Dijital Amnezi: Cep Telefonları Hafızamızı Zayıflatıyor
Teknolojik cihazların hayatımızdaki rolü her geçen gün artıyor. İnsanlar, günlük yaşantılarında ihtiyaç duydukları bilgilere saniyeler içinde erişebiliyorlar. Eskiden kolayca akılda tutulan telefon numaraları, adresler ve önemli bilgiler, günümüzde cep telefonlarına emanet edilmekte. Ancak bu durum, beynin bu bilgileri uzun süreli hafızaya kaydetme ihtiyacını azaltıyor. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İletişim Fakültesi Doç. Dr. Fikriye Çelik’in yürüttüğü “Dijital Amnezi” adlı araştırma, dijital cihazların aşırı kullanımının insan hafızası üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koydu. Çelik’in araştırmasında, cep telefonlarının bir uzuv gibi kullanılması ve özellikle gençlerin cep telefonlarından ayrı kalmakta zorluk çekmesi vurgulandı.
Cep Telefonları Artık Bir Organ Haline Geldi
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Gülmez, dijital amnezinin çağımızın en büyük sağlık sorunlarından biri haline geldiğine dikkat çekerek, bu durumun insan hafızasını zayıflattığını söyledi. Gülmez, cep telefonlarının artık birer organ gibi kullanıldığını belirtti ve “Gençler cep telefonlarından ayrı kalamıyorlar. Cep telefonları olmadan sokağa çıkmak, okula gitmek istemiyorlar. Bu durum, hafızada zayıflamaya neden oluyor” ifadelerini kullandı.
Dijital Bağımlılık ve Hafıza Kaybı
Prof. Dr. Gülmez, insanların bildikleri adresleri bile artık navigasyon uygulamaları üzerinden sorduklarını belirtti. Bu alışkanlıkların zamanla hafıza kaybına yol açabileceğini vurguladı. Özellikle gençler arasında yapılan araştırmalarda, her 4 öğrenciden birinin, anne, baba ya da akrabalarının cep telefonu numarasını ezbere bilmediği ortaya çıktı. Bu da “Dijital Amnezi”nin belirtisi olarak değerlendiriliyor. Gülmez, dijital bağımlılığın yalnızca hafıza kaybına yol açmakla kalmayıp, Alzheimer gibi ciddi hastalıkların gelişimine de zemin hazırlayabileceğini belirtti.
Beyni Aktif Tutmanın Yolları
Beyin sağlığını korumak için, cep telefonlarının ve dijital cihazların aşırı kullanılmasından kaçınılması gerektiğini vurgulayan Gülmez, beyin sağlığını korumanın yollarını da açıkladı. “Beynin gelişmesine katkı sağlamak için alışkanlıklarımızın dışına çıkmamız gerek. Cep telefonları ve navigasyon uygulamalarına güvenmeden, gideceğimiz adresi kendimiz bulmalıyız” diyen Gülmez, “Beynimizi aktif tutabilmek için evimize her zaman aynı yoldan değil, farklı yollardan gitmeyi deneyebiliriz. Ayrıca evimizin kapısını her zaman aynı elimizle değil, bu sefer diğer elimizle açmayı deneyebiliriz” diyerek, beyin sağlığını geliştirecek basit ama etkili yöntemlere dikkat çekti.
Sonuçlar ve Öneriler
Cep telefonu bağımlılığının, özellikle gençlerin hafıza kapasitelerini olumsuz yönde etkileyebileceği ve “Dijital Amnezi” olarak bilinen hafıza kaybına yol açabileceği yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. Beynin gelişmesine katkı sağlamak için dijital cihazların kullanımını sınırlamak, günlük yaşantımızda farklı yollar denemek ve hafızayı zorlayıcı aktiviteler yapmak büyük önem taşıyor. Bu basit adımlar, beyin sağlığını korumanın ve hafıza kaybını önlemenin yollarıdır.
