Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılına ait Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Buna göre Türkiye ekonomisi zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 3,2 büyüme kaydederken, cari fiyatlarla GSYH 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL’ye ulaştı. Dolar bazında GSYH 1,32 trilyon dolara yükselirken, kişi başına milli gelir 15 bin 463 dolar olarak hesaplandı.
Sektörel büyüme rakamları incelendiğinde inşaat sektörü öne çıktı. Yüzde 9,9’luk artışla ekonomide lider konumunu koruyan inşaatı, su temini, kanalizasyon ve atık yönetimi sektörü yüzde 6,5, toptan ve perakende ticaret ise yüzde 6,2 büyümeyle izledi. Buna karşılık, imalat sanayi ve ulaştırma-depolama sektörü yüzde 0,5, hanehalklarının işveren faaliyetleri ise yüzde 0,8 daraldı.
Hanehalkı tüketim harcamaları ekonomide önemli bir yer tutmaya devam ediyor. Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları yüzde 4,3 artış göstererek GSYH içindeki payını yüzde 54’e taşıdı. Harcamalarda gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 21,7, ulaştırma ve konut giderleri ise yüzde 15,9 pay aldı. Devletin nihai tüketim harcamaları ise yüzde 0,8 azaldı. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 2,7 artarak GSYH’de yüzde 31,3 pay aldı.
Dış ticaret tarafında ise ihracat yüzde 0,1 artışla sınırlı kalırken, ithalat yüzde 4,4 geriledi. İhracatın GSYH’deki payı yüzde 27,6’ya, ithalatın payı ise yüzde 27’ye düştü.
Öne çıkan diğer bir veri ise işgücü ödemeleri oldu. Gelir yöntemine göre hesaplanan GSYH’de işgücü ödemeleri yüzde 89,2 yükselerek cari katma değerdeki payını yüzde 32,2’den yüzde 37’ye taşıdı. Net işletme artığı ve karma gelir ise yüzde 54,1 artış kaydetmesine rağmen payı yüzde 47’den yüzde 43,1’e geriledi. Bu gelişmeler, ücretler ve çalışan gelirlerinin ekonomideki ağırlığının arttığını gösteriyor.
TÜİK’in yayımladığı veriler, 2024 yılı ekonomik büyümesinde inşaat ve işgücü harcamalarının ön plana çıktığını ortaya koyarken, imalat ve ulaştırma sektörlerindeki durgunluk dikkat çekiyor. Ekonomistler, bu verilerin 2025 yılı planlamaları ve sektör stratejileri için önemli bir gösterge niteliğinde olduğunu belirtiyor.
