.30 metre kalınlığında beden duvarlarına sahiptir. Kırmızımtrak ve sarımtrak renklerdeki ince yonu taşlarla örülen duvarlarda yatay kuşaklar göze çarpmaktadır. Sekiz kenarlı kaide üzerinde yükselen gövde, 5.30 metre yüksekliğe sahiptir ve dıştan iki katlı görünüm vermek için kaide yüksek tutulmuştur.
İç Mekân ve Sanduka
Türbenin iç mekânı sekizgen planlı olup, 8.60 metre yüksekliğinde yarım küre kubbe ile kapatılmıştır. Kıble duvarında mukarnas kavsaralı mihrabiye yer alırken, iç mekânın aydınlığı beş mazgal pencere ile sağlanmaktadır. Döşeme ahşaptan yapılmış olup, ortasında Ümmet Baba’ya ait olduğu belirtilen ahşap sanduka bulunmaktadır.
Manevi Önemi
Ümmet Baba Türbesi, geçmişten günümüze hem bölge halkı hem de çevre illerden gelen ziyaretçiler tarafından saygı ve sevgiyle ziyaret edilmektedir. Türbe, Elbistan’ın manevi miraslarından biri olarak hem tarihî hem de kültürel açıdan büyük önem taşımaktadır.
