Diyarbakır’da Dengbej Evi’nde uzun yıllardır stran ve klamlarıyla dengbêjlik geleneğini yaşatan Eliyê Qerejdaxî, kalp krizi nedeniyle hayatını kaybetti. Asıl adı Ali Acun olan sanatçı, 62 yaşındaydı. Kürt sözlü edebiyatının yaşayan hafızalarından biri olan Qerejdaxî, sesi ve anlatımıyla sadece Diyarbakır’da değil, tüm Kürt coğrafyasında tanınıyordu. Sevenleri ve meslektaşları, usta dengbêji son yolculuğuna uğurladı. Peki, Eliyê Qerejdaxî kimdir, neden vefat etti?
DİYARBAKIRLI DENGBÊJ ELİYÊ QEREJDAXÎ HAYATINI KAYBETTİ
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki Dengbej Evi'nde uzun yıllardır klam söyleyen dengbêj Eliyê Qerejdaxî, geçirdiği kalp krizi sonrası yaşamını yitirdi. Yaklaşık 20 gün önce rahatsızlanarak Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne kaldırılan Qerejdaxî’nin tedavisi bir süredir yoğun bakımda devam ediyordu.
Ancak önceki gün yeniden fenalaşan sanatçı, doktorların tüm müdahalesine rağmen kurtarılamadı. Vefat haberi Diyarbakır'da büyük üzüntüyle karşılandı. Qerejdaxî'nin cenazesi Yeniköy Mezarlığı'nda toprağa verildi. Taziyesi ise, memleketi olan Ergani ilçesine bağlı Develi Köyü'nde kuruldu.
ELİYÊ QEREJDAXÎ KİMDİR, NERELİDİR, NEYLE TANINIRDI?
Gerçek adı Ali Acun olan Eliyê Qerejdaxî, 1963 yılında Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde doğdu. Genç yaşta dengbêjlik geleneğiyle tanışan sanatçı, köy odalarında, düğünlerde ve söz meclislerinde söylediği klam ve stranlarla ün kazandı. Zamanla bu geleneği profesyonel olarak sürdürmeye karar veren Qerejdaxî, Diyarbakır’daki Dengbej Evi’nin aktif isimlerinden biri haline geldi.
Dengbêjlik, Kürt kültüründe sözlü tarih, edebiyat ve müziğin birleştiği kadim bir anlatı geleneğidir. Qerejdaxî, bu geleneği hem sahne performanslarıyla hem de kayıt altına alınan klamlarla gelecek nesillere aktarmak için önemli bir sorumluluk üstlendi.
Kürt müziği ve sözlü anlatım kültürüyle ilgilenen çevreler, onun repertuvarının zenginliği, sesi ve anlatı gücünü her zaman saygıyla anmıştır.
KÜLTÜREL MİRASIN BİR TAŞIYICISIYDI
Eliyê Qerejdaxî, sadece bir müzisyen değil, aynı zamanda sözlü Kürt tarihinin yaşayan arşivlerinden biriydi. Söylediği klamlar; aşk, ayrılık, tarihsel olaylar, direniş ve toplumsal hafızanın güçlü yansımalarıydı. Özellikle genç kuşak dengbêjlerin yetişmesinde rol oynayan Qerejdaxî, sık sık kültür merkezlerinde ve belgesel projelerinde yer aldı.
Diyarbakır’daki Dengbej Evi, onun gibi usta isimlerle gelenekle modern zamanlar arasında köprü kurarken, Qerejdaxî bu misyonu en içten şekilde taşıyan isimlerdendi.
