Afşin’in Manevi Mirası
Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesinde, Dede Baba Mahallesi Atatürk Caddesi üzerinde bulunan Osman Dede Türbesi, bölgenin tarihi ve dini değerlerinden biri olarak öne çıkıyor. Türbenin inşa kitabesi bulunmamakla birlikte, Dulkadir Beyliği hükümdarı Alaüddevle Bey’in 906 H./1500 M. tarihli vakfiyesinde, Pazarcık’a bağlı Dibek Oyuğu Köyü’nde Osman Dede Zaviyesi’nin kurulduğu ve zaviyeye bağlı arazilerin vakfedildiği belirtiliyor.
Osman Dede Kimdir?
Osman Dede, Semerkandlı olduğu rivayet edilen bir din âlimi ve ermiş kişidir. 940 H./1533 M. yılında vefat ettiği ve yerine oğlu Şeyh Ahmet’in geçtiği kaynaklarda belirtilmektedir. Alaüddevle Bey’in vakfiyesi, Osman Dede’nin Pazarcık ve çevresindeki manevi etkinliklerini belgeler niteliktedir.
Türbenin Mimari Özellikleri
Osmandede köyünde bulunan türbe, bostan evciği büyüklüğünde bir kulübeden oluşmaktadır. Kapısı sağlam ve kilitli olup, anahtarı köy muhtarınca muhafaza edilmektedir. Türbenin içinde yeşil bezlerle örtülü bir sanduka bulunmakta ve iç-dış herhangi bir kitabe yer almamaktadır.
Rivayetler ve Halk Hikayeleri
Nakledilen hikâyelere göre Şeyh Osman-ı Semerkandi, Maraş’ta öldükten sonra Pazarcık ovasına düşmüştür. Bir rivayette, çift sürerken padişahtan su isteyen Osman Dede’nin, Bağlama Çayı’ndan uzanıp su aldığı anlatılır. Bir başka rivayette ise türbenin onarımı sırasında bir ustanın yanlış davranışı sonucu gözü kör olmuştur.
Adaklar ve Gelenekler
Osmandede köyünde “lokma” adıyla anılan bir gelenek yaşatılmaktadır. Köy halkı, Osman Dede Zaviyesi’nde adaklarını yerine getirir; kurban, tatlı, şeker ve yemek ikramında bulunur. Bayramlarda ve özel günlerde köy halkı bir araya gelerek dargınları barıştırır, sohbet eder ve eski hikâyeleri paylaşır.
Soyu ve Mirası
Şeyh Osman Semerkandi Hazretlerinin soyundan gelen önemli kişiler arasında Mütercim Asım ve onun altı göbek önceki dedesi Şeyh Ahmed bulunmaktadır. Osman Dede Türbesi, hem Afşin halkı hem de çevre illerden gelen ziyaretçiler için manevi bir merkez olarak korunmaktadır.
