Kahramanmaraş’ta faaliyet gösteren Akalp Çiftliği’nin veteriner hekimi Züfer Demir, yaz aylarında artan sıcaklık ve nemin hayvancılık sektöründe ciddi verim kayıplarına yol açabileceğini belirtti. Demir, özellikle Isı-Nem İndeksi (THI) 72’nin üzerine çıktığında süt ve besi sığırlarında sıcaklık stresinin ortaya çıktığını vurguladı.
Hayvanlar Sıcaklık Stresine Nasıl Tepki Veriyor?
Demir, sıcaklık stresinin etkilerini şu sözlerle anlattı:
“Hayvanlar solunum hızını artırır, daha fazla salya üretir ve genellikle gölge alanlar veya su kenarında vakit geçirir. Bu durum yem tüketimini azaltır, enerji açığı oluşur ve hem süt hem de et verimi düşer. Süt sığırlarında verim kaybı %10 ile %25 arasında değişebilir.”
“Hayvanlar solunum hızını artırır, daha fazla salya üretir ve genellikle gölge alanlar veya su kenarında vakit geçirir. Bu durum yem tüketimini azaltır, enerji açığı oluşur ve hem süt hem de et verimi düşer. Süt sığırlarında verim kaybı %10 ile %25 arasında değişebilir.”
Süt verimindeki düşüş yalnızca miktarla sınırlı kalmıyor; süt yağı ve protein oranlarında azalma görülebiliyor. Ayrıca bağışıklık sistemi baskılanan hayvanlarda mastitis riski artıyor. Besi sığırlarında ise günlük canlı ağırlık artışı azalıyor ve karkas kalitesi olumsuz etkileniyor.
Döl Verimi de Tehlikede
Veteriner Demir, sıcaklık stresinin döl verimini de ciddi şekilde etkilediğini belirtti:
“Dişi hayvanlarda kızgınlık süresi kısalır, ovulasyon oranı düşer ve embriyo tutunması azalır. Sonuç olarak gebelik oranı %20’ye kadar düşebilir. Erkek damızlıklarda ise sperm sayısı ve motilitesi azalır, bu da sürü yenilenmesini ve ekonomik verimliliği etkiler.”
“Dişi hayvanlarda kızgınlık süresi kısalır, ovulasyon oranı düşer ve embriyo tutunması azalır. Sonuç olarak gebelik oranı %20’ye kadar düşebilir. Erkek damızlıklarda ise sperm sayısı ve motilitesi azalır, bu da sürü yenilenmesini ve ekonomik verimliliği etkiler.”
Sıcaklık Stresine Karşı Önlemler
Sıcaklık stresini azaltmak için gölge ve barınak havalandırmasının kritik olduğunu ifade eden Demir, fan ve sisleme sistemleri ile evaporatif soğutma sağlanabileceğini söyledi. Ayrıca su tüketiminin artırılması, her 10 ineğe en az 1 suluk bulunması, yemlemenin serin saatlerde yapılması ve yoğun enerji içeren rasyonların tercih edilmesi öneriliyor.
THI takibiyle kritik eşiklerin aşılması durumunda önlemlerin artırılması gerektiğini belirten Demir, düzenli saha kontrolleri ile hem süt ve et veriminin hem de döl veriminin korunabileceğini ve hayvan refahının artırılabileceğini aktardı.
Kaynak: https://www.gazetecin.com/veteriner-hekim-zufer-demir-sicaklik-stresi-hayvancilikta-verim-kaybina-yo
