Kur'an-ı Kerim'deki secde ayetlerinin okunduğu veya dinlendiği durumlarda yapılan secdeye tilavet secdesi denir. Bu secde, Allah’a saygı göstergesi olarak yapılır. Kur’an’da toplamda 14 secde ayeti bulunmaktadır. Tilavet secdesi, bu ayetlerin okunması veya duyulması halinde vacip olur.
TİLAVET SECDESİ NASIL YAPILIR?
Tilavet secdesi yapmak için abdestli olmak ve kıbleye yönelmek gerekir. Ardından, eller kaldırılmaksızın "Allahü ekber" diyerek secdeye varılır. Secdede üç kez "Sübhâne rabbiye’l-a‘lâ" denildikten sonra tekrar "tekbir" ile kalkılır. Bu secdede hamd, tesbih ve dua edilebilir, ancak selam verilmez. Ayrıca, secdeden kalkarken "Semi‘nâ ve eta‘nâ gufrâneke rabbenâ ve ileyke’l-masîr" (İşittik, itaat ettik, bağışlamanı dileriz, Rabbimiz; dönüş sadece sanadır) duası okunması müstehaptır.
TİLAVET SECDESİ’NİN ŞARTLARI
Tilavet secdesi yapmak için belirli şartlar vardır. Öncelikle, secde ayetini duyan kişinin akıllı ve ergen olması gerekir. Ayrıca, namazda secde ayetini okuduğunuzda, bu secdeyi namazda yapmalısınız. Eğer secde ayetinden sonra okumaya devam etmeyecek veya üç ayetten fazla okumayacaksanız, rükû ve secde yaparak tilavet secdesi yapmanız gerekmez.
KUR'AN’DA KAÇ SECDE AYETİ BULUNUR?
Kur'an-ı Kerim’de toplamda 14 secde ayeti bulunmaktadır. Bu ayetler A’râf, Ra’d, Nahl, İsra, Meryem, Hac, Sâd, Furkan, Neml, Secde, Fussılet, Necm, İnşikâk ve Alak surelerinde yer alır.
TİLAVET SECDESİ KİMLER İÇİN GEÇERLİDİR?
Tilavet secdesi, Müslüman, akıllı ve ergen olan bireyler için geçerlidir. Ancak gayr-i Müslim, deli, âdetli ya da loğusa olan bir kimse secde yapmaz. Sarhoş veya cünüp olanlar da secdeyi daha sonra kaza olarak yerine getirebilirler. Elektronik cihazlardan okunan secde ayetini işitenlerin secde etmesi gerekmez.
TİLAVET SECDESİNİN SEBEPLERİ
Secde ayetinin okunması: Namazda veya dışında okunan secde ayeti, secde yapmayı gerektirir.
Secde ayetini başkasından işitmek: Eğer başkası secde ayetini okur ve dinlerseniz, secde yapmanız vaciptir.
İmama uymak: İmam secde ayetini okuduğunda, cemaat de secde yapmakla yükümlüdür.
TİLAVET SECDESİ CEMAATLE Mİ, TEK BAŞINA MI YAPILIR?
Tilavet secdesi, hem tek başına hem de cemaatle yapılabilir. Cemaatle yapılacaksa, saf bağlamak zorunlu değildir. Ancak, secdeyi yaparken ayağa kalkmak müstehaptır. Namazda secde ayetini okuyan kişi, kıraatin sonunda secde etmeden devam edebilir; ancak rükû secde yerine geçer.
“SECDE GÜLÜ” NEDİR?
Kur'an’da secde ayetinin yer aldığı bölümlerin kenarlarında yer alan "سجدة" ibaresi, halk arasında "secde gülü" olarak bilinir. Bu motifler, secde ayetini işaret etmek için sayfa kenarına yerleştirilmiş süslü bir işaret olabilir.
Bu detaylarla birlikte tilavet secdesi, Kur'an-ı Kerim’in verdiği dini bir emri yerine getirme noktasında önemli bir ibadettir.
