29 Ekim Öncesi Cumhuriyetin Sırrı: Mustafa Kemal 30 Ekim’e 1 Gün Farkla Cumhuriyeti İlan Etti
Türk tarihinin dönüm noktalarından biri olan Cumhuriyet’in ilanı, sadece bir bayram günü seçimi değil, derin bir strateji ve mesaj içeriyordu. Prof. Dr. Metin Kale’nin “Tarihin Sırrı ve 29 Ekim’in Gizemi” kitabında aktardığı bilgilere göre, Mustafa Kemal Atatürk, 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Mütarekesi ile başlayan esaret döneminin süresini simgesel bir şekilde kısaltmak ve milletine moral vermek amacıyla hareket etti.
Esarete 1 Gün Kala Cumhuriyet
Atatürk, milletin Mondros Mütarekesi ile teslimiyet altına girdiği dönemi 5 yıl olarak görmek istememişti. Bunun yerine 4 yıl 364 gün esaretin ardından cumhuriyetin ilan edilmesini sağlayarak, hem sembolik hem de psikolojik bir mesaj vermeyi tercih etti.
Prof. Dr. Metin Kale, Atatürk’ün bu tercihini şöyle yorumluyor:
“Türk milleti 5 yıldır esaret altında demek Atatürk’e çok zor geliyordu. Bu nedenle, 30 Ekim’e bir gün kala cumhuriyet ilan edilerek, milletin 4 yıl esaret altında kaldığı vurgulanmak istendi.”
Batılı Devletlere Mesaj
Cumhuriyetin ilan tarihi aynı zamanda bir uluslararası mesaj niteliği taşıyordu. Atatürk, mağrur ve galip batılı devletlere adeta şöyle seslenmişti:
“Ben 30 Ekim’i tanımıyorum. Sizden bir gün öndeyim. Siz 29 Ekim’i tanıyacaksınız.”
Bu mesaj, sadece bir tarih seçimi değil, aynı zamanda bağımsızlık ve irade beyanı olarak kayıtlara geçti.
Tarih Bilinci ve Şuur
Atatürk, Türk milletine yeni bir rota çizerken, binlerce yıllık tarih bilincini dikkate alarak adımlarını attı. Onun tercih ettiği tarihler, yalnızca gün veya ay değil, birer şuur, birer mesaj ve birer ruh çağrısı olarak değerlendiriliyor.
Prof. Dr. Metin Kale, bu stratejiyi şöyle özetliyor:
“Atatürk, her satırını bilerek ve hissederek yürüdü. 29 Ekim’in seçimi, sadece bağımsızlık günü değil, aynı zamanda milletin esaretten çıkışının psikolojik ve sembolik bir tamamlanışıydı.”
Kaynak:
Prof. Dr. Metin Kale – Tarihin Sırrı ve 29 Ekim’in Gizemi
