Kutupsal kodları geliştirerek bilgi teorisinde çığır açan Prof. Dr. Erdal Arıkan, yalnızca akademik dünyada değil, milyarlarca cihazda iz bırakan bir bilim insanı.
1958 doğumlu Türk bilim insanı Prof. Dr. Erdal Arıkan, geliştirdiği kutupsal kodlar (polar codes) sayesinde bilgi kuramı alanında tarihi bir dönüm noktasına imza attı. Claude Shannon’ın ortaya koyduğu kanal kapasitesi sınırına en çok yaklaşan isimlerden biri olarak anılan Arıkan, bu alandaki başarısıyla yalnızca teoride değil, teknoloji dünyasında da fark yarattı. Bugün 5G altyapısında kullanılan kutupsal kodlar, onun imzasını taşıyor.
Eğitim yolculuğu: Caltech’ten MIT’ye, oradan Bilkent’e
Eğitim hayatına 1981 yılında Caltech’te (Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü) başlayan Prof. Dr. Arıkan, yüksek lisans ve doktorasını Massachusetts Institute of Technology (MIT)'de tamamladı. Ardından kısa süre Illinois Üniversitesi Urbana-Champaign kampüsünde öğretim üyeliği yaptı.
1987 yılında Türkiye’ye dönerek Bilkent Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü'nde akademik kariyerini sürdürme kararı aldı. Hâlen burada öğretim üyesi olarak görev yapıyor.
Kutupsal kodlar: Bilgi çağının yapı taşı
2008 yılında Prof. Dr. Arıkan’ın geliştirdiği kutupsal kodlama yöntemi, dijital iletişimde hata oranını minimuma indirerek Shannon kanal kapasitesine ulaşmayı mümkün kıldı. Bu gelişme, bilgi kuramında devrim niteliği taşıdı.
2016 yılında Huawei tarafından 5G iletişim standardına dahil edilen kutupsal kodlar, bugün milyarlarca cihazda aktif olarak kullanılıyor. Bu sayede Prof. Arıkan'ın çalışması, doğrudan kullanıcı deneyimini etkileyen, somut bir teknolojiye dönüştü.
“Türkiye’de olmamdan daha doğal ne olabilir?”
Dünyanın en prestijli üniversitelerinden teklif almasına rağmen Türkiye’de kalmayı tercih eden Arıkan, bu kararını şu sözlerle açıklamıştı:
“Türkiye benim doğduğum yer. Burada olmamdan daha doğal ne olabilir?”
Bu duruşu, onu sadece bir bilim insanı değil, aynı zamanda ilham veren bir örnek haline getirdi.
Uluslararası başarılarla dolu bir kariyer
Prof. Dr. Erdal Arıkan’ın bilim dünyasına katkıları, sayısız ödülle takdir edildi. Bunlar arasında en öne çıkanlar:
-
IEEE WRG Baker Ödülü (2013)
-
Sedat Simavi Bilim Ödülü (2010)
-
Kadir Has Başarı Ödülü (2011)
-
IEEE Richard W. Hamming Madalyası (2018)
-
Claude E. Shannon Ödülü (2019)
-
Huawei Özel Ödülü (2018)
-
IEEE Fellow ve Seçkin Öğretim Üyesi (2014–2015)
Bilimi ürüne dönüştüren vizyoner mühendis
Prof. Arıkan, 2015 yılında UC Berkeley bünyesindeki Simons Enstitüsü'nde verdiği kutupsal kodlama seminerleriyle dünya çapında binlerce araştırmacıya ilham verdi. "Fikirden ürüne giden yol zor ama mümkündür" diyen Arıkan, mühendisliğin yalnızca teoriyle sınırlı kalmadığını, uygulamaya dönüştüğünde insanlık yararına nasıl bir değer yarattığını kanıtladı.
Gençlere ilham: Bilimle kal, dünyayı değiştir
Prof. Dr. Erdal Arıkan’ın öyküsü, sadece teknik başarılarla değil; sadelik, kararlılık ve ülkesine bağlılık ilkeleriyle örnek alınan bir bilim insanının portresi olarak dikkat çekiyor. Genç mühendis ve akademisyenler için hem yol gösterici hem de ilham verici bir figür.
Kaynak: HABER MERKEZİ
