Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait iller bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan son verilere göre Kahramanmaraş, kişi başına düşen gelirde Türkiye ortalamasının oldukça altında kaldı. Kentte kişi başı GSYH, 342 bin 387 TL olarak hesaplandı. Bu miktar, dolar bazında 10 bin 430’a tekabül ediyor. Türkiye genelinde ise kişi başı gelir 15 bin 325 dolar olarak açıklandı. Aradaki fark, yaklaşık 5 bin dolar. Peki Türkiye’nin diğer illerinde durum ne? Kahramanmaraş bu tabloda nasıl bir yerde konumlanıyor? İşte ayrıntılar…
KAHRAMANMARAŞ'IN KİŞİ BAŞINA GELİRİ NE KADAR OLDU?
TÜİK’in güncel hesaplamalarına göre Kahramanmaraş’ta kişi başına düşen GSYH, 2020’de 37 bin 21 TL seviyesindeydi. 2024 yılı itibarıyla bu rakam 342 bin 387 TL’ye yükseldi. Artış oranı dikkat çekici olsa da Türkiye ortalaması ile arasındaki fark kapanmış değil. Dolar bazında incelendiğinde, Kahramanmaraş’ta kişi başına gelir 10 bin 430 dolarda kalırken; Türkiye genel ortalaması 15 bin 325 dolar olarak hesaplandı. Yani Kahramanmaraşlılar, ortalamaya göre yaklaşık 5 bin dolar daha az gelire sahip.
İSTANBUL ZİRVEDE, DOĞU İLLERİ SON SIRALARDA
İl bazlı GSYH verilerinde İstanbul, 13 trilyon 10 milyar TL’lik toplam hasılasıyla ilk sırada yer aldı. İstanbul’u sırasıyla Ankara ve İzmir takip etti. Kişi başına gelirde ise yine İstanbul 802 bin 669 TL ile lider konumda. Onu, Kocaeli ve Ankara izliyor. Öte yandan listenin son sıralarında Van, Ağrı ve Şanlıurfa gibi doğu illeri yer alıyor. Van’da kişi başı gelir 203 bin TL seviyesinde. Bu tablo, ekonomik gelişmişlik farklarının bölgesel olarak halen ciddi boyutta olduğunu ortaya koyuyor.
TÜRKİYE ORTALAMASI 15 BİN DOLARIN ÜZERİNDE
2024 yılı itibarıyla Türkiye genelinde kişi başına düşen gelir, cari fiyatlarla 15 bin 325 dolar olarak hesaplandı. Bu rakam, 2020 yılına göre önemli bir artışı gösteriyor. Ancak bu artış, tüm illere eşit dağılmadı. Türkiye genelinde sadece 11 il, ortalamanın üzerinde gelir seviyesine ulaştı. Geriye kalan 70 il ise ortalamanın altında kaldı. Bu durum, bölgesel kalkınma farklarının hâlen çözülemediğini gösteriyor. Özellikle sanayi ve teknoloji yatırımlarının yoğunlaştığı büyük şehirlerde kişi başına gelir artarken, tarım ve hizmet sektörüne dayalı iller geride kalmaya devam ediyor.
KAHRAMANMARAŞ İÇİN EKONOMİK FIRSATLAR NELER?
Uzmanlara göre Kahramanmaraş’ın Türkiye ortalamasına yaklaşabilmesi için sanayi üretiminin çeşitlenmesi, dış ticaret hacminin artırılması ve teknolojik yatırımların desteklenmesi gerekiyor. Kentin sahip olduğu tekstil ve enerji altyapısı bu anlamda önemli bir potansiyel sunuyor. Ancak bu potansiyelin ekonomik kazanca dönüşebilmesi için nitelikli iş gücünün artırılması ve genç nüfusun kentte tutulması gerekiyor. Ayrıca deprem sonrası toparlanma sürecinin hızlandırılması, ekonomik büyüme açısından belirleyici rol oynayabilir.
Muhabir: SEFA BAŞER
