1919’da Maraş’ta çekilen tarhana fotoğrafı yapay zekâ ile yeniden canlandırıldı

Amerikalı subay Stanley Kerr’in 1919 yılında Kahramanmaraş’ta çektiği tarihi bir kare, zamanın ruhunu bugüne taşıdı. Maraş tarhanasının geleneksel yapım sürecini belgeleyen bu nadir fotoğraf, yapay zekâ teknolojisiyle canlandırılarak yeniden gün yüzüne çıktı. Asırlık tarhana geleneğini belgeleyen bu görüntü, hem kültürel mirasa ışık tutuyor hem de geçmişle kurulan bağı derinleştiriyor.

Kahramanmaraş’ın kültürel mirasları arasında önemli bir yere sahip olan Maraş Tarhanası, 1919 yılında Amerikalı subay ve fotoğrafçı Stanley Kerr’in objektifine yansıdı. Kerr, Osmanlı’nın son döneminde Anadolu’nun çeşitli şehirlerinde çektiği fotoğraflarla tanınıyor. Bu karede ise, Maraşlı kadınların geleneksel yöntemlerle tarhana serdiği görülüyor. Kurutulan tarhanalar, hem kışlık erzak hem de dayanıklı besin olarak kullanılıyordu.

Söz konusu tarihi fotoğraf, günümüzde yapay zekâ destekli görsel restorasyon teknikleriyle renklendirilerek ve hareketlendirilerek canlandırıldı. Bu canlandırma sayesinde, geçmişin durağan görüntüsü bir anda hayat buldu. Renkler, doku detayları ve ortam atmosferi, o dönemde Maraş’ta yaşanan günlük yaşamı adeta bugüne taşıyor. Görsel, hem eğitim hem de kültürel miras bilincine katkı sağlayacak şekilde dijital arşivlerde yerini aldı.

Maraş tarhanası, sadece yerel bir lezzet değil, aynı zamanda kolektif üretim geleneğinin bir sembolü. Mahallede topluca yapılan tarhana hazırlıkları, hem dayanışma hem de geçim ekonomisinin önemli bir parçasıydı. Bu yönüyle tarhana, Kahramanmaraş’ın hem gastronomi hem de sosyal tarihine ışık tutan önemli bir unsur. 1919 tarihli bu kare, bu kültürel değerin bir yüzyıl önceki haliyle bugüne ulaştırılması açısından ayrı bir anlam taşıyor.