Yöresel Zanaatın Sembolü: Oyma Sandık Sanatı
Kahramanmaraş, yalnızca dondurmasıyla değil; asırlardır süregelen ahşap oyma sanatlarıyla da adından söz ettiriyor. Bu zanaatların başında gelen oyma çeyiz sandıkları, özellikle ceviz ağacından yapılan el işçiliğiyle hem işlevsel bir eşya hem de kültürel bir miras olarak öne çıkıyor. Kahramanmaraş’ta üretilen çeyiz sandıkları, gerek kullanılan malzeme gerekse işleme tekniği bakımından Türkiye’nin diğer bölgelerinde üretilen örneklerden ayrışıyor.
Her Ağaç Aynı Değil: Ceviz Ağacı Tercihi Tesadüf Değil
Kahramanmaraşlı ustaların sandık yapımında özellikle ceviz ağacını tercih etmesi, bu ağacın dayanıklılığı ve işlenebilirliğinden kaynaklanıyor. Ancak ustalar, ağacın yaş ya da nemli olmamasına büyük özen gösteriyor. Bu yüzden ceviz ağaçları kesildikten sonra doğrudan işlenmeden önce belirli bir süre kurutuluyor. Kurutma işlemi, hem ağacın çatlamasını önlüyor hem de oyma işleminde daha net ve düzgün desenlerin çıkarılmasını sağlıyor.
Oyma Sanatıyla Bezenmiş Çeyiz Sandıkları
Kahramanmaraş çeyiz sandıkları sadece birer eşya değil, aynı zamanda sanat eseri olarak değerlendiriliyor. Ustaların el işçiliğiyle sandığın yüzeyine işlenen motifler, geçmişin izlerini günümüze taşıyor. Genellikle çiçek, geometrik desenler ya da yöresel semboller oyularak sandık yüzeyine işleniyor. Bu desenler, hem estetik açıdan dikkat çekici hem de kültürel anlamda oldukça zengin içerikler taşıyor.
Ölçülerde ve Köşe Sayısında Ustalık Saklı
Sandıkların en dikkat çekici özelliklerinden biri de üretim şekillerindeki farklılık. Kahramanmaraş’ta üretilen çeyiz sandıkları genellikle 4, 6 veya 8 köşeli olarak imal ediliyor. Sandıkların standart ölçüleri ise 100 santimetre uzunluğunda, 52 santimetre genişliğinde ve 63 santimetre yüksekliğinde. Bu ölçüler, hem estetik hem de kullanım açısından ideal kabul ediliyor.
Her Sandığın Arkasında Bir Hikâye Var
Her bir oyma çeyiz sandığı, ustasının el emeği ve sabrıyla şekillenirken aslında bir hikâyeyi de içinde barındırıyor. Kimi zaman bir gelinin çeyizi, kimi zaman bir dedenin yadigârı olan bu sandıklar, kuşaktan kuşağa aktarılan bir miras niteliği taşıyor. Kahramanmaraş’ın köklü el sanatları kültürü, bu sandıklarla birlikte yaşatılmaya devam ediyor.
El Sanatlarına İlgi Artıyor
Son yıllarda yerli ve yabancı turistlerin ilgisiyle birlikte, Kahramanmaraş oyma çeyiz sandıklarına olan talep de artış gösterdi. El emeği ürünlerin değer kazanmasıyla birlikte bu sandıklar, düğün hazırlıklarından dekoratif amaçlı kullanıma kadar birçok alanda tercih ediliyor.
Gelenekten Geleceğe: Ustaların Yeni Yetişen Ellerle Umudu Büyüyor
Kahramanmaraşlı oyma ustaları, bu mesleği yaşatmak ve geleceğe aktarmak için çırak yetiştirmeye de özen gösteriyor. El sanatları atölyelerinde gençler bu kadim geleneği öğreniyor, modern çizgilerle geleneksel motifleri harmanlamaya çalışıyor.
