Kahramanmaraş’ta serin geçen Haziran ayının ardından beklenen Temmuz sıcakları geldi. Hafta sonu bir anda 8 derece artan hava sıcakları vatandaşları da panikletti. Peki, çeşitli sağlık problemlerini de beraberinde getiren aşırı sıcak havalardan nasıl korunmalı? Cevabı haberimizin içinde…Kahramanmaraş Halk Sağlığı Müdürü Dr. Ahmet Yener, aşırı sıcaklarda sağlık problemleriyle karşılaşmamak için alınması gereken tedbirleri gazetemize anlattı. SULU VE TUZLU GIDALAR TÜKETİN!Özellikle günün en sıcak saatleri olan 10.00 ile 16.00 arasında mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmaması gerektiğini belirten Dr. Ahmet Yener, “Dışarıda çalışması gerekenler mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmamaya, aşırı hareketlerden kaçınmaya, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmelidirler. Dışarıda bulunulduğunda açık renkli, hafif, bol ve sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli; geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyilmeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (10.00-16.00) denize girilmemeli ve güneşlenilmemelidir. Bu saatlerin dışında denize girmek isteyenler en az 15 koruma faktörlü olan güneşten koruyucu krem kullanmalı, şapka ve gözlük gibi gerekli koruyucu önlemleri almalı ve uzun süre kesintisiz güneşlenmemelidir” ifadelerine yer verdi.SPOR İÇİN AKŞAM SAATLERİ SEÇİLMELİ!Yoğun fiziksel aktivite ve spor yapmak için sabah ve akşam saatlerinin tercih edilmesi gerektiğini dile getiren Yener, şöyle konuştu: “Her bir saatlik spor için en az 2 ile 4 bardak sıvı alınmalıdır. Ağır fizik aktivitelerden kaçınılmalıdır. Risk altındaki yetişkinler ve yaşlılar, günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmelidir. Bebekler ise bu açıdan daha sık izlenmelidir. Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalıdır. Araçların iç ısıları, klima olsa dahi park edildikten çok kısa süre sonra yükselmektedir. Araç terk edilirken herkesin dışarı çıktığından emin olunmalıdır. Kapalı alanlar iyi havalandırılmalıdır. Güneş gören pencereler perde vb. güneşliklerle gölgelendirilmelidir. Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalı; bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir.”Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısının arttığını ve metabolizmanın bu yeni duruma uyum sağlamaya çalıştığını kaydeden Kahramanmaraş Halk Sağlığı Müdürü Dr. Ahmet Yener, aşırı sıcaklarda sadece terleyerek vücut ısısının dengede tutulamayacağını belirtti.Yener,“Yaşlılar, bebekler ve kronik hastalığı olanlarda terleme mekanizması ile vücut ısısının dengede tutulması her zaman mümkün olmayabilir. Yine ortamdaki nem oranı yüksekse terleme suretiyle vücut ısısı yeterli düzeyde düşmeyebilir. Ayrıca şişmanlık, herhangi bir hastalığa bağlı yüksek ateş, aşırı sıvı kaybı (dehidratasyon), kalp hastalığı, ruh ve sinir hastalığı, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı ile tedavi amaçlı bazı ilaçların kullanımı da sıcak havalarda terlemeyi etkileyen diğer faktörlerdendir. Bu gibi durumlarda yükselen vücut ısısı beyin ve diğer hayati organlarda hasara yol açabilir. Sıvı dengesini sağlamak için susamayı beklemeden erişkin birisi için en az 2 ile 2,5 litre su, ayran, meyve suyu gibi sıvılar tüketilmeli. Gazlı, kolalı, kafeinli, alkollü içeceklerden mümkün olduğunca uzak durulmalı” dedi.EN 2 LİTRE SU TÜKETİN!Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2 ile 2,5 litre yani ortalama 12 ile 14 su bardağı sıvı tüketilmesi gerektiğini aktaran Dr. Ahmet Yener, şu açıklamalarda bulundu: “Kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebzeler bulunmalı.Kafein içeren içecekler yerine de süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir. Yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağlar kullanılmalıdır. Yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerinehaşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır. Vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral almasını sağlamak için bol miktarda sebze ve meyve tüketilmelidir. Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için her zamankinden daha fazla miktarlarda sıvı alınmalıdır. Sıvı alımında su içmek esas olmakla beraber, su dışı sıvı alımında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir. Eğer doktor tarafından sıvı alımı kısıtlanmış veya idrar söktürücü ilaç kullanılması söz konusu ise ilgili doktora başvurmak gerekir. Mide kramplarına neden olabileceği için çok soğuk ve buzlu içecekler tercih edilmemelidir. Kafein, alkol ve fazla miktarda şeker içeren içecekler vücuttan daha fazla sıvı kaybına yol açtığı için tüketilmemelidir. Dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulma riski olan besinler açıkta bekletilmemeli. Besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmelidir.”VÜCUT ISISINA DİKKAT!Aşırı sıcakların sağlık üzerine etkileri olumsuz etkileri olduğunu ifade eden Yener, aşırı sıcaklarda karşılaşılan sağlık problemleri üzerinde durdu. Çok sık görülen ve kalıcı etkiler