George Soros, 20. yüzyılın en etkili yatırımcılarından biri olmasının yanı sıra, sivil toplum ve açık toplum idealleriyle dünya çapında tanınan bir hayırseverdir. Finansal başarısı, spekülasyonları, kurduğu vakıflar ve siyasi etkisiyle Soros, destekçileri tarafından bir özgürlük savunucusu, eleştirmenleri tarafından ise küresel düzenin şekillendiricisi olarak görülmektedir.
George Soros’un Kısa Özeti
|
Bilgi Türü
|
Detay
|
|---|---|
|
Gerçek Adı
|
György Schwartz
|
|
Doğum Tarihi
|
12 Ağustos 1930
|
|
Doğum Yeri
|
Budapeşte, Macaristan
|
|
Uyruk
|
ABD (1947’de İngiltere’ye, ardından ABD’ye göç etti)
|
|
Meslek
|
Yatırımcı, Ekonomist, Hayırsever
|
|
Eğitim
|
London School of Economics (Karl Popper öğrencisi)
|
|
Kurucusu Olduğu Fon
|
Quantum Fund
|
|
Kurucusu Olduğu Vakıf
|
Open Society Foundations
|
|
Tahmini Serveti
|
2025 itibarıyla yaklaşık 6.7 milyar dolar (çoğunu bağışladı)
|
|
Yaşı
|
95 (2025 itibarıyla)
|
|
Oğlu ve Varisi
|
Alexander (Alex) Soros
|
Eğitimi ve Felsefi Temelleri
Soros, London School of Economics’te eğitim alırken ünlü filozof Karl Popper'dan ilham aldı. Popper’ın “Açık Toplum” (Open Society) teorisi, Soros’un siyasi ve ideolojik duruşunun temelini oluşturdu.
Yatırımcı Olarak Kariyeri ve Quantum Fund
Soros, 1969 yılında kurduğu Quantum Fund ile kısa sürede dünyanın en başarılı hedge fon yöneticilerinden biri oldu. Özellikle 1970’li ve 80’li yıllarda, yüksek kazançlar elde ederek yatırım dünyasında efsanevi bir isim haline geldi.
1992: “İngiltere Merkez Bankası’nı Batıran Adam”
-
1992’de, İngiliz sterlininin aşırı değerlendiğini öngören Soros, büyük çaplı kısa satışlar yaptı.
-
İngiltere, ERM (Avrupa Döviz Kuru Mekanizması) sisteminden çıkmak zorunda kaldı.
-
Soros bu spekülasyondan 1 milyar dolar kâr etti.
Açık Toplum Vakıfları ve Hayırseverlik
Open Society Foundations, Soros tarafından 1979'da kuruldu. Demokrasi, insan hakları, ifade özgürlüğü ve hukukun üstünlüğünü desteklemek amacıyla dünyanın 100’den fazla ülkesinde faaliyet göstermektedir.
Öne çıkan katkıları:
-
Doğu Avrupa’daki demokratikleşme süreçlerine milyonlarca dolar yatırım
-
Orta Avrupa Üniversitesi (CEU)’nun kurulması (1991 – Budapeşte, sonra Viyana)
-
Afrika, Asya ve Latin Amerika'da eğitim, sağlık, kadın hakları ve medya projeleri
Tartışmalar ve Eleştiriler
George Soros, özellikle milliyetçi ve muhafazakâr çevreler tarafından sıkça eleştirilir. Eleştiriler genellikle şu konular etrafında toplanır:
-
Ülkelerin iç işlerine müdahale ettiği iddiası
-
Göç politikalarını teşvik ettiği gerekçesiyle suçlanması
-
ABD ve Avrupa’da çeşitli siyasi hareketleri (liberal, sol veya çevreci) finanse ettiği için “küreselci” olarak anılması
-
Komplo teorilerine sıkça konu edilmesi (özellikle sosyal medyada)
Özellikle Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Soros’a karşı siyasi kampanyalar yürütmüş, Soros’un kurduğu üniversitenin Budapeşte’den ayrılmasına neden olmuştur.
Aile ve Varlık Yönetimi
George Soros, 2023 itibarıyla Açık Toplum Vakfı'nın kontrolünü oğlu Alex Soros’a devretti. Alex, vakfın başkanı olarak daha genç ve dinamik bir yaklaşımla sivil toplum alanında etkin olmaya devam ediyor.
George Soros ve Türkiye
-
Soros, Türkiye'deki Açık Toplum Vakfı aracılığıyla birçok demokratikleşme ve insan hakları projesini desteklemiştir.
-
Ancak Türkiye’de de zaman zaman “dış müdahale” tartışmalarının odağında yer almıştır.
-
Açık Toplum Vakfı Türkiye Şubesi, 2018 yılında faaliyetlerine son verdi.
George Soros’un Mirası
George Soros, finansal zekâsı kadar toplumsal dönüşüme olan ilgisiyle modern zamanların en etkili figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Hem övgü hem de eleştiri alan bu figür, kapitalizmin imkanlarını kullanarak liberal değerleri teşvik etmeye çalışan karmaşık bir kişilik olarak tanımlanabilir.
Kaynak: HABER MERKEZİ
