1899’da Maraş’ta dünyaya gelen Ali Rıza Efendi, genç yaşta vatan sevgisiyle öne çıktı. Öğretmen okulundaki eğitimini tamamlamadan cepheye koştu. 1917-1918 yıllarında İstanbul Bostancı Askeri Birliği’nde yedek subay olarak görev yaptı. İstanbul’un işgaliyle birliği dağıtılan Ali Rıza Efendi, memleketinin Fransız işgali altında olduğunu öğrenince hiç tereddüt etmeden Maraş’a döndü.
Pazarcık bölgesinde Kılıç Ali Bey ile birlikte hareket eden Ali Rıza Efendi, Dehliz mevkiinde Fransız birliklerine karşı düzenlenen operasyonlarda yer aldı. Alman Çiftliği ve Şeyhadil bölgelerindeki baskınlarda gösterdiği cesaret, Heyet-i Temsiliye tarafından bir tamimle ödüllendirildi.
Ticaret ve Sporun Öncüsü
Millî Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasının ardından Cumhuriyet’in ilk yıllarında ticaret hayatına atılan Ali Rıza Efendi, İzmir’de kardeşiyle birlikte açtığı tenekecilik dükkânıyla girişimciliğe adım attı. Maraş’a dönüşünde açtığı “Binbir Çeşit” mağazası, şehrin ticari hayatına canlılık kattı.
İşsiz gençleri bir araya getirerek kurduğu Maraş İdman Yurdu Spor örgütüyle şehrin spor yaşamına yön verdi. Bu adımı, Maraş’ta sporun kurumsal temellerinden biri olarak kabul edildi.
Kültür ve Sanata Büyük Destek
Ali Rıza Efendi, yalnızca ekonomi ve sporla değil, kültür ve sanatla da yakından ilgilendi. Necip Fazıl Kısakürek’in çıkardığı Büyük Doğu dergisine maddi destek sağlayarak, derginin yayın hayatını sürdürmesine katkıda bulundu. Necip Fazıl’ın en zor dönemlerinde, senetsiz ve kefilsiz yaptığı yardımlar, Türk edebiyatının önemli eserlerinin basılmasına imkân tanıdı.
Unutulmaz Miras
Soyadı Kanunu ile “Pişkin” soyadını alan Ali Rıza Efendi, 28 Ağustos 1973’te Bolu’da geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti. Ardında, Millî Mücadele’den Cumhuriyet’in ekonomik ve kültürel hayatına kadar uzanan çok yönlü bir miras bıraktı.
Muhabir: MÜCAHİT KIR