yapabilen güneş çarpması dikkat çeken Yener, şu bilgileri verdi: “Güneş veya sıcak çarpması;aşırı sıcağa maruz kalma sonucu beden ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulmasına bağlı olarak vücut ısısının düşürülememesi ile karakterize bir tablodur. Vücut ısısı 10-15 dakika içerisinde 40-41 santigrat derecenin üstüne çıkabilir. Güneş veya sıcak çarpması acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme neden olabilir. Bilinç kaybından önce tedaviye başlanması durumunda iyileşme şansı oldukça yüksektir. Kişinin ateşi 39,4santigrat derece üzerindedir. Deri kuru, kırmızı ve sıcaktır, terleme yoktur, bulantı kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, göz çukurlarının belirginleşmesi ve görme netliğinin bozulması ile komaya kadar gidebilen şuur bulanıklığı veya kaybı vardır. İlk yardımda; kişi hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, sıkı giysileri gevşetilmeli, soğuk su veya soğutucularla soğutulmaya çalışılmalı, bilinci kapalıysakesinlikle içmesi için sıvı verilmemeli ve en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Gerekli durumlar da hava yolu açılmalı ve suni solunum yapılmalıdır.”Uzun süre aşırı sıcağa maruz kalma ve yeterli miktarda sıvı almamaya bağlı su ve mineral kaybıyla sıcakbitkinliğinin ortaya çıktığını hatırlatan Dr. Yener,şunları kaydetti: “Daha sıklıkla yaşlılarda, yüksek tansiyonu olanlarda ve güneş altında çalışanlarda görülür. Aşırı terleme, yorgunluk, halsizlik, bayılma hissi, nabız hızlanması, ateş yükselmesi belirtileriyle kendini gösterir. Deri soğuk ve nemlidir, nabız hızlı ve zayıftır, solunum hızlı ve yüzeysel, şuur açıktır. Güneş çarpmasının daha hafif şekli olup hayati tehlike yoktur. İlkyardım; uygun ve zamanında yapılırsa genel durum hızla düzelir. Serin bir yerde istirahate alınan hastanın giysileri gevşetilip, sırt üstü yatırılarak bacakları yükseltilir. Islak havlu veya bezle serinletilmeye çalışılır. Bol miktarda sıvı verilir; özellikle de tuzlu ayran içirilir. Yaklaşık 1 saat içerisinde kişinin genel durumu düzelmezse mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.”SICAK KRAMPLARIYLA KARŞILAŞABİLİRSİNİZ!Aşırı aktivite sonucunda terlemeye bağlı olarak vücutta hızlı bir su ve mineral kaybı meydana geldiği bilgisini veren Yener, şöyle devam etti: “Düşük mineral seviyeleri kaslarda sıcak kramplarına neden olabilir. Sıcak krampları aynı zamanda sıcak bitkinliğinin belirtilerinden birisidir. Genellikle karın, bacak ve kol kaslarının fiziksel aktivite sırasında ağrılı spazmlarıyla meydana gelir. Sıcak krampları için tıbbi tedaviye gerek yoktur, kişinin yaptığı aktivite durdurulmalı sakin ve serin bir yerde oturtulmalıdır, meyve suyu veya mineralli içecekler içirilmelidir. Kramp meydana geldikten sonra en az birkaç saat fiziksel aktivitede bulunulmamalı, bir saat içerisinde geçmezse en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.” Yener, aşırı sıcaklara bağlı ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarına ilişkin şu bilgileri verdi: “Deriye hasar vereceği için güneş yanıklarından kaçınılmalıdır. Uzun süreli güneş ışığına maruz kalmakla meydana gelir. Deri kızarık, ağrılı ve aşırı derecede sıcaktır. Eğer etkilenen kişide ateş, su toplanmasıve şiddetli ağrı varsa veya 1 yaşından küçükse en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Güneş yanığından korunmak için güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınılmalı, güneş yanığı olan yerler soğuk su ile silinmeli, etkilenmiş bölgelere nemlendirici tıbbi losyon sürülmelidir. Yağ, salça, yoğurt ve diş macunu vb. maddeler kesinlikle sürülmemeli, su toplamaları patlatılmamalıdır. Sıcak ve nemli havalarda aşırı terlemeye bağlı olarak derinin tahrişiyle ortaya çıkan sıcak döküntüsü (İsilik)her yaşta görülmekle birlikte sıklıkla bebeklerde görülür. Küçük kızarıklıklarşeklindedir. Sıklıkla boyun, göğüs, dirsek iç yüzü gibi kıvrım yerlerinde görülür. Kızarık bölgeler kuru tutulmalı, daha serin ve daha az nemli ortam sağlanmalıdır. Güneş ışınlarının sağlık üzerine oldukça önemli olumlu etkileri mevcuttur. Uzun süre maruz kalındığında olumsuz etkiler de ortaya çıkabilir. Ciltte erken yaşlanma, gözde katarakt gelişimi, deri kanseri ve güneş lekelerinin ortaya çıkması bu olumsuz etkilerindendir.”Halk Sağlığı Müdürü Ahmet Yener, aşırı sıcaklardan en çok etkilenen kişi ve grupları ise şöyle sıraladı:Dört yaşından küçük çocuklar. Yalnız yaşayan 65 yaş ve üzerindeki yaşlılar. Bakıma ihtiyacı olanlar. Hamileler, aşırı kilolular, açık alanda çalışanlar. Kronik hastalıklar: Diyabet, kalp-damar hastalıkları, beyin-damar hastalıkları, psikolojik hastalıklar, kronik solunum sistemi hastalıkları, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları olanlar. Özellikle tansiyon düşürücü, idrar söktürücü, depresyon ve uyku ilaçları gibi sürekli ilaç kullanan kişiler. Sokak çocukları ve evsizlerdir.Özellikle kronik hastalığı bulunan ve yalnız yaşayan yaşlılar en çok risk taşıyan gruptur.” (HABER-FOTO: KENAN ONARAN)
Editör: Haber Merkezi
