ABD’de Federal Hükümet Resmen Kapandı
ABD’de federal hükümet, Kongre’de bütçe tasarısının onaylanamaması nedeniyle resmen kapandı. Bu gelişme, milyonlarca federal çalışanın maaşlarının askıya alınması ve bazı kamu hizmetlerinin durması anlamına geliyor. Salı gece yarısından itibaren yüz binlerce kamu çalışanı ücretsiz izne çıkarıldı. Uzmanlar, bu durumun hem Amerikan vatandaşlarının günlük yaşamını hem de küresel piyasaların güven ortamını doğrudan etkileyebileceğine dikkat çekiyor.
Hükümet Neden Kapandı?
ABD’de bütçe krizi, Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasındaki uzun süren harcama anlaşmazlığının bir sonucu olarak ortaya çıktı.
Taraflar Arasındaki Farklılıklar
- Demokratlar: Sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasını, Medicaid kesintilerinin geri alınmasını ve sosyal programlara ek finansman sağlanmasını talep etti.
- Cumhuriyetçiler: Mevcut harcama düzeylerinin değiştirilmeden sürdürülmesini savundu ve geçici bütçe tasarısında ısrar etti.
Senato’da her iki tarafın sunduğu tasarı yeterli oyu alamayınca federal hükümete kaynak sağlayacak bir düzenleme hayata geçirilemedi.
Kimler Etkileniyor?
ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), yaklaşık 750 bin federal çalışanın ücretsiz izne çıkarılabileceğini açıkladı. Temel hizmetlerde görev alan asker, polis, istihbarat görevlisi, doktor ve havaalanı personeli çalışmaya devam edecek ancak maaşlarını yalnızca yeni bütçe onaylandığında alabilecek.
Piyasalar Nasıl Etkilenecek?
Hükümet kapanmaları, sadece kamu çalışanlarını değil, finansal piyasaları da doğrudan etkiliyor.
Küresel Belirsizlik ve Dolar Kuru
Kapanma süreci uzadıkça yatırımcı güveni sarsılabilir, doların değerinde dalgalanmalar görülebilir. ABD’nin finansal güvenilirliği sorgulandığında, özellikle gelişmekte olan ülkelerin para birimleri üzerinde baskı oluşabilir.
Borsa ve Hisse Senetleri
ABD borsalarında, kapanma dönemlerinde kısa vadeli satış baskısı artıyor. 2018-2019’daki 35 günlük kapanma döneminde, borsalarda belirsizlik kaynaklı düşüşler yaşanmıştı. 2025 kapanmasının süresi ve siyasi tansiyon, benzer bir baskı yaratabilir.
Altın ve Güvenli Liman Varlıkları
Yatırımcılar riskten kaçınarak altın ve tahvil gibi güvenli limanlara yönelebilir. Bu da altın fiyatlarının yükselmesine yol açabilir.
Tarihte ABD Hükümet Kapanmaları
ABD tarihinde 1981’den bu yana birçok kısa süreli kapanma yaşandı. 2013’te sağlık reformu bütçesi nedeniyle bir kapanma olmuştu. 2018-2019 dönemindeki 35 günlük kapanma ise tarihinin en uzun süresi olarak kayıtlara geçti. 2025 kapanması da tarafların siyasi restleşmeleri nedeniyle tarihe geçmeye aday.
Siyasi Çıkmazın Ekonomik Yansımaları
Kapanmanın süresi uzadıkça:
- Kamu çalışanlarının mağduriyeti artacak,
- Amerikan ekonomisinde güven sorunu büyüyecek,
- Küresel piyasalarda dalgalanmalar şiddetlenecek.
Uzmanlar, Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında hızlı bir uzlaşma sağlanmadığı takdirde ABD’nin hem iç hem de dış piyasalar üzerinde ciddi ekonomik sonuçlarla karşılaşacağını belirtiyor.
