Uzmanlar, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde kuraklık tehdidinin giderek arttığını belirtti. Tarımsal üretim ve su kaynakları açısından kritik riskler öne çıkıyor.
Araştırma verileri ve yöntemler
Prof. Dr. Ali Ünlükara danışmanlığında Dr. Fatih Sekendur tarafından hazırlanan doktora tezi kapsamında, Standartlaştırılmış Yağış Evapotranspirasyon İndeksinin farklı metotlarla hesaplanması ve Türkiye ölçeğinde SPI ile karşılaştırmalı kuraklık analizi gerçekleştirildi. Ünlükara, 1993’te geliştirilen Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) yönteminin Meteoroloji Genel Müdürlüğü ve Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından kullanıldığını aktardı.
Küresel ısınma ile sıcaklık ve buharlaşmanın arttığını belirten Ünlükara, 2010’lu yıllarda yağış ve buharlaşmayı birlikte dikkate alan Standartlaştırılmış Yağış ve Evapotranspirasyon İndeksi (SPEI) geliştirdiğini ifade etti. Çalışmada 1980-2019 yılları arasındaki veriler kullanıldı.
Güneydoğu, Doğu ve İç Anadolu’da kuraklık ön planda
Analizler sonucunda, Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde kuraklığa doğru bir seyir izlendi. Özellikle Kahramanmaraş, Bingöl, Malatya, Mardin, Şanlıurfa, Adıyaman, Şırnak ve Siirt gibi iller risk altında. İç Anadolu’da Ankara, Konya, Eskişehir, Kırşehir, Nevşehir ve Sivas’ta kuraklık dikkat çekiyor.
Ünlükara, kuraklığın su kaynakları ve tarımsal üretimde azalmaya yol açtığını, nemlilik görülen bölgelerde ise tarımsal verimliliğin arttığını belirtti.
Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz’de durum
Akdeniz Bölgesi’nde Kahramanmaraş’ın kuraklık eğiliminde olduğunu, Isparta’nın ise nemlilik yönünde ilerlediğini vurguladı.
Ege’de Manisa ve İzmir’de nemlilik artarken, Denizli’de kuraklık eğilimi görüldü.
Karadeniz’de Rize, Sinop ve Samsun’da nemlilik artışı saptandı.
Marmara’da Kırklareli, Edirne, Yalova, Bilecik ve Balıkesir’de nemlilik ön planda olurken, Çanakkale’de kuraklık yönünde bir eğilim gözlendi. İstanbul’da ise durum değişmedi.
Ege’de Manisa ve İzmir’de nemlilik artarken, Denizli’de kuraklık eğilimi görüldü.
Karadeniz’de Rize, Sinop ve Samsun’da nemlilik artışı saptandı.
Marmara’da Kırklareli, Edirne, Yalova, Bilecik ve Balıkesir’de nemlilik ön planda olurken, Çanakkale’de kuraklık yönünde bir eğilim gözlendi. İstanbul’da ise durum değişmedi.
Su kaynakları ve tarım planlaması
Ünlükara, Türkiye genelinde il il, bölge bölge ve havza bazında su kaynaklarının kuraklık açısından değerlendirilmesinin önemine dikkat çekti. Bu veriler ışığında tarımsal planlamanın yapılması gerektiğini vurguladı.
Kaynak: AA
