Cumhuriyet’in Kalbinde Doğan Bir İsim
Cumhuriyet tarihinin önemli figürlerinden biri, Türkiye’nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün kızı Özden İnönü Toker, hem ailesinin hem de Türkiye tarihinin simge isimlerinden biridir. 7 Şubat 1930’da Ankara’daki Pembe Köşk’te dünyaya gelen Özden Hanım, doğumuyla tarihe de not düşüldü: İsmet Paşa’nın Atatürk’e verdiği “Nihayet bir kızım oldu Paşam” haberi hafızalarda yer etti.
Eğitim Yılları ve Çocukluk Dönemi
Özden Toker’in çocukluğu Çankaya Köşkü’nde geçti. Cumhuriyet’in modern eğitim anlayışıyla büyüyen Toker, Çankaya İlkokulu ve Ankara Kız Lisesi’nde eğitim aldı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun olan Toker, akademik çalışmalarına Edinburgh Üniversitesi’nde devam etti.
Çocukluk yıllarında Pembe Köşk’ü ziyaret eden Atatürk, milli bayram kutlamaları ve kültürel etkinlikler, Özden Hanım’ın hem geleneksel hem modern Cumhuriyet değerleriyle tanışmasını sağladı.
Evlilik ve Akis Dergisi Dönemi
1955 yılında gazeteci ve Akis dergisi kurucusu Metin Toker ile evlenen Özden Hanım, Demokrat Parti döneminde eşinin hapis cezalarıyla mücadele ettiği süreçte Akis dergisine yazılarıyla destek oldu. Bu dönemde gösterdiği entelektüel katkı, onu sadece bir siyaset büyüğünün kızı değil, özgün ve aktif bir kadın figürü hâline getirdi.
İnönü Vakfı ve Cumhuriyet Mirası
1983 yılında kurulan İnönü Vakfı’nın kurucuları arasında yer alan Toker, annesi Mevhibe Hanım’ın 1992’de vefatının ardından vakfın başkanlığını üstlendi. Pembe Köşk’ü her yıl 23 Nisan ve 29 Ekim’de halka açarak Türkiye’nin modernleşme sürecini tematik sergilerle aktarmayı sürdürüyor.
2002 yılında eşini kaybeden Özden İnönü Toker, halen Ankara’da Pembe Köşk’te yaşamını sürdürüyor. Üniversitelerde, çeşitli platformlarda Cumhuriyet dönemi üzerine seminerler ve söyleşiler düzenleyerek, Türkiye’nin tarihine ışık tutmaya devam ediyor. Pembe Köşk, yılda ortalama 15-20 bin ziyaretçi ağırlıyor ve Özden Hanım bu ziyaretlerde Atatürk’ü, İnönü ailesini ve Cumhuriyet’in kuruluş idealini anlatıyor.
