Basit Usul Kaldırıldı mı?
9 Eylül 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan düzenlemeye göre, büyükşehir sınırları içindeki ve nüfusu 30.000’in üzerinde olan ilçelerdeki esnaflar için basit usul defter tutma imkânı kaldırıldı. Bu karar, küçük işletmelerin vergi yükümlülüklerini doğrudan etkileyerek, gerçek usule geçiş sürecini hızlandırdı.
Basit Usul Şartları Nelerdi?
Basit usul, küçük işletmelerin vergi mükellefiyetlerini kolaylaştırmak için uygulanan bir yöntemdi. Başlıca şartları şunlardı:
· Yıllık Gelir Sınırı: Esnafın yıllık brüt gelirinin belirli bir tutarın altında olması gerekiyordu.
· Defter ve Kayıt Zorunluluğu: Basit usule tabi işletmeler, sadece götürü usul defteri tutuyordu.
· Vergi Beyannamesi: Daha az detaylı beyannamelerle vergi yükümlülükleri yerine getiriliyordu.
Ancak 2025 düzenlemesiyle, büyükşehir sınırları ve nüfusu yüksek ilçelerdeki esnaflar artık basit usulden yararlanamayacak.
Hangi Meslek Grupları Basit Usul Kapsamından Çıkarıldı?
Gerçek usule geçiş yapan meslek grupları arasında şunlar bulunuyor:
· Emtia imalatı yapan işletmeler
· Emtia alım-satımı yapanlar (gezici veya pazar esnafı hariç)
· İnşaat sektörü
· Motorlu taşıt bakım ve onarım işleri
· Lokanta ve benzeri hizmet işletmeleri
· Eğlence ve istirahat yerleri
· Şehir içi yolcu taşımacılığı
Bu gruplar, artık basit defter yerine işletme defteri veya bilanço esasına göre defter tutmak zorunda. Yani mali kayıtları daha detaylı ve kapsamlı şekilde tutacaklar.
Basit Usul ile Gerçek Usul Arasındaki Farklar
· Vergilendirme Yöntemi: Basit usulde götürü gider yöntemi uygulanırken, gerçek usulde gelir ve giderler detaylı olarak kaydedilir.
· Defter Tutma: Basit usulde sadece götürü usul defteri tutulurken, gerçek usulde işletme defteri veya bilanço esasına göre ayrıntılı muhasebe yapılır.
· Vergi Beyannamesi: Basit usulde daha az detaylı beyannameler verilirken, gerçek usulde daha ayrıntılı beyannameler sunulur.
Gerçek usule geçiş, esnafa muhasebe yükünü artırıyor ancak bazı avantajlar da sunuyor.
Basit Usulün Avantajları
· Daha az muhasebe yükü
· Düşük vergi oranı
· Basit ve az sayıda beyannameler
· Küçük işletmeler için esnek bir vergi sistemi
Gerçek Usulün Avantajları
· Daha yüksek vergi indirimi (gerçek giderler üzerinden)
· Bankalar ve finans kuruluşları tarafından güvenilir kabul edilme
· İşletmenin mali durumunu detaylı takip edebilme imkânı
Basit Usul Vergi Oranları
Basit usule tabi esnaflar, yıllık gelirlerine bağlı olarak daha düşük oranlarda vergi ödüyordu. Ancak 2025 düzenlemesiyle gerçek usule geçen işletmeler, gelirlerinin %20-30’u arasında değişen oranlarda vergi ödemek durumunda kalacaklar.
Basit Usul Hangi Meslek Grupları İçindi?
Basit usul, küçük esnaf ve serbest meslek sahiplerini kapsıyordu:
· Toptancılar ve perakendeciler
· Serbest meslek sahipleri (hekim, avukat, muhasebeci vb.)
· Küçük hizmet sektörü işletmeleri (kuaför, tamirci, küçük lokanta vb.)
Ancak 2025 değişikliği ile bu kapsam daraltıldı ve daha çok esnaf gerçek usule tabi hale geldi.
