İslam takviminin ilk ayı olan Muharrem, bu yıl 26 Haziran 2025 Perşembe günü başladı ve 26 Temmuz Cumartesi günü sona erecek. Müslümanlar için manevî anlamda derin bir yeri olan bu ayda, özellikle 9, 10 ve 11. günlerde oruç tutulmasının fazileti sıkça araştırılıyor.
Muharrem Ayının Anlamı ve Önemi
"Muharrem", kelime anlamı itibarıyla “saygı gösterilen, hürmete layık” demektir. Hz. Peygamber (s.a.s.) bu ayı "Allah’ın ayı" olarak nitelendirmiş ve Ramazan'dan sonra en faziletli orucun Muharrem ayında tutulduğunu bildirmiştir. (Müslim, Sıyâm, 202-203)
Âşûrâ Günü: Muharrem'in 10'u
Muharrem'in 10. günü, yani âşûrâ günü, İslam tarihinde büyük öneme sahiptir. Hz. Peygamber (s.a.s.), bu günde oruç tutmuş ve Müslümanlara da tutmalarını tavsiye etmiştir. Yahudilerin Hz. Musa’nın Firavun’dan kurtuluşunu anmak için bu gün oruç tuttuklarını öğrenince, “Ben Musa’ya sizden daha yakınım” diyerek bu ibadeti teşvik etmiştir. (Buhârî, Savm, 69)
9, 10 ve 11. Günlerde Oruç Tutmanın Hükmü Nedir?
Hz. Peygamber (s.a.s.), Yahudilere benzememek adına ertesi yıl Muharrem'in 9. günüyle birlikte oruç tutacağını ifade etmiştir. Bu nedenle;
Hanefî ve Mâlikî mezheplerine göre, 9. ve 10. günlerde ya da 10. ve 11. günlerde oruç tutulması sünnettir.
Şâfiî mezhebine göre, 9. ve 10. günlerde oruç tutmak müstehaptır.
Yalnızca 10. gün oruç tutulması, bazı âlimler tarafından Yahudilere benzememek adına mekruh kabul edilmiştir.
İbn Kayyim el-Cevziyye’ye göre, Muharrem’de en faziletli oruç, 9, 10 ve 11. günlerde tutulan oruçtur. Bu üç günü oruçla geçirmek sünnetin en üstün derecesi olarak değerlendirilir. (Zâdü’l-Meâd, II, 76)
Ramazan’dan Sonra En Faziletli Oruç: Muharrem Oruçları
Hz. Peygamber’in ifadesiyle Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur. Âşûrâ günü orucu ise, geçmiş bir yılın küçük günahlarına keffaret olabileceği müjdesiyle ayrıca teşvik edilmiştir. (Müslim, Sıyâm, 196-197)
Muharrem’in İlk Gününde Oruç Tutulur mu?
Muharrem’in ilk gününde oruç tutulmasıyla ilgili özel bir sünnet bulunmasa da bu ayda tutulan her nafile oruç sevaptır. Özellikle ilk on gününde ibadetlere ağırlık verilmesi, feyz ve bereketin artmasına vesile sayılır. Bazı kaynaklar, Kur'an-ı Kerim'de üzerine yemin edilen "on gece"nin bu on gece olduğuna dikkat çeker.
Alevî-Bektaşî Geleneğinde Muharrem
Muharrem ayı, Alevî-Bektaşî inancında yas ayı olarak görülür. Hz. Hüseyin ve Kerbelâ şehitlerinin mateminin tutulduğu bu dönemde oruçlar, eğlenceden uzak durularak; su orucu, mersiye ve nefeslerle ibadet içerisinde geçirilir. İlk on iki gün oruç tutulur, bazı bölgelerde bu sürede su içmemek, yıkanmamak gibi yas simgeleri de uygulanır.
Sonuç: Muharrem Oruçları Ne Zaman ve Nasıl Tutulmalı?
Muharrem ayında oruç tutmak isteyen Müslümanların;
9, 10 ve 11. günleri oruçla geçirmesi,
En azından 9. ve 10. ya da 10. ve 11. günü birlikte tutması,
Yalnızca 10. günü oruç tutmaktan ise kaçınması tavsiye edilmektedir.
Bu uygulamalar hem sünnetin en güzel şekilde yaşanmasını sağlar hem de manevî bağlamda derin bir anlam taşır.
