Kahramanmaraşlı çiftçiler, artan girdi maliyetleri ve üretici-market arasındaki uçurum fiyat farkları ile mücadele ediyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Eylül ayına ilişkin üretici ve market fiyat analizini paylaşarak, özellikle patates ve kabakta rekor fiyat farklarının dikkat çektiğini duyurdu.
Tarımsal Girdi Maliyetleri Çiftçiyi Zorluyor
Bayraktar, tarımsal üretimde maliyetlerin hızla yükseldiğini vurguladı. Özellikle gübre ve mazot fiyatlarındaki artışlar, Kahramanmaraşlı çiftçilerin üretim yükünü ağırlaştırdı.
· 20.20 kompoze gübresinde aylık %2,1 artış
· DAP ve amonyum nitrat gübresi %1,3 artış
· Amonyum sülfat gübresi %1,2 artış
· ÜRE gübresi %2,9 düşüş
Mazot ise aylık %4,4, yıllık %31,3 yükseldi. Besi ve süt yemlerinde sırasıyla %4,1 ve %3,1 zam gerçekleşti. Elektrik fiyatları %12,8, tarım ilacı fiyatları %14,9 artarak maliyet yükünü destekledi.
Üretici ile Market Arasında Akıl Almaz Fark: Patates Zirvede
Eylül ayında Kahramanmaraş’ta üretici ve market fiyatları arasındaki fark alarm verici boyuta ulaştı. TZOB verilerine göre, patateste fark tam %335,5 oldu. Diğer ürünlerdeki makaslar ise şöyle:
· Kabak: %308,7
· Marul: %250,4
· Patlıcan: %227,9
· Havuç: %218,3
Örneğin:
· Üretici 4,38 TL’ye sattığı patates, markette 19,08 TL’ye ulaştı
· 11,38 TL’ye satılan kabak 46,49 TL oldu
· 18,14 TL’ye çıkan marul, markette 63,58 TL’ye yükseldi
· Patlıcan 43,85 TL’ye, havuç 42,96 TL’ye alıcı buldu
Market Raflarında Fiyat Artışları Sürüyor
Marketlerde fiyat artışları özellikle marul, sivri biber ve kabakta yoğunlaştı:
· Marul: %65,1
· Sivri biber: %54
· Kabak: %38,8
· Patates: %37,7
· Yeşil soğan: %20,1
Fiyatı düşen ürünler arasında ise limon %42,7 ile ilk sırada yer aldı. Ardından havuç, yeşil fasulye, tavuk ve toz şeker fiyatları geriledi.
Üretici Fiyatlarında Fındık Artışta Önde
Üretici cephesinde fiyat artışı en çok fındıkta (%73,7) yaşandı. Bunu sivri biber (%70,1), kabak (%35,8), marul (%33) ve kuru incir (%29,4) izledi. Fiyatı düşen ürünlerde ise limon (%26,9) ilk sıradaydı. Yeşil fasulye, kuru fasulye, maydanoz, patates ve nohut da değer kaybeden ürünler arasında yer aldı.
Sonuç: Kahramanmaraş Çiftçisi ve Tüketici Zor Durumda
Bayraktar, artan girdi maliyetleri ve market-üretici arasındaki uçurumun hem üreticiyi hem de nihai tüketiciyi zor durumda bıraktığını vurguladı. Kahramanmaraş’ın tarımsal üretimi için alınacak önlemler ve fiyat istikrarı çalışmaları, çiftçinin emeğini korumak ve tüketiciyi korumak açısından kritik önem taşıyor.
